Een debat over de eigen verantwoordelijkheid van de regio’s voor hun sociale en economische ontwikkeling is volgens Frank Vandenbroucke niet meer te ontwijken.

‘De uitkomst van het dossier Brussel-Halle-Vilvoorde (B-H-V) een Pyrrusoverwinning van de Franstaligen noemen, is een beetje pretentieus als daarmee de indruk wordt gewekt dat de Vlamingen grote strategen geweest zijn. Quod non’, zegt Vlaams minister van Onderwijs en Werk Frank Vandenbroucke (SP.A). ‘Maar de Franstaligen moeten beseffen dat een debat over twee vragen onvermijdelijk is: welk sociaal-economisch model willen we en hoe organiseren we de instellingen zodat de regio’s op eigen verantwoordelijkheid een sociaal, economisch en arbeidsmarktbeleid kunnen voeren? Daarbij zullen we ook een aantal Vlaamse mantra’s moeten afschudden.’

‘Een nieuwe ronde in de staatshervorming kan geen Vlaamse rooftocht zijn om miljarden euro’s uit Wallonië te recupereren’, meent Vandenbroucke. ‘Na die ronde zal het financiële manna voor Vlaanderen niet uit de lucht vallen. Het resultaat moet meer financiële verantwoordelijkheid zijn. Dan kunnen de Vlamingen ook niet langer het excuus inroepen dat de Franstaligen hen dwarsbomen. Scheeftrekkingen dienen te verdwijnen, maar het gaat om iets fundamentelers: de situaties en beleidsculturen in Vlaanderen, Wallonië en Brussel zijn heel verschillend. Daarom is decentraliseren een goed recept.’

Dat Waalse economieprofessoren zoals Henri Capron, Michel Mignolet en Pierre Pestieau dit inzicht delen omdat de financiële transfers Wallonië volgens hen in slaap hebben gewiegd, vindt Vandenbroucke positief. ‘Ook voor Wallonië is het beter om meer verantwoordelijkheid te dragen voor het geld dat ze nu passief gebruiken. Anders komt die regio nooit los van zijn verleden, tenzij heel traag. Maar dan zal hij steeds meer achterop raken in de Europese en wereldeconomie.’

Vandenbroucke beseft dat B-H-V de sfeer voor het beoogde ‘debat ten gronde’ danig vertroebeld heeft. ‘De Vlaamse regering heeft gewerkt aan een eensgezinde reactie met realistische doelstellingen voor de Vlaamse Rand rond Brussel, de contentieux met de federale regering en de grotere greep die Vlaanderen wil op het beleid voor werkgelegenheid, gezondheidszorg, de eindeloopbaan enzovoorts. We zijn niets met Vlaamse partijen die tegen elkaar keffen, maar we schieten evenmin op als we samen blaffen en vervolgens niet bijten’, aldus Vandenbroucke, die ontkent dat de Vlaamse regering in de Vlaamse Rand de Franstalige partijen zou provoceren. ‘Correcte Franstaligen vinden geen munitie voor een nieuw conflict. Neem de rondzendbrief Peeters: we bevestigen die, maar hij wordt niet strenger en ook niet soepeler. Inzake sociale huisvesting zetten we 25 miljoen extra in voor een beleid dat er al sinds 1996 is.’

Vandenbroucke heeft er vertrouwen in dat de gestoorde relatie tussen de Vlaamse en de federale regering hersteld wordt. ‘Over de verdeling van de schuldenlast wil ik samen nadenken, maar dan moeten de deelstaten ook kunnen rekenen op een return voor de werkgelegenheid die ze direct en indirect realiseren. Over andere punten zoals een sociale bijdrage op het vakantiegeld van Vlaamse ambtenaren kan de federale regering evenmin eenzijdig beslissen. Zonder overleg groeit het wantrouwen, terwijl het zo al moeilijk genoeg is met die asymmetrische regeringen’, aldus Vandenbroucke.

‘Daarom is ook een hervorming nodig van het door de federale premier voorgezeten Overlegcomité van alle regeringen. Allicht werkt dat beter met een soort kernkabinet of eventueel een wisselend voorzitterschap. Asymmetrie is niet per definitie moeilijk. Maar door de transitie die we moeten maken wegens de vergrijzing, de Europese uitbreiding en de globalisering, is dit nu wel een groot probleem.’

Nog in dat verband denkt SP.A-voorzitter Steve Stevaert dat de drie grote partijen na de verkiezingen van 2007 ook samen in de federale regering zullen zitten. Had Vandenbroucke dan te vroeg gelijk toen hij in oktober 2004 in een open brief over een tripartite sprak, maar in de SP.A het deksel op de neus kreeg? ‘Geen commentaar’, klinkt het.

P.M.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content