Het Europees Parlement krijgt een onderzoekscommissie om de Panama Papers onder de loep te nemen. Belgische politici denken dat die commissie meer wordt dan een praatbarak.
Al snel na de publicatie van de eerste artikels over de Panama Papers, die een internationaal netwerk van belastingontduiking blootlegden, bereikte het Europees Parlement een akkoord over de oprichting van een heuse onderzoekscommissie. Intussen heeft ook de juridische dienst van het Parlement daar groen licht voor gegeven. De onderzoekscommissie zal een jaar lang onderzoek voeren naar ‘witwassen, belastingontduiking en belastingontwijking’. Donderdag 2 juni zullen de politieke fracties het mandaat naar alle waarschijnlijkheid goedkeuren en beslissen wie er in de onderzoekscommissie met 65 leden zal zetelen.
‘De hoorzittingen kunnen na het zomerreces starten’, zegt Europarlementslid Bart Staes (Groen). ‘De onderzoekscommissie moet klaarheid brengen in wie precies wat heeft gedaan bij het opzetten van offshore-constructies – denk aan de betrokkenheid van banken, financiële dienstverleners en andere tussenpersonen. Het verhaal speelt zich niet enkel af in exotische belastingparadijzen. De belangrijke rol van Luxemburgse banken roept vragen op over Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker: hoeveel wist hij? Op Europees niveau zal dat voor flink wat politiek tumult zorgen. De onderzoekscommissie kan Juncker in nauwe schoentjes brengen. Sowieso heeft ze meer bevoegdheden dan de TAXE-commissie, die was opgericht na het LuxLeaks-schandaal, maar moeilijk toegang kreeg tot documenten van de Commissie.’
Een onderzoekscommissie van het Europees Parlement heeft minder bevoegdheden dan haar Belgische equivalent, weet Kathleen Van Brempt (SP.A). ‘We kunnen enkel functionarissen van de Europese Commissie vorderen. Verantwoordelijken van banken die niet gehoord willen worden, kunnen we niet verplichten om langs te komen. Positief is wel dat er in het Europees Parlement opnieuw onderzoekscommissies worden opgericht. Dat was negen jaar niet gebeurd. Het toont de bereidheid om illegale praktijken, zoals de Panama Papers blootleggen, aan te pakken. Op het einde van de rit moet de onderzoekscommissie komen met niet-vrijblijvende, strakke voorstellen om hier paal en perk aan te stellen, zowel op Europees niveau als daarbuiten.’
Ook Tom Vandenkendelaere (CD&V) hoopt dat de onderzoekscommissie niet enkel de druk op de ketel houdt, maar ook met concrete voorstellen komt. ‘In België zijn banken verplicht om complexe structuren gelinkt aan belastingparadijzen te melden aan de overheid. Het zou goed zijn dat er ook op Europees niveau zo’n meldingsplicht komt. We hopen dat het Panamese advocatenkantoor Mossack Fonseca (de spil in de Panama Papers, nvdr.) uitgenodigd wordt op de hoorzittingen, om helderheid te scheppen over hoe de vork precies in de steel zit.’
Europarlementslid Sander Loones (N-VA) onderstreept dat het mandaat van de onderzoekscommissie is toegespitst op witwaspraktijken en fraude. ‘De misbruiken moeten er absoluut uit. Tegelijk mag het Parlement niet dezelfde fouten maken als bij de TAXE-commissie die gekaapt werd door de extreemlinkse partijen in het Europees Parlement en hun pleidooi voor extra Europese belastingen. Een aanpak van de misbruiken gecombineerd met een correcte fiscale concurrentie tussen EU-lidstaten moet het voor de kleine landen mogelijk maken aantrekkelijk te blijven voor investeerders. Anders dreigen we vele jobs te verliezen aan grotere landen.’
Kristof Clerix
‘De commissie over de Panama Papers mag niet gekaapt worden om meer belastingen te heffen.’ Sander Loones (N-VA)
