De internationaal belangrijke kolonies zee- zwaluwen in de voorhaven van Zeebrugge zijn de inzet van ambtelijk getouwtrek.
Nu broeden ze hier nog. Maar weldra worden hun broedplaatsen in de voorhaven van Zeebrugge grotendeels geasfalteerd. Het gaat hier nochtans om ruim tweeduizend koppels verdragsrechtelijk beschermde sternen, ook “zeezwaluwen” genoemd.
De ambtelijke discussies daarover liepen vorige week hoog op. Zij gingen over de afspraak om de bouw van kaaimuren bij de westelijke strekdam te koppelen aan de aanleg van een schiereiland tegen de oostelijke strekdam. Daar zouden de sternen dan nieuwe broedplaatsen krijgen in ruil voor hun geïndustrialiseerde broedsites aan westelijke kant.
Het begon midden vorig jaar met een ogenschijnlijke vergetelheid. Toen vroeg de Maatschappij van de Brugse Zeevaartinrichtingen (MBZ) aan de stad Brugge om twee dokken te mogen aanleggen in de westelijke voorhaven van Zeebrugge. Bij die bouwaanvraag was echter geen conform verklaard Milieu-Effect-Rapport (MER) gevoegd. De Brugse Groendienst liet op 16 november 1998 opmerken dat, in uitvoering van het MER, “na overleg tussen de diverse instanties gekozen (is) voor de aanleg van een 5 ha. grote sternen-broedplaats tegenaan de Oostdam. Er wordt aanbevolen deze vervangbiotoop te realiseren voor de aanvang van de havenwerken.”
In de bouwvergunning voor de nieuwe dokken, die op 27 januari 1999 door de gemachtigde ambtenaar van de Administratie Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen werd uitgeschreven, wordt niet verwezen naar de draagwijdte van hogervermeld advies van de Brugse Groendienst. Achteraf werd geopperd dat voor dit sternen-schiereiland (kostprijs: 250 miljoen frank) immers een aparte bouwvergunning is vereist. Temeer omdat deze zone op het Gewestplan Brugge-Oostkust als “waterweg” is aangeduid en dat de Vlaamse regering dus eerst dit Gewestplan moet wijzigen.
In maart 1999 haalde deze redenering het van de aanpak van de Administratie Waterwegen en Zeewezen (AWZ)-afdeling Waterwegen Kust. Deze was toen, met de steun van de Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer (AMINAL)-afdeling Natuur, al begonnen met de voorbereiding van het sternen-schiereiland tegenaan de oostelijke strekdam. Plotseling stopte de AWZ haar werkzaamheden en vroeg op 29 maart dan toch maar een bouwvergunning voor dat schiereiland.
UNIEK IN DE ANNALEN
Sinds april staat de AMINAL-afdeling Natuur dus alleen. Daar wordt evenwel herinnerd aan het MER; aan de verplichting 5 procent van de Vlaamse haventerreinen te reserveren voor natuurbehoud; aan mogelijke natuurtechnische ingrepen op een “waterweg” en tenslotte aan het Decreet van 21 oktober 1997 betreffende het Natuurbehoud. Daarin staat dat al wie natuurelementen schaadt, verplicht is om “de schade te voorkomen, te beperken of te herstellen”. (artikel 14)
De gemachtigde ambtenaar van Ruimtelijke Ordening in Brugge vroeg begin april het advies van de AROHM-afdeling Stedebouwkundige Vergunningen in Brussel. Deze afdeling liet vorige week finaal weten dat er, gezien de huidige gewestplanbestemming als “waterweg” aldaar, géén bouwvergunning voor een sternen-schiereiland kan verleend worden zonder voorafgaande gewestplanwijziging. Het kabinet van Vlaams minister van Ruimtelijke Ordening Steve Stevaert (SP) daarentegen bleef het begrip “waterweg” ruimer interpreteren en was geneigd om in te stemmen met natuurtechnische ingrepen zoals de aanleg van een sternen-schiereiland.
Omdat de administratie van Ruimtelijke Ordening bij haar standpunt bleef, heeft minister Stevaert dan maar zelf de knoop doorgehakt. In een brief van donderdag 10 juni verzoekt Dirk Van Melkebeke, de kabinetschef van Stevaert, de administratie van Ruimtelijke Ordening “om de (dwingende) milieu-effectmilderende maatregelen, die uit het MER-rapport voortvloeien, op te leggen als voorwaarden bij de reeds verleende bouwvergunning (…) Meer bepaald dient in elk geval de milieu-effectmilderende maatregel inzake het tijdig voorzien van een uitwijkmogelijkheid voor de broedkolonies sternen als voorwaarde bij de bouwvergunning opgelegd te worden.”
Daaruit kan afgeleid worden dat minister Stevaert de bouwvergunning opschort die op 27 januari 1999 aan de Maatschappij van de Brugse Zeevaartinrichtingen voor de aanleg van de dokken werd verleend en dat hij zijn bevoegde administratie (kort voor de ontbinding van de huidige Vlaamse regering) verplicht de MER-eisen in de (nieuwe?) bouwvergunning op te nemen. Voor het natuurbehoud is dit een precedent en een goede zaak. De vzw Natuurreservaten vraagt dat “het sterneneiland alsnog dit jaar kan aangelegd worden, anders betekent dit voor de sternenpopulatie aan de Oostkust een ware ramp”.
Frank De Moor
