Interview met de Iraakse buitenlandminister Tarik Aziz, over de sancties tegen zijn land en de VN- resoluties. ?Amerika profiteert van de situatie.?

Sinds de Golfoorlog over Koeweit in 1991 door de VS verklaard, door de bondgenoten van de VS betaald, en door het Irak van Saddam Hoessein verloren , is een VN-embargo tegen Irak van kracht. Dat werd opgelegd tot zolang Bagdad niet zou voldaan hebben aan de bepalingen van de relevante VN-resoluties : in hoofdzaak de ontmanteling van zijn niet-conventionele oorlogsindustrie en de bestaande voorraden aan chemische, biologische en kernwapens, én van zijn missielen van meer dan 150 kilometer draagwijdte. Om dat ter plekke te verifiëren, werd een ontwapeningscommissie opgericht. Die commissie, die werkt onder leiding van de Zweed Rolf Ekeus, vond de voorbije jaren telkens wel een motief om de economische blokkade voort te zetten. Bagdad ziet daarin een aanwijzing dat het de bedoeling is van Washington de sancties, die tijdelijk bedoeld waren, permanent te maken. Omdat dat nu eenmaal economisch goed uitkomt zie naar de olieprijs , en omdat men Irak wil breken, of toch zeker de dictator Saddam Hoessein van de macht wil verwijderen.

De Iraaks vice-premier en minister van Buitenlandse Zaken Tarik Aziz, zogenaamd op ?privé-bezoek? in Brussel, moest dan ook niet ver naar zijn argumenten zoeken : ?In 1991, vóór het uitbreken van de oorlog, drukte VS-staatssecretaris James Baker mij op het hart dat de VS Irak weer in het pre-ïndustriële tijdperk gingen zetten, en het een andere regime geven.?

Zeven jaar na de oorlog, zegt Tarik Aziz, voeren de Verenigde Staten nog steeds de internationale campagne tegen Irak aan, maar hebben zij daarbij hun eigen belangen op het oog, zowel politiek als financieel.

TARIK AZIZ : Zolang Irak van de oliemarkt afgesneden blijft, gaat ons aandeel daarin naar anderen. Naar bijvoorbeeld Saudi-Arabië. Dat produceerde voor 1990 vijf miljoen vaten olie per dag. Nu produceert het er acht miljoen. Het verschil, dat zijn de Iraakse drie miljoen vaten die wij op de internationale markt verkochten. De opbrengsten van die drie miljoen vaten gaan rechtstreeks en onrechtstreeks naar de Amerikaanse schatkist. In de vorm van contracten, projecten, enzovoort. De Amerikanen profiteren van de situatie, en als die dan zeggen dat Irak een bedreiging vormt voor zijn buren, dan hebben ze het over Saudi-Arabië en Koeweit, niet over de anderen : het is een manier om onze buren ervan te overtuigen dat ze steeds meer wapens moeten kopen om zich tegen die zogenaamde bedreiging te verdedigen. Het is een goede handel geworden, maar is dat ook in het belang van Europa ?

Men eist dat Irak aan de voorwaarden van de VN-resoluties zou voldoen.

AZIZ : Dat weet ik, en dat vind ik best. Na zeven jaar van voortdurende uitvoering van die VN-resoluties, vinden wij dat geen probleem meer. De belangrijkste aspecten van die resoluties werden gerealiseerd. Neem Koeweit. We hebben de staat Koeweit erkend, we hebben de grenzen aanvaard die door de VN opgelegd werden. Wat blijft er dan openstaan dat belangrijker zou zijn dan die twee politieke kwesties ? Of het bewapeningshoofdstuk. De wapens zijn vernietigd, de fabrieken die ze maakten zijn afgebroken, duizenden machines en installaties zijn vernield, er werd een controlesysteem opgezet dat al drie jaar functioneert. Wat blijft er dan nog over ?

Inderdaad, meneer Ekeus zegt dat er nog dingen overblijven, maar waar heeft die meneer zijn informatie vandaan ? Van dezelfde partijen die profiteren van de huidige situatie. Meneer Ekeus staat aan het hoofd van een commissie die een VN-commissie zou zijn. Maar als u naar de samenstelling van die commissie kijkt, zult u merken dat het eerder een Angelsaksische dan een VN-commissie is. Hoeveel Amerikaanse en Britse ambtenaren en experten werken daar, en hoeveel Belgen, Fransen, Europeanen ? Wat die commissie gedaan heeft tot nog toe, is het probleem rekken tot het uiterste. Hoe dan ook, wij hebben met die speciale commissie in de afgelopen paar jaar zo ernstig samengewerkt, en zo te goeder trouw, dat we denken dat we nu het einde van die hoofdstuk wel naderen. We hopen dat we ergens in de loop van dit jaar de nog resterende dossiers kunnen sluiten. Dan zal het moment van de waarheid gekomen zijn. Als de VS de resoluties respecteren die ze gesponsord hebben, dan zouden ze geen bezwaren mogen hebben tegen het opheffen van de sancties. Als ze proberen nieuwe voorwaarden toe te voegen, en de interpretatie van de oude te manipuleren, zodat de resolutie nieuwe aspecten krijgt die ze oorspronkelijk niet had, dan rijst er natuurlijk een probleem. Frankrijk, als lid van de Veiligheidsraad, zegt bijvoorbeeld : niets meer en niets minder dan de resoluties van de VN. Rusland en China zeggen dat ook. Dat is een legale benadering van de resoluties en als die legale benadering gevolgd wordt, hebben wij geen probleem meer. Dan worden de sancties opgeheven, dit jaar nog naar ik hoop.

OLIE VOOR VOEDSEL

In het verlengde hiervan wijt Tarik Aziz de vertraging die ontstaan is bij de uitvoering van de befaamde ?olie voor voedsel?-concessie van de VN van 6 december, eveneens aan de Amerikanen. Irak mag volgens dit akkoord een beperkte hoeveelheid olie uitvoeren en met de opbrengst voedsel en medicijnen kopen, die onder toezicht van VN-waarnemers aan de bevolking zouden uitgedeeld worden. Maar we zijn eind maart, de olie stroomt, en de Iraakse bevolking heeft nog niets gezien. ?Omdat,? zegt Aziz, ?in de sanctiecommissie die de contracten moet goedkeuren, de Amerikaanse experten geregeld contracten uitstellen. Van de 220 contracten die wij sloten, heeft die commissie er nog maar 22 goedgekeurd. En de blokkering kwam bijna altijd van de VS-experten.? De eerste leveringen voor een hongerende bevolking worden niet voor eind volgende maand verwacht. Het einde van het getouwtrek rond Irak dan ook niet.

S.V.E.

Tarik Aziz : een legale benadering van de VN-resoluties ?

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content