Dat sommigen erover praten alsof het bespreekbaar is, verontrust Theo van Boven, speciaal VN-rapporteur over folteringen, in hoge mate.

Artikel 5 van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens uit 1948 luidt: ‘Niemand zal onderworpen worden aan folteringen, noch aan een wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing.’ In de VN-Conventie tegen Folteringen, die van kracht werd in juni 1987, wordt foltering als volgt gedefinieerd: ‘Elke handelswijze waardoor ernstige pijn of lijden, zowel fysiek als mentaal, opzettelijk wordt veroorzaakt op een persoon, met het doel van hem of van een derde persoon, een informatie of een bekentenis te verkrijgen, hem straffend voor een daad die hij of een derde persoon begaan heeft of zou begaan hebben, of hem, of een derde persoon, intimideren of dwingen of om gelijk welke reden gebaseerd op discriminatie van gelijk welke aard, wanneer zulke pijn of lijden is berokkend door, of op aandringen of met de goedkeuring van een openbare macht of andere personen handelend in opdracht van openbare overheden. Het omvat niet de pijn of het lijden inherent of occasioneel veroorzaakt door wettelijke straffen.’ Voorts bepaalt de Conventie: ‘Geen enkele omstandigheid, welke dan ook, noch een staat van oorlog, noch een dreiging ervan, interne politieke instabiliteit of enige andere publieke noodtoestand, mag worden ingeroepen als een rechtvaardiging van foltering.’

‘Ik had niet verwacht dat de discussie ook in Duitsland gevoerd zou worden’, zegt Theo van Boven. ‘Ik begrijp dat gesundenes Volksempfinden wel in sommige gevallen, maar daartegen moeten we ons blijven verzetten. ‘Niet elk recht is absoluut, het recht op privacy kan in sommige gevallen bijvoorbeeld worden opgeheven. Maar op het folterverbod kan geen enkele uitzondering worden toegestaan. Zodra dat wel het geval is, zal die uitzondering heel gauw als normatief worden geïnterpreteerd. Ook de huidige ontwikkelingen in de VS zijn zonder meer zorgwekkend. Nu het terrorisme wordt gezien als wereldvijand nummer één, lijkt vrijwel alles geoorloofd te zijn. Ik heb pas een rapport gemaakt waarin klachten uit meer dan honderd landen zijn opgenomen, ook uit België. Daar word je niet vrolijker van, en een grote golf van ongerustheid daarover lijkt momenteel niet waar te nemen. Dat ze worden overtreden, geldt voor alle rechten van de mens. Maar daarom blijven ze niet minder geldig.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content