JA

‘Mijn collega’s in de Senaat lopen er gefrustreerd bij. Ik begrijp dat: de bevoegdheden van de Senaat zijn danig gekortwiekt. Een drietal uitzonderingen niet nagelaten, heeft de Senaat nergens meer eindverantwoordelijkheid over. De senatoren kunnen elk wetsvoorstel bespreken, maar het laatste woord is wel steeds voor de Kamer. Ook de federale ministers beseffen waar de echte macht ligt. Je ziet ze tegenwoordig nog maar zelden in de Senaat. Wanneer de regering vragen krijgt van de senatoren, stuurt men vaak zelfs een staatssecretaris om ze te beantwoorden. Het is logisch dat een politicus zich door die omstandigheden enigszins geremd voelt.

Een bijkomend probleem ligt bij ons kiessysteem. Bij senaatsverkiezingen gelden grotere kieskringen dan bij de verkiezingen voor de Kamer. Dat drijft de grote stemmenkanonnen automatisch naar de Senaat, waar die mensen zich vaak vervelen door het gebrek aan bevoegdheden. Die situatie is voor niemand goed. We moeten een systeem bedenken waarbij de electorale sterkhouders automatisch terugvloeien naar de Kamer.

In 2001 stelde premier Guy Verhofstadt voor om Kamer en Senaat te laten samensmelten. Het idee haalde het niet, en lijkt voorlopig ook dood en begraven. Als samensmelten geen optie is, kunnen we misschien evolueren naar een Senaat die de gemeenschappen paritair vertegenwoordigt, vergelijkbaar met de Duitse Bundesrat. Institutionele hervormingen liggen echter altijd moeilijk, en ik moet bekennen dat de hervorming van de Senaat waarschijnlijk niet meer voor deze zittingsperiode is.

Ondertussen moet de Senaat een oplossing vinden voor de al te veelvuldige afwezigheid van zijn leden, die de werking van het parlementaire bestel in gevaar brengt. Ik stel voor dat men het zittingsgeld intrekt bij afwezigheid, zoals wij in de Kamer doen. Wie bij ons zonder geldig excuus minder dan tachtig procent van de stemmingen aanwezig is, verliest zijn centen. Dat werkt zeer goed. Van de 150 Kamerleden heb ik er nog maar één moeten straffen.’

NEE

‘We waren op de eerste vergadering na de zomervakantie inderdaad met te weinig volk om te stemmen. Dat is een slechte manier om in het nieuws te komen, en ik hoop dat de leden van de meerderheid nu hun lesje geleerd hebben. Onze assemblee kan die negatieve publiciteit missen als kiespijn. Ik vind dat de fractieleiders meer discipline moeten eisen van hun leden. Een senator heeft veel autonomie binnen zijn job. Ik respecteer dat, maar tegelijk vind ik dat één dag per week vrij maken om naar de zitting te komen, zeker niet te veel gevraagd is. Hopelijk schudt deze kleine crisis iedereen weer wakker. Anders zullen we bij herhaaldelijk absenteïsme geldboetes moeten invoeren.

Of de senatoren te veel en te lange vragen stellen? Daar is inderdaad iets van waar. Het is eigen aan de Senaat dat wij het wetgevende werk iets technischer benaderen dan de Kamer, en de Senaat is de plek bij uitstek om de oppositie ruim baan te geven. Daarom zijn onze debatten voor de pers misschien minder interessant. Toch durf ik zeggen dat ons werk net zo belangrijk is als dat van de Kamer. Dat het allemaal iets trager en berekender overkomt, vind ik niet erg. Als dat de prijs is die we moeten betalen voor degelijk en doordacht wetgevend werk, kan ik daar best mee leven.

De Senaat is een rustige assemblee, maar onze leden werken wel erg hard. Ik zou zelfs zeggen dat 71 senatoren te weinig is om al het werk rond te krijgen. Of de senatoren te veel reizen? Reizen kan voor een politicus een zeer goede invulling van zijn tijd zijn. Zolang hij of zij op donderdag maar in de Senaat is om mee te stemmen.

De Senaat is volgens mij belangrijk voor de democratie en voor de stabiliteit van ons land. Natuurlijk kan het altijd beter. Al te vaak doen we het werk van de Kamer nog eens over. Dat kan niet de bedoeling zijn; een senator heeft een andere taak dan een volksvertegenwoordiger. Daarom is het logisch dat er ook twee verschillende kamers voor bestaan.’

Opgetekend door Jef Van Baelen

‘Het is logisch dat een politicus zich in de Senaat geremd voelt.’

‘De Senaat is belangrijk voor de stabiliteit van ons land.’