‘De nieuwe erfwet is een evenwichtsoefening tussen vrijheid en bescherming’

Kinderen onterven moet onmogelijk blijven, vindt Kamerlid Carina Van Cauter (Open VLD). ‘Maar er moet ook genoeg speelruimte zijn bij de rest van de erfenis.’

Een nalatenschap bestaat voor het grootste deel uit spaargeld of bezittingen die verworven zijn met inkomsten waar men zijn hele leven belastingen op heeft betaald. Bent u als liberaal niet van oordeel dat de successierechten een verkapte vorm van dubbele belasting zijn?

(Patrick Mertens, Tienen)

CARINA VAN CAUTER: Uiteraard ben ik voorstander van lagere tarieven: hoe minder, hoe beter. Maar het argument dat dit dubbele belasting zou zijn, klopt technisch en juridisch niet. De erfgenaam is een andere persoon dan de erflater. Al kun je het economisch wel zo ervaren. De tarieven zijn een Vlaamse bevoegdheid, maar minister Bart Tommelein (Open VLD) heeft al aangekondigd dat er een modernisering van de successierechten komt die is afgestemd op de hedendaagse samenlevingsvormen.

Wat is er fout aan om kinderen die je een halve eeuw niet hebt gezien volledig te onterven ten voordele van kinderen uit een nieuwe relatie?

(Patrick Hagens, Langdorp)

VAN CAUTER: Ik begrijp dat dit gevoelig ligt wanneer je je kinderen niet meer ziet, maar bij de vernieuwing van de wet moeten we zoeken naar een evenwicht. Uit onderzoek van de Koning Boudewijnstichting blijkt dat 86 procent van de Belgen meer vrijheid wil over hun erfenis. Daarom willen wij het ‘vrije deel’ van de erfenis verruimen. Tegelijk willen mensen ook een maximale bescherming. We kiezen ervoor om de reserve van de kinderen te behouden. Daar zijn goede argumenten voor: de voortzetting van de opvoedingsplicht na het overlijden, familiale solidariteit (ook als die familieband heel abstract is geworden), een waarborg voor minimale gelijkheid tussen alle kinderen van de erflater enzovoort.

Als advieskantoor zien wij dikwijls drama’s vanwege de opsplitsing tussen vruchtgebruik ten voordele van de langstlevende enerzijds en blote eigendom voor de kinderen anderzijds. Zij moeten successierechten betalen op iets waar ze niets mee kunnen doen, wat tot drama’s kan leiden. Zou het niet beter zijn dat de langstlevende de gezinswoning in volle eigendom zou verkrijgen en dat de rest effectief verdeeld werd?

(Rudi Mattheus, Haaltert)

VAN CAUTER: Uw voorstel lost het probleem niet op, omdat de belasting verschuldigd is op de volledige nalatenschap. Bovendien is het nu al zo dat wanneer de kinderen hun erfbelasting niet kunnen betalen, de fiscus die belasting op de geërfde goederen kan verhalen. Eerst op het geld en dan op het huis. Met andere woorden: de langstlevende wordt ertoe aangezet om (een deel van) de successierechten te betalen in de plaats van de kinderen, om te vermijden dat de gezinswoning verkocht moet worden.

Vraag van de week

Er wordt vaak op het randje van het wettelijke (en erover) gewerkt om kinderen uit een eerste gezin stiefmoederlijk te kunnen bedelen bij het openvallen van een erfenis. Is meer vrijheid bij een erfenis niet vaak het faciliteren van de hebzucht van een tweede echtgeno(o)t(e) en/of de kinderen uit een tweede huwelijk?

(Nick de Clippel, Leuven)

VAN CAUTER: Ons wetsvoorstel is een evenwichtsoefening tussen maximale vrijheid en voldoende bescherming van de langstlevende en de kinderen. Daarom willen wij de reserve van de kinderen (uit alle huwelijken) behouden. Maar we moeten ook rekening houden met andere bekommernissen: het begunstigen van kleinkinderen, stiefkinderen, pleegkinderen, een goed doel…

We vinden het belangrijk dat het vrij beschikbare deel verruimd wordt. Want het is logisch dat een tweede levenspartner en eventuele kinderen uit een volgend huwelijk ook rechten hebben, zonder de voorhuwelijkse kinderen in de kou te laten staan.

Moet Facebook foutieve en racistische berichten censureren? Stel uw vraag aan professor nieuwe media MICHAËL OPGENHAFFEN.

Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be en maak kans op een boekenbon van Standaard Boekhandel ter waarde van 20 euro.

Stefanie Van den Broeck

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content