Ward Beysen komt als overwinnaar uit de Antwerpse politieke crisis en dankt zijn partners voor het forum. Het Blok dankt Beysen voor de imitatie.

Eind vorige week ging in Antwerpen de politieke storm liggen. De ruziënde coalitiepartners werden het eens over een verzoenende verklaring, niet veel meer dan een herhaling van de doelstellingen van het bestuursakkoord van 1994. SP, VLD, Agalev en CVP en VU kondigden aan “Antwerpen als een moderne, sociale en welstellende metropool de 21ste eeuw binnen te loodsen”.

De stad moet de komende twee jaar properder worden, er komt een mobiliteitsplan, Antwerpen wil aantrekkelijk zijn om er te wonen en te werken. Met een financiële injectie krijgen verwaarloosde schoolgebouwen een opknapbeurt. Na vier jaar wordt er, eindelijk, werk gemaakt van een nieuw politiebeleid. Basispolitiezorg en wijkwerking staan daarbij centraal. Zoals de schoolgebouwen worden ook de politiekantoren gemoderniseerd.

Na afloop glom VLD-fractieleider Ward Beysen van trots en importantie. Hij had op 15 oktober het vuur aan de lont gestoken. In een krantenadvertentie onder de titel: meer blauw op straat voor uw veiligheid, vroeg hij de bevolking “medewerking om van het stadsbestuur te eisen dat Antwerpen veiliger wordt”. Op een gratis nummer mochten de burgers “spontaan” bellen, of ze konden hun antwoorden schriftelijk kwijt.

De Antwerpenaar mocht, nog altijd spontaan, antwoorden op vragen als: was u persoonlijk het slachtoffer van een misdrijf in de stad? En: zo ja, om welk soort misdrijf ging het? Om de mensen op het goede spoor te houden, drukte de liberale politicus onder zijn foto een suggestieve grafiek af over het (groeiend) aantal geregistreerde criminele feiten.

Dat de advertentie zoveel aandacht kreeg en zelfs tot een politieke crisis leidde, lag aan de andere partijen. Die waren het beu dat Beysen andermaal deed alsof hij en de VLD de stad niet mee bestuurden. De fractieleiders Marc Van Peel (CVP), Marcel Bartholomeeussen (SP) en Erwin Pairon (Agalev) eisten dat de VLD-voorzitter Ludo Van Campenhout en de VLD-schepenen André Gantman en Leo baron Delwaide afstand zouden nemen van Beysen. Dat was wat hoog gegrepen.

Het is een publiek geheim dat Beysen niet op de onvoorwaardelijke sympathie van de Antwerpse of de nationale partijleiding rond Guy Verhofstadt kan rekenen. Maar het ultimatum van de Antwerpse fractieleiders kon de VLD niet anders beantwoorden dan met een steunbetuiging aan Beysen. De VLD’ers braken hun tong bijna, maar ze zetten Beysen uit de wind. Neen, er kan niets tegen een advertentie over veiligheid zijn. Zoiets paste volledig in de profilering van de VLD. Ja, misschien had Beysen zijn tekst wat ongelukkig geformuleerd en had hij burgemeester Leona Detiège (SP) niet met naam mogen noemen.

De VLD distantieerde zich niet, maar dankzij de bemiddeling van burgemeester Detiège kon de bonte coalitie verder. Alleen het Vlaams Blok zou immers beter worden van een breuk. Zeker de VLD niet. Guy Verhofstadt zag het al gebeuren dat de Antwerpenaren Fred Erdman (SP-voorzitter) en Marc Van Peel (CVP-voorzitter) enkele maanden voor de parlementsverkiezingen van juni 1999 de VLD als een onbetrouwbare partner afschilderden. Vandaar dat iedereen tevreden was met niets. Misschien wilden de coalitiepartners wel in de eerste plaats dat de echte VLD opstond, en dat Delwaide en Gantman zich meer met het algemene beleid zouden inlaten.

EEN PR-MAN VOOR AGALEV

Ward Beysen houdt er in de Antwerpse politiek een eenvoudige stelling op na. Alles wat goed gaat, dankt de stad aan de liberalen, die de portefeuilles van de haven en van het personeelsbeleid beheren. Alles wat misgaat, is de schuld van “het stadsbestuur”, waar hij de VLD gemakshalve niet bijrekent. En loopt het heel erg verkeerd, dan is het in de ogen van de Wilrijkenaar de schuld van Mieke Vogels (Agalev).

Voor de groene schepen is dat alleen op het eerste gezicht vervelend. Met zijn scherpslijperij houdt Beysen immers de illusie in stand dat Agalev veel verandering bracht in de Scheldestad. Beysen behoort alvast tot de weinige Antwerpenaren die een groen geïnspireerd mobiliteitsbeleid ontdekten. Wie Beysen gelooft, denkt dat Antwerpen straks een fietsparadijs is. De Fietsersbond zoekt met een loep naar de fietspaden die Beysen zo bedreigend voor de auto en de leefbaarheid van de stad vindt. Vogels lachte al dat Beysen de beste pr-man voor de groenen is. Er is iets van aan. Tenslotte kent Beysen de stiel, want hij komt uit de reclamewereld.

In zijn drang naar profilering schiet Beysen dikwijls in het wilde weg. Veel liberalen fronsten zich de wenkbrauwen toen hun voorman begin september als een moraalridder ten strijde trok tegen een voorstelling in de Bourlaschouwburg. Een schande, riep Beysen. De politiek moest het nieuwe Toneelhuis op droog zaad zetten omdat er gemasturbeerd was op de scène. Niet dat Beysen het toneelstuk “De Liefhebber” zelf had gezien, niet dat wat Beysen vertelde waar was, maar veel verontruste burgers hadden het hem in detail naverteld.

Dat de Antwerpse cultuurschepen Eric Antonis (CVP) na veel moeite de verpolitiseerde en bureaucratische officiële theaterwereld de nodige autonomie en vrijheid had gegeven, speelde geen rol. Beysen wilde een speciale commissie aan het onderwerp wijden. De commissie kwam samen, maar Beysen sprak alleen over de noodtribune die in de beschermde Bourla was opgetrokken. Fractieleider Filip Dewinter van het Vlaams Blok had het over het schandelijk toneelstuk, dat overigens al vier jaar eerder in Antwerpen te zien was. Maar toen zaten er geen kennissen van Beysen in de zaal.

WAARDIG OUDER WORDEN

Niemand in de meerderheid heeft er last mee dat Beysen vragen stelt over, bijvoorbeeld, de reorganisatie van de politie. In een stad waar de oppositie alleen uit het Vlaams Blok en een eenzame bejaarde van WOW bestaat, is er ruimte voor een fris geluid. Het Blok heeft ook geen monopolie op het thema veiligheid. Onder druk van de VLD kwam er al na enkele maanden nieuw bestuur een audit van de politie. Maar van een ingrijpende reorganisatie is sindsdien weinig in huis gekomen, tot ergernis van onder meer koninklijk commissaris voor de migranten Johan Leman.

Veiligheid is een van de stokpaardjes van Beysen. Maar hij bespeelt de onrust van de bevolking weinig subtiel met zijn campagne. “De publieke opinie rekent niet in termen van politieke structuren”, antwoordt hij op de vraag of dit soort aangelegenheden niet beter op de geschikte politieke fora wordt besproken.

Daar laat Beysen ook andere typisch liberale dossiers rusten. De verkoop van de aandelen in de Antwerpse Waterwerken is daar een voorbeeld van. Beysen maakte er nooit een geheim van dat de stad beter wordt van zo’n verkoop, die – eenmalig – vele miljarden frank zou opbrengen. Maar de VLD brengt het onderwerp alleen obligaat ter sprake. Bij het afvalplan en de gescheiden ophaling van het huisvuil roerde de VLD zich niet over de inschakeling van de privé-sector voor alvast de ophaling van drankverpakking.

Beysen bespeelt andere onderwerpen. Tegenstanders zeggen dat hij meer heil verwacht van de imitatie van het Blok en dus praat hij demagogisch over migranten, vluchtelingen of veiligheid. Al in 1991 luidde zijn slogan : het belangrijkste land is het binnenland. Dat was aan de vooravond van de grote doorbraak van het Blok. Ook nu lacht Filip Dewinter in zijn vuistje. Net op het ogenblik dat Ward Beysen om meer veiligheid en meer blauw in de straat roept, hangen de Antwerpse straten vol met foto’s van een ex-commissaris in een blauw uniform. Zijn naam: Johan Demol. Zijn slogan: voor meer veiligheid. Zijn filosofie: het origineel is altijd beter dan de kopie.

Toch komt Beysen als overwinnaar uit de minicrisis. “Mijn advertentie is omwille van de respons klaar voor een award. Ik ben dan ook zeer tevreden over het forum dat mij werd geboden.” Beysen is na jaren van betrekkelijke anonimiteit eindelijk een bekender politicus aan het worden. Het heeft moeite gekost. Maar straks wordt hij wellicht en ondanks alles incontournable. Wie weet is er voor een Antwerps boegbeeld nog een plaatsje op een lijst voor de Europese verkiezingen. Straatsburg is voor meer dan één politicus een vorm van waardig ouder worden.

Peter Renard

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content