Met zijn vraag om de Rwandacommissie maar meteen te veranderen in een heuse onderzoekscommissie, zorgde SP-Senator Patrick Hostekint voor veel animositeit.
Niet zonder trots noemt hij zich een backbencher, een Senator van de basis. Hoewel hij al sinds 1991 in het parlement zit, haalt hij nu pas als lid van Rwandacommissie de nationale media. Hij laat er zich opmerken door weinig conformistisch gedrag.
Is het uit koleire dat u van de Rwandacommissie een echte onderzoekscommissie wou maken ?
PATRICK HOSTEKINT : Koleire ? Nee, veeleer frustratie. Ik zat met de vraag wat ik in die commissie deed. Iedereen komt er vrijblijvend getuigen en je hebt geen verweer.
U speelde cavalier seul.
HOSTEKINT : Nochtans had ik mijn bedoelingen al in de openbare vergadering kenbaar gemaakt, maar toen is het iedereen ontgaan. Op de betoging voor meer werk heb ik ze nog eens herhaald en zo geraakte het in de pers. Ik geef toe dat ik er met niemand over praatte, zelfs mijn vrouw wist van niets. Het is dus normaal dat de andere partijen en ook mijn fractievoorzitter zich gepasseerd voelen.
Fred Erdman las u de levieten ?
HOSTEKINT : Nee, zo voelde ik het niet aan. Hij heeft natuurlijk een beetje gelijk dat hij als fractievoorzitter moet weten wat ik zinnens ben. Gelukkig is het allemaal goed afgelopen. Voor hetzelfde geld werd het een fiasco. Het is niet de eerste keer dat ik rond dit dossier tegenwind krijg. Eind 1995 vroeg ik minister van Defensie Jean-Pol Poncelet (PSC) naar de verantwoordelijkheid van Leo Delcroix (CVP) in het Rwandadossier en ik zei toen forse uitspraak dat Delcroix mee verantwoordelijk voor de genocide was. Delcroix heeft me toen voor leugenaar uitgemaakt en sindsdien gunt hij me geen blik meer. (geamuseerd) Hij geeft me nog altijd geen hand.
Is de indruk dat er dingen niet klopten, sindsdien versterkt ?
HOSTEKINT : Ik durf daar nog geen definitieve uitspraken over doen, maar de meeste commissieleden vinden dat er dingen verborgen worden. Er zijn tegenstrijdigheden en een confrontatie tussen Delcroix en stafchef José Charlier lijkt me onvermijdelijk.
Ging het kabinet van Defensie in de fout ?
HOSTEKINT : Ik vind niet dat we iemand moeten straffen of met de vinger wijzen. Iedereen maakt fouten, ik ook. Geef dat dan toe, in plaats van rond de pot te draaien. De waarheid moet naar boven komen. Nu al zie ik gelijkenissen tussen de manier van werken van de hogere officieren, de magistratuur, de politiediensten en de rijkswacht. Het werkt niet. Zo’n generaal verdient toch een paar honderdduizend frank, hij moet bijgevolg presteren en de dingen opvolgen. Ik ben één keer in Evere geweest, op één gang zitten er daar dertig kolonels. Dertig, elk in een bureau van een paar vierkante meter en niemand weet waarmee ze bezig zijn.
Bij de oprichting van de Rwandacommissie kwam u al met SP-voorzitter Louis Tobback in aanvaring.
HOSTEKINT : Een aanvaring kon je dat niet noemen. Tobback zei me toen dat we het voortouw niet moesten nemen en dat de oppositie en Guy Verhofstadt (VLD) de kastanjes uit het vuur moesten halen.
Hebt u zijn raad opgevolgd ?
HOSTEKINT : Als je het strikt partijpolitiek bekijkt niet. Ik heb fouten gemaakt, ook deontologisch. In feite kan het niet dat ik ze allemaal in de wind zet. En toch ben ik blij dat ik het deed. Een kleine backbencher die een instelling als de Senaat in beweging krijgt, het is toch iets. Ik ben daar een beetje fier op en… ik zeg altijd mijn gedacht. Ik spaar niemand. Als we in Roeselare in de oppositie zitten, komt het misschien door mijn uitspraken. Sinds ik in de Rwandacommissie zit, ben ik een beetje opengebloeid. Ik voel me goed in mijn vel.
Het viel ook op dat u systematisch naar de rol van het koningshuis vroeg.
HOSTEKINT : Ja, ik wou dat bespreekbaar maken, maar de grondwet laat het niet toe.
Is het moment er niet om de grondwet aan de moderne tijden aan te passen ?
HOSTEKINT : De vraag rijst ook of het koningshuis nog aan deze tijd is aangepast. (Lachend) U merkt dat de socialistische traditie niet dood is, het republikeins gedachtengoed leeft. Spijtig genoeg heeft het Vlaams Blok daar nu beslag op gelegd. Zo zijn er nog thema’s die wij ons hebben laten ontfutselen. We moeten anders aan politiek doen. Als de Senaat blijft werken zoals ze het nu doet, ook op het hoogste niveau, betekent dat het einde van de traditionele politiek.
Vooral de regering was tegen de Rwandacommissie gekant. Wat als de meerderheid, omwille van de regeringsstabiliteit, druk rond de conclusies uitoefent ?
HOSTEKINT : Momenteel is deze meerderheid tegen alles bestand. Wat is er het laatste jaar al niet gebeurd ? In een normale politieke situatie was de regering al twintig keer gevallen. Deze regering gaat tot eind 1998 door. Buiten het Vlaams Blok heeft niemand er belang bij om nu naar de kiezer te gaan. De Rwandacommissie moet alle fouten blootleggen. Men zal de stal uitmesten, zowel in het leger, de justitie als de diplomatie.
Zal de meerderheid u niet afremmen ?
HOSTEKINT : Ik heb nooit aan mijn carrière gedacht. Ik kan de politiek missen. Het zou me pijn doen, maar als ik niet meer verkozen word of geen verkiesbare plaats krijg, zoek ik iets anders. Ik heb handen aan mijn lijf om te werken. Minister moet ik niet worden. (Heel opgewekt) Ik kan dat toch niet. Ik doe aan politiek om mensen te helpen en er voldoening uit te putten. Ik woon aan het station in Roeselare, heel bescheiden, geen villa. Ik rij met een Clio, ik heb twee dochters die studeren en een goede vrouw. Wat kan ik nog meer wensen ?
En als de partijleiding strikte instructies geeft ?
HOSTEKINT : Ik leg me neer. In een politieke partij moet er een beetje discipline zijn en als je echt niet akkoord gaat, moet je opstappen.
Kan de leiding zich dan niet vergissen ?
HOSTEKINT : Ze is door de basis verkozen, zij moet de conclusies trekken.
