In de Kamer van Volksvertegenwoordigers, de Senaat, de Vlaamse Raad, die van het Hoofdstedelijk Gewest, de Waalse Raad en die van de Franstalige en Duitstalige gemeenschapsraden zetelen samen zo’n vijfhonderd mensen. Ze vertegenwoordigen daar de natie, zoals dat heet – laten we zeggen: de bevolking.
Een goed deel van die bevolking vraagt zich wellicht af wat die daar allemaal wel doen. Er zijn er namelijk niet zoveel die aan hun passage in hun assemblee een blijvende betekenis kunnen geven. Ze spelen hun rol, ze hebben hun plaats in het raderwerk van de instellingen. Het gaat er op het schouwtoneel van de politiek toe, zoals op het podium van het echte theater. De aandacht gaat naar de spelers op het voorplan, die de gang van het stuk bepalen.
Een van de acteurs die de hoofdrolspelers vanuit zijn bijrolletje toch geregeld voor de voeten loopt, liet vorige week weten dat hij het verder voor bekeken houdt. Jef Sleeckx keert na 13 juni niet meer terug in welk parlement dan ook. Zijn partij, de SP, bood hem nog een zesde, verkiesbare, stek aan op de senaatslijst, maar Sleeckx bedankte. Hij zou in die “hoge vergadering”, waar zelfs Bert Anciaux zich dood verveelt, wellicht toch maar zijn tijd verliezen.
Sleeckx, nu 62, verkaste bij de vorige verkiezingen al van de Kamer naar de Vlaamse Raad, waar hij zich ook al niet echt thuis voelt. Hij wil bezig zijn met datgene waar het de werkmens om te doen is, met jobs en sociale zekerheid, en dat kan daar blijkbaar alsnog niet genoeg. Voor de centen doet Sleeckx niet aan politiek. Hij is geen Willy De Clercq, die op zijn 74ste nog een mandaat wil op zijn maat: dat wil zeggen, om het even wat als het maar goed betaalt.
Er waren al jaren signalen dat Jef Sleeckx in de marge van zijn partij was gesukkeld. Het heet dat hij een lastigaard is geworden, een emmerdeur. In de Vlaamse Raad is hij een factor van onzekerheid: de meerderheid heeft er maar één zetel op overschot en het wordt maar matig geapprecieerd dat Sleeckx er soms op wijst dat zijn stem niet vanzelfsprekend is.
Er was een tijd dat iemand als Sleeckx zijn plaats had in elke socialistische fractie. Hij roept de geest op van cités en fabrieken met grote schouwen. Het gemoker van ijzer op ijzer. Het piket bij de grote staking van de Vieille Montagne, waarover zijn vriend Walter Van den Broeck zijn toneelstuk “Groenten uit Balen” schreef. Het woord solidariteit met een hoofdletter gespeld. Dat nu ook sommige kameraden over de splitsing van de sociale zekerheid durven nadenken, moet hem erger in de oren klinken dan een vloek in de kerk voor de kardinaal.
Jef Sleeckx is niet uit de partij gestapt, de partij heeft hem geleidelijk verlaten. Het warme socialisme dat de vuist balt en de Internationale zingt, schoof op naar een meer intellectuele, zachte sociaal-democratie. De tijd vroeg daar ook om; de klassenstrijd is voorbij.
Het Agusta-schandaal kwam hard aan voor de militant die in de jaren tachtig voorop liep in de vredesbetogingen. Hij heeft moeite met het regeringsbeleid ten aanzien van werklozen. Dat hij opkomt voor de rechten van asielzoekers, verworpenen der aarde, wordt hem in zijn door het onderwerp gekwelde partij niet in dank afgenomen. Op een recente vergadering van het partijbureau van de SP sprak hij zich uit tegen het afbraakbeleid van Steve Stevaert, de gladde woordvoerder van het nieuwe socialisme.
Het is geen toeval dat Sleeckx zich de voorbije maanden nadrukkelijk het lot aantrok van Willy Sollie, de Vlaamse buschauffeur die in Wit-Rusland een straf uitzit omdat enkele Oekraïense kinderen op weg naar België bij een ongeval om het leven kwamen. Sollie was een vrijwilliger, die de zieke kinderen een vakantie in ons land gunde. Tenslotte niet meer dan een mens van goede wil.
De leraar geschiedenis heeft zijn les geleerd. De SP verliest met Sleeckx geen electoraal kanon – zijn vertrek zal het verschil niet maken. Hij blinkt sowieso niet uit in het verzinnen van gevatte oneliners en hij heeft niet echt een kop waarmee je op televisie stemmen wint. Sleeckx heeft ook bijlange niet altijd gelijk. Maar hij doet zijn ding: hij houdt de SP simpel af en toe een spiegel voor.
Hubert van Humbeeck
