Welk buitenlands beleid zou Barack Obama willen voeren, als hij het tot president van de Verenigde Staten schopt? Hoe denkt hij over Pakistan, het terrorisme en Irak?

Onlangs bleek dat u begin jaren tachtig een tijdje in Pakistan verbleef bij een vriend. Wat is u van die reis bijgebleven?

BARACK OBAMA: Voornamelijk het feodale systeem dat er nog altijd bestond toen. Niet alleen economisch maar ook politiek. De moderniteit ging er hand in hand met een levenswijze en economie die in eeuwen niet was veranderd.

Wat hebt u daaruit geleerd?

OBAMA: Dat het in ons buitenlands beleid niet louter mag gaan om onze relaties met de leiders van die landen, maar dat we ook een beter begrip moeten krijgen van de dagelijkse strijd om het bestaan van de gewone mensen daar. Als we geen rekening met hen houden en ons oordeel baseren op wat een in Oxford opgeleid Pakistaans parlementslid ons vertelt, kunnen we ons lelijk vergissen en foute beslissingen nemen. Er is bijvoorbeeld een aanzienlijke middenklasse in Pakistan die gelooft in de democratie en de rechtsstaat. Het feit dat we al onze eieren in de mand van Musharraf hebben gelegd, en niet hebben begrepen dat in een land als Pakistan de keuze niet noodzakelijk beperkt blijft tot militaire dictatuur of islamitisch bewind, heeft tot een reeks misrekeningen geleid die ook onze strijd tegen het terrorisme in de regio heeft verzwakt.

Het gaat toch niet alleen om ‘begrijpen’? U hebt gezegd dat u Al-Qaeda zou treffen zodra daar de kans toe was en dat de Pakistani’s niets ondernemen.

OBAMA: Hoe meer de bevolking van Pakistan gelooft dat de Amerikanen haar niet louter zien als een werktuig voor hun buitenlands beleid en eigenbelang, des te groter is de kans dat we medewerking zullen krijgen als het gaat over het aanpakken van terroristen. En des te groter de kans dat militaire actie als legitiem zal worden beschouwd, als we daartoe zouden overgaan.

Bestaat er zoiets als een Obamadoctrine?

OBAMA: Ik denk dat ik de antidoctrinaire kandidaat ben bij de presidentsverkiezingen. Ik geloof niet in abstracte ideeen wanneer het buitenlandse politiek betreft. We moeten beslissingen nemen op grond van onze macht, onze beperkingen en onze kennis van de geschiedenis. We moeten goed weten hoe de wereld ons ziet en goed beseffen dat mensen overal ter wereld conflicten, grieven en verwachtingen hebben, die in sommige opzichten universeel zijn maar vaak ook cultuurgebonden.

Mijn prioriteit is de veiligheid van het Amerikaanse volk. Maar ik geloof ook dat Amerika een positieve rol kan spelen, zolang we bescheiden genoeg zijn over onze mogelijkheden en rekening houden met onbedoelde gevolgen.

Daarom moeten we voortdurend zoeken naar kansen om overal ter wereld de vrijheid en rechtszekerheid te vergroten, transparantie en economische groei van onderuit te stimuleren, en de toegang tot onderwijs, technologie en gezondheidszorg te vergroten. Maar we moeten beseffen dat niet elk land en niet elke bevolking daar zomaar in meestapt, dat het in hun eigen tempo zal moeten gaan. Als we denken dat we alleen op basis van een ideologie tot resultaten kunnen komen, zullen we nog vaak ruw wakker worden geschud, zoals in Irak.

Onder welke omstandigheden zou u uw terugtrekkingsplannen voor Irak herzien?

OBAMA: Ik heb altijd gezegd dat we de omstandigheden op het terrein moeten blijven evalueren. Ik vind wel dat we een tijdpad moeten uittekenen. De bevolking en de leiders van Irak moeten zien dat we er geen permanente militaire basissen gaan uitbouwen. Dat is het tegenovergestelde van het beleid van huidig president George W. Bush, die zo lang in Irak wil blijven tot we alles hebben wat we wilden: een stevige bondgenoot in de regio, een behoorlijk werkende democratie zonder enig spoor van antiamerikanisme of beïnvloeding vanuit Iran.

U bent niet meer in Irak geweest sinds 2005. Medestanders van John McCain maken daar een punt van.

OBAMA: Ik heb een aantal van senator McCains bezoekjes gevolgd en die waren vaak politiek geïnspireerd. Als hij over een markt wandelt in Bagdad, begeleid door soldaten en helikopters, en dan zegt dat het er veiliger is geworden, dan denk ik niet dat hij een beter beeld krijgt van Irak dan ik. Ik ben altijd van plan geweest om naar Irak te gaan als de voorverkiezingen achter de rug zijn. Maar die duren iets langer dan ik had verwacht.

© Newsweek