Onze genetische samenstelling blijft veranderen, zelfs in enkele generaties tijd.

Sommigen zijn geneigd te denken dat we het darwiniaanse proces van natuurlijke selectie overboord hebben gegooid, met dank aan wetenschap en technologie. We hebben de middelen ontwikkeld om onze leefomgeving volledig naar onze hand te zetten, en de geneeskunde heeft het mogelijk gemaakt om mensen veel langer te laten leven dan waarvoor ze geprogrammeerd waren. We trekken er alles door wat de natuur zou elimineren, en houden dat vervolgens zo lang mogelijk in leven.

Maar het is onzin te beweren dat de evolutie van de mens stilgevallen is, want genen blijven veranderen. Nieuwe technologische doorbraken maken het mogelijk te speuren naar heel kleine wijzigingen in een genoom. Wetenschappers melden in Science dat ze vaststelden dat de laatste 2000 jaar (of de laatste honderd mensengeneraties) de genen voor blond haar en blauwe ogen snel verspreid werden in de Britse bevolking. Beide zijn gelinkt aan een lichte huid, waardoor hun dragers in het donkere Britse klimaat meer van de voordelen van de weinige zon op hun huid konden profiteren. Bovendien is het mogelijk dat de kenmerken als aantrekkelijk werden beschouwd, wat past in de seksuele selectie. Ook genen voor lichaamslengte en de omvang van het hoofd van baby’s zouden de voorbije 1000 jaar beduidend zijn bijgestuurd.

Een studie die werd gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences bekeek genetische veranderingen in Amerikanen in de twintigste eeuw. Ze vond wijzigingen die gekoppeld waren aan enerzijds het bereiken van een hoger opleidingsniveau, en anderzijds het krijgen van minder kinderen. Beide factoren zijn aan elkaar verbonden: mensen met een hoger opleidingsniveau krijgen doorgaans minder kinderen. Maar wetenschappers waren verrast door de sterke genetische component die aan die ontwikkeling gekoppeld was. De mensheid bevond zich natuurlijk nooit eerder in een situatie waarin het uitstellen van kinderen een voordeel kon zijn doordat je langer kon studeren en zo een betere loopbaan kon uitbouwen. Onze genen gaan gedeeltelijk mee in dat verhaal.

Een andere studie, die werd besproken in Science, belichtte zelfs genetische veranderingen in amper één of twee generaties. Ze vond een link tussen het vroegtijdige sterven van mannen en een gen dat het moeilijker maakt om te stoppen met roken. Er werden ook veranderingen gedetecteerd die ervoor zorgen dat vrouwen die vrij laat beginnen te menstrueren gemiddeld langer leven dan andere. Hoewel het niet altijd duidelijk is wat de genen in kwestie precies doen, is het wél duidelijk dat er ook vandaag nog altijd evolutionaire spelletjes worden gespeeld in onze lichamen. Darwin staat nooit stil.

Vrouwen die laat beginnen te menstrueren, leven langer dan gemiddeld.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content