De intimidatiecampagne van Robert Mugabe heeft succes: de oppositie trekt zich terug uit de campagne voor de presidentsverkiezingen.
De oppositiepartij Movement for Democratic Change (MDC) trok zich zondag terug uit de campagne voor de presidentsverkiezingen in Zimbabwe. Die zouden deze week vrijdag worden gehouden. Eind maart versloeg MDC-kandidaat Morgan Tsvangirai de zittende president Robert Mugabe, maar de uitslag werd nooit echt officieel bekendgemaakt. Na weken van onzekerheid liet de verkiezingscommissie weten dat Tsvangirai misschien wel won, maar dat hij niet de helft van de stemmen behaalde en dat een tweede ronde dus noodzakelijk was.
De 84-jarige Mugabe, die Zimbabwe al bijna dertig jaar bestuurt, maakte ondertussen duidelijk dat hij niet van plan is om de macht over te dragen. Dat bleek de voorbije weken ten overvloede. Tientallen MDC-aanhangers werden aangevallen, in elkaar geslagen en zelfs gedood. Tsvangirai zelf werd verschillende keren aangehouden om hem te beletten om campagne te voeren. Miljoenen Zimbabwanen zijn afhankelijk van buitenlandse voedselhulp, maar buitenlandse niet-gouvernementele organisaties kregen het verbod om nog langer in grote delen van Zimbabwe te werken. Mugabe gebruikt de voedselhulp op die manier om hele bevolkingsgroepen te belonen of te straffen. Terwijl de medewerkers van de ngo’s zo ook niet meer kunnen zien wat er echt in het land gebeurt. Zondag werd de grote slotmeeting van de MDC door knokploegen van de partij van Mugabe uit elkaar geslagen. Dat was voor Tsvangirai de druppel die de emmer liet overlopen. ‘Ik kan van mijn mensen niet vragen dat ze verder hun leven riskeren om campagne te voeren’ verklaarde Tsvangirai, die zelf zijn toevlucht zocht in de Nederlandse ambassade in Harare.
De vraag is hoe het verder moet. Vertegenwoordigers van de Southern African Development Community (SADC), een club van veertien landen waarvan Zimbabwe deel uitmaakt, hoopten zondag nog altijd dat er toch spoedig een proces op gang komt, dat leidt tot een regering van nationale eenheid. Leiders in Zambia, Tanzania en Botswana geven te kennen dat ze Mugabe beu zijn. De last die Zimbabwe op de rest van zuidelijk Afrika legt, is te groot. Veel hangt af van de Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki, die door zijn collega’s in de SADC gevraagd was om in Zimbabwe te bemiddelen, maar de oude dictator Mugabe lang de hand boven het hoofd hield. Maar ook in Zuid-Afrika weegt de druk van de crisis in Zimbabwe zwaar.
Volgens bronnen in de omgeving van Mugabe zou de oppositie een plaats in het bestuur van het land zijn aangeboden. Moet Tsvangirai die dan aanvaarden? In Kenia verloor de zittende president enkele maanden geleden de verkiezingen, waarop in het land een burgeroorlog uitbrak. Uiteindelijk aanvaardde de oppositie een plaats in de nieuwe regering, die haar weinig mogelijkheid laat om op het bestuur te wegen. Dat lijkt niet de oplossing waarop Zimbabwe zit te wachten.
Hubert van Humbeeck
