De rijkswacht screent alle Turken als poten- tiële criminelen. Het leger roept alle migran- ten tot potentiële vijand uit. Wat gebeurt er ?

IN MENIGE migrantenorganisatie werd de voorbije weken met tuitende oren naar het nieuws geluisterd. Diverse autoriteiten blijken de vreemdelingenbevolking nu expliciet te beschouwen als een vijfde colonne, met potentiële vijanden, potentiële misdadigers en potentiële terroristen.

Een maand geleden maakte Walter De Bock in De Morgen bekend dat de rijkswacht in het kader van de Operatie Rebel de hele Turkische bevolking heeft gescreend om zo in eerste instantie de ?potentiële criminelen? te bepalen en finaal tot een aantal drugshandelaars door te stoten. Van minstens 100.000 burgers werden de gegevens opgeslagen. Maar volgens het ?draaiboek?, dat De Morgen citeert, was het de bedoeling om, in drie categorieën, wel een half miljoen mensen te screenen : een eerste groep van legale Turken, een tweede groep van Belgen van Turkse herkomst, en een derde groep van ?illegalen, asielzoekers en vaderlandslozen?.

Twee weken geleden onthulde Het Belang van Limburg dat het leger een plan voor de Militaire Verdediging van het Grondgebied (MVG) heeft opgesteld, waarbij een netwerk van 8.600 reservisten dus burgers alle mogelijke ?gevoelige punten? moet bespieden en bewaken. In sectie 3 van dat plan wordt de ?actuele bedreiging? omschreven als ?de talrijke migrantengemeenschappen? die, hunkerend naar het ?Westers Model?, zich in onze grote agglomeraties vestigden. De ?vreemdelingen?, die vooral afkomstig zijn ?uit Afrika dat onze belangrijkste leverancier van grondstoffen is?, zijn een ?clandestiene bedreiging met permanent karakter? en een ?potentiële vijand?. De legertop heeft nu beloofd het plan te herschrijven, zij het wel ?in dezelfde geest?.

Op de top van de G-7 in Parijs werd de migrantenbevolking twee weken geleden ook voortdurend in één adem met mogelijke terroristen genoemd en werden afspraken gemaakt om inlichtingen in te winnen en uit te wisselen.

De diverse plannen geven volgens SP-Senator Fred Erdman, die aan de wieg van de huidige antiracismewet stond, blijk van ?evidente discriminatie?. Volgens het Vlaams Centrum voor Informatie en Migratie (VCIM) wordt de ?negatieve beeldvorming over migranten? erdoor gevoed. VCIM-medewerker Mohammed Chakkar gaat als voorzitter van de Federatie van Marokkaanse Verenigingen nog een stap verder in zijn kritiek.

MOHAMMED CHAKKAR : Deze racistische plannen van leger en rijkswacht zijn volgens ons een voorbereiding op de uitvoering van het 70-puntenprogramma van het Vlaams Blok. Het Blok eist al lang dat migranten als een bedreiging en een interne vijand gezien worden ; grote groepen moeten teruggezonden en in afwachting vastgehouden worden.

Natuurlijk worden hier vooral islamitische migranten geviseerd. Trouwens, vorig jaar hielden de reservisten in Meise al een oefening, gericht tegen een fictieve vijand die Moslavië genoemd werd. De moslims, kortom. Uitgangspunt was toen al dat ?de migrantenverenigingen? een anti-Europese en anti-Amerikaanse campagne zouden beginnen. De nieuwe vijanden, na de communisten, zijn dus de moslims : dat heeft voormalig NAVO-baas Willy Claes trouwens expliciet gezegd.

Wat is het uiteindelijke doel van het legerplan om de migranten te bespieden, niet alleen individueel, maar ook in hun organisaties ? Om die groepen te isoleren op het moment dat men echt vindt dat ze een acute bedreiging vormen. Als er binnen tien jaar een conflict komt, zullen mijn kinderen ook al zijn het Belgen geïnterneerd worden in kampen, net zoals de Amerikanen tijdens de Tweede Wereldoorlog deden met iedereen van Japanse herkomst. Precies wat het Blok voorstelt.

Een verschil is toch dat het leger hypothetisch over oorlogstijd spreekt en het Vlaams Blok over vredestijd ?

CHAKKAR : Dat is een fundamenteel verschil. Er wordt wel over ?crisistijd? gesproken. Tijdens de Golf-oorlog hebben we al een voorsmaakje gekregen van wat in tijden van spanning kan gebeuren : in gevoelige ondernemingen, zoals de luchthaven van Zaventem, werden migranten meteen op non-actief gezet. Marokkaanse radiozenders werden door de Staatsveiligheid afgeluisterd, en dat gebeurt nog altijd : enkele Leuvense arabisten moeten de programma’s voor de Staatsveiligheid vertalen. Trouwens, onze verenigingen en moskeeën worden nauwlettend in het oog gehouden. In een Antwerpse moskee kwam een dame onlangs herhaaldelijk informeren naar mogelijkheden om naar Iran te gaan. Alsof de moskee een reisagentschap is. Een Antwerpse verantwoordelijke van de Staatsveiligheid heeft ons expliciet bevestigd dat een van hun spionnen naar eventuele Iraanse connecties moest zoeken.

De migrantenbevolking wordt door de ordekrachten ook misbruikt om hun eigen doeleinden te dienen. De rijkswacht screende de Turken om terrein te bezetten in de zogenaamde guerre des flics. Maar bovendien dienen de migranten als proefkonijnen voor nieuwe, zogenaamde proactieve onderzoeksmethoden. Die screening werd op een ?Turkenconferentie? in september 1995 in het Antwerpse Carlton-hotel aan buitenlandse gasten voorgesteld. Dergelijke experimenten in politioneel-militaire sfeer zijn niet nieuw. Zo was Belfast jarenlang een lab voor de Britse troepen én de NAVO om ervaring op te doen. Bijvoorbeeld : de screening van de hele bevolking om tot mogelijke IRA-leden door te stoten…

Wij als migranten zijn al lang de best geregistreerde bevolkingsgroep in België. Op mijn identiteitskaart staat een extra-nummer dat op het uwe niet staat : mijn nummer bij de Staatsveiligheid. Er is een speciale politie om over ons te waken : de Vreemdelingendienst is hier ingevoerd door Hitler, die terzake erg deskundig was. Hitler is weer weggegaan, maar de deskundigheid is gebleven.

Denkt u dat de evolutie naar meer repressie en controle het integratieproces gaat afremmen ?

CHAKKAR : De migranten werken al dertig jaar mee aan de welvaart, sommigen hebben meer vaderlandsliefde getoond dan Belgen, sommigen hebben er hun leven voor gelaten zoals in Marcinelle. En dan komt het leger met de duidelijke boodschap : jullie zullen nooit tot deze maatschappij behoren, en jullie kinderen ook niet. Elke kans op een burgerschap wordt hen ontnomen. Alle ordekrachten benaderen hen nu zo : leger, rijkswacht, politie, staatsveiligheid. Aan de andere kant is er het officiële integratiediscours van de politici. Kortom, de migranten weten niet meer wat ze moeten geloven. Maar sommigen worden nu zeker afgestoten : voor hen hoeft dat integratiegedoe niet meer als ze toch officieel als vijand bestempeld worden.

Ook Frankrijk zette vorig jaar duizenden militairen en gendarmes in voor de Operatie Vigipirate. Maar er waren toen ook terreuraanslagen.

CHAKKAR : Wij vragen zelf om de vervolging van criminelen en terroristen, maar men mag daarvoor toch geen hele bevolkingsgroep in het verdomhoekje gooien ? Tot de dag van vandaag zitten honderden mensen in Frankrijk vast, die niets met de Gia te maken hebben, zonder vorm van protest. Anderen werden ergens in een wildvreemd land in Afrika gedumpt. Dat was twintig jaar geleden toch ondenkbaar ? Nu komt er nauwelijks protest. Men wordt de repressie gewoon. Ook de migranten zelf : jongeren die nu klappen krijgen van de politie, dienen al geen klacht meer in. Ze zijn al blij dat ze er met alleen wat klappen vanaf komen.

Senator Erdman, zijn de operaties van leger en rijkswacht overtredingen van de antiracismewet ?

FRED ERDMAN : Dat moet onderzocht worden. Zeker is dat het concept discriminerend is. Noch Operatie Rebel, noch het legerplan zijn ons echter als document voorgelegd, dus moet ik nog enig voorbehoud maken bij mijn beoordeling. Maar in beide projecten wordt ontegensprekelijk een deel van de bevolking gediscrimineerd.

Is het normaal dat dergelijke ingrijpende plannen niet aan het parlement voorgelegd werden ? Meer nog : noch de minister van Justitie, noch de minister van Defensie wisten ervan.

ERDMAN : De minister van Justitie heeft samen met ons de fouten in het rijkswachtproject bevestigd en gesteld dat zo’n scenario in de toekomst niet meer kan. Hij beweert dat de rijkswacht de gegevens over de Turkse mensen inmiddels vernietigd heeft, hoewel ik daar nog mijn vragen bij heb. De minister van Landsverdediging stelt dat hij het bewuste plan nooit had toegelaten, indien hij de tekst gezien had. Maar volgens mijn informanten was de tekst al op zeer ruime schaal verspreid, in tientallen of honderden exemplaren ; alle plaatselijke commandanten hadden allang de tekst. Maar blijkbaar niet de minister en zijn kabinet. Ik heb de minister gevraagd om op zijn minst na te gaan of de besluiten van de Gladio-onderzoekscommissie niet geschonden zijn. Dit nieuwe MVG-netwerk doet mij toch sterk aan Gladio denken : het inzetten van reserve-officieren, het oefenen van deze manschappen naar toekomstige situaties toe… Welnu, er is indertijd gezegd dat Gladio opgedoekt was, dat zoiets niet meer kon of dat minstens controle door de minister nodig was. Als de legertop de richtlijnen nu zou overtreden hebben, moet de minister de gepaste maatregelen treffen.

De rijkswacht zegt dat ze niet de bedoeling had de Turkse gemeenschap te stigmatiseren. Het leger betreurt de ongelukkige formulering, maar wil wel de geest van het document bewaren. Volstaat dat als uitleg ?

ERDMAN : Voorlopig moet ik het wel met die uitleg stellen, maar ik neem die toch met een flinke korrel zout. Volgens het persbericht van Landsverdediging is het maar een concept dat moest bijgeschaafd worden. In tegenspraak daarmee is dat er vorig jaar al concrete oefeningen waren in Meise, en geplande oefeningen voor september in Antwerpen. Ik heb de minister alvast gevraagd om een debriefing van de reserveofficieren, zodat die niet naar de civiele maatschappij terugkeren met de boodschap dat ze migranten moeten bespieden en bewaken.

Zal op dezelfde manier niet elke rijkswachter elke Turkse burger nu als een potentiële crimineel zien ?

ERDMAN : Dat is het gevaar. Het screenen van de hele Turkse bevolking om daaruit enkele schuldigen te halen, is natuurlijk een aanpak die ontsnapt aan gerechtelijke en politieke controle, die een inbreuk is op de privacy, en die ervan uitgaat dat alle middelen gewettigd zijn om het doel te bereiken. Dat kan je op andere segmenten van de bevolking ook gaan toepassen. Waarom niet alle scholieren screenen om kleine drugshandelaars te identificeren ? Dit is toch de omgekeerde weg.

Staat die groeiende repressie door de ordekrachten niet haaks op de politieke keuze voor integratie ?

ERDMAN : Die twee zijn volledig tegenstrijdig. Maar dat is de tijd : sommigen vinden ?razzia’s? en dergelijke nu geruststellende operaties. Daarbij wordt de repressie op het terrein naar bepaalde mensen gedirigeerd, terwijl er anderzijds een wettelijk arsenaal is dat niet wordt uitgeput. Er zijn wel acties tegen illegalen in ateliers, maar over de werkgevers heeft men het minder, terwijl die volgens de wetten toch strenger bestraft moeten worden. Jammer genoeg is het nu zo dat vrijheid moet zwichten voor veiligheid, en dat recht moet onderdoen voor repressie… Het minste wat men mag vragen, is dat men zich op voorhand rekenschap geeft van de draagwijdte van de terminologie. Het kan toch niet meer zijn dat men achteraf vrijuit gaat, zoals het leger nu, met het excuus : och, jullie hebben ons verkeerd begrepen. Het leger moet nu het hele concept maar herzien.

C.D.S.

Migranten : De boodschap is duidelijk : jullie zullen nooit tot deze maatschappij behoren.

Senator Fred Erdman : De concepten van leger en rijkswacht zijn ontegensprekelijk discriminerend.