Het is een goede gewoonte om na honderd dagen een eerste balans op te maken van het optreden van nieuw aangetreden regeringen of politici. Maar het is niet meer dan een eerste indruk – en die kan bedriegen. De paars-groene coalitie is bijna zover: als het parlement in de tweede week van oktober bijeenkomt, heeft Verhofstadt I er zo ongeveer drie maanden opzitten.
Het leven is er in die korte periode, voor wie de gebeurtenissen een beetje volgt, alvast niet saaier op geworden. Er was ons een avontuur beloofd, en de rit was inderdaad al behoorlijk opwindend. Neem nog maar vorige week.
Het begon met herrie rond een plan van minister van Arbeid Laurette Onkelinx om alle bedrijven te verplichten om per 25 werknemers voor één jaar een jongere in dienst te nemen. Daarna opende Verkeersminister Isabelle Durant het vuur op spoorwegbaas Etienne Schouppe. Vervolgens was er stevig gebakkelei tussen staatssecretaris Eddy Boutmans en minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel, over wie er nu zeggenschap heeft over de miljarden van ontwikkelingssamenwerking. Allemaal opgenomen en uitgezonden door talloze camera’s en microfoons – de regering heeft immers hoge verwachtingen gewekt. Politiek in real time.
Het kan de idee voeden dat het eigenlijk niet zo goed gaat met de mooie regenboogcoalitie, dat ze van het ene crisisje in het andere ongelukje tuimelt – want aan de uitvoering van haar programma is ze nog niet toegekomen. Het is vroeg voor zo’n conclusie. Maar in sporttermen uitgedrukt: er staat niet echt een team op het veld.
Laurette Onkelinx, bijvoorbeeld, lanceerde haar plan mediageniek met een verwijzing naar de gelauwerde film Rosetta van de gebroeders Dardenne, die net vorige week in de bioscoop kwam. Wat ze in haar hoofd heeft, past vast in de bedoeling om afgestudeerde jongeren snel aan een eerste baan te helpen. Er is alleen niet goed over nagedacht: dit is het soort lineaire maatregel die twintig jaar geleden al niet werkte, en die dat nu ook niet zal doen. Hij houdt namelijk gewoon geen rekening met de economische realiteit in het hele land. In de Vlaamse regering is Renaat Landuyt overigens net begonnen met al die bijzondere arbeidsstatuten af te schaffen.
Maar vooral de groene nieuwkomers betalen leergeld – ze hebben daarbij al fikse tikken gekregen. Er kan vanalles worden gezegd over de manier waarop Etienne Schouppe het spoorwegbedrijf runt. Dat hij als CVP’er in de huidige constellatie de foute partijkaart heeft, is in die discussie geen argument. Toch is het net dat wat Isabelle Durant hem in de eerste plaats aanwrijft. Daaruit kan worden afgeleid dat de PS’er André Bastien van De Post, die is veroordeeld in de Agusta-zaak, wél de juiste kaart op zak heeft: hij wordt namelijk niet verontrust.
Het valt daarbij alweer op dat Vlamingen en Franstaligen een andere definitie hanteren van wat die zogenaamde nieuwe politiek moet zijn. De merkwaardige vermenigvuldiging van de ministerportefeuilles bij de samenstelling van de Franstalige regeringen was daar ook al een voorbeeld van. Leg nu aan modelstaat België maar uit dat Elio Di Rupo alvast tot mei van volgend jaar twee jobs combineert: die van minister-president van Wallonië en die van partijvoorzitter. Dat komt zijn aanhang in de PS simpel beter uit.
Het zijn misschien randfenomenen en kleine uitschuivers. Met de ervaring die hij heeft, weet Guy Verhofstadt ook wel dat hij niet kan blijven pleisters plakken op de her en der opgelopen schaafwonden. Die doen tenslotte ook pijn en verzuren het klimaat. Een deel van zijn eigen blauwe achterban zou anders spoedig verlangend kunnen uitkijken naar een minder woelig samengaan met de christen-democraten – zoals dat tot 13 juni de bedoeling was.
In de belangrijke asielkwestie stond de coalitie trouwens wel pal. Een jaar na de dood van Sémira Adamu werden liberalen, socialisten en groenen het eens over een aanpak van vluchtelingen en illegalen. Als het in de praktijk ook allemaal lukt, want het is een tekst met veel evenwichten waarin alweer de groenen kwetsbaar zijn.
In haar oppositiebanken schuift de CVP ondertussen onwennig en onrustig heen en weer. Gewezen minister van Justitie Stefaan De Clerck permitteerde het zich zelfs om een petitie te ondertekenen die het gebruik van vuurwapens vergoelijkt. Af en toe bromt Herman Van Rompuy met de zakjapanner in aanslag dat er toch nog veel bespaard zal moeten worden. De eerste rekeningen worden inderdaad gemaakt.
Hubert van Humbeeck
