In modellen van economische samenwerking duiken spontaan driehoeksrelaties op.

Als fysicus Jan Ryckebusch van de Universiteit Gent en zijn collega’s modellen uit de fysica loslaten op een computerspel waarin spelers in een virtuele wereld met elkaar interageren volgens regels uit de echte economie, komen klassieke aspecten van een economie, zoals het vormen van allianties, spontaan naar boven. Fysische modellen hanteren een complexere kijk op de wereld dan economische.

Public Library of Science ONE beschrijft hoe hun modellen ook voor echte situaties, zoals de burgeroorlog in Syrië, realistische elementen opleveren. Een voorbeeld zijn de driehoeksrelaties die politieke netwerken een speciale dynamiek geven, zoals ‘de vriend van mijn vriend is ook mijn vriend’. Dat is stabieler dan ‘de vriend van mijn vriend is mijn vijand’.

De wetenschappers waren zelf verrast door de robuustheid van hun model, maar ze blijven huiverig om het te gebruiken als voorspeller, vooral omdat er niet altijd voldoende informatie beschikbaar is. Het blijft dus moeilijk om na te gaan of de situatie in Syrië gemakkelijker ontmijnd had kunnen worden door andere allianties dan er nu in het spel zijn.

Psycholoog Marcel Brass van de Universiteit Gent toont met zijn collega’s in Proceedings of the National Academy of Sciences aan dat een groeiend geloof in het bestaan van vrije wil leidt tot een verhoging van de zogenoemde correspondence bias: de neiging om iemand karaktertrekken toe te schrijven op basis van zijn gedrag in een bepaalde situatie. Maar als iemand zenuwachtig is voor hij een lezing geeft, wil dat nog niet zeggen dat hij van nature zenuwachtig is. De kracht van ons geloof in vrije wil bepaalt dus mee hoe wij anderen zien.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content