Naar goede gewoonte brengen ook de Belgische posterijen nieuwe olympische postzegels uit. Hardcore verzamelaars zijn enthousiast, de gewone Knack-lezer vast ook: u vindt een gratis exemplaar bij dit nummer.
De komst van de 29e olympiade gaat ook voor De Post niet onopgemerkt voorbij. Ter gelegenheid van de Olympische Spelen van Peking worden drie zegels uitgebracht. Een hoogdag voor de Belgian Olympic Philately Club. Want ook al bestaat er slechts een vijftigtal verschillende Belgische olympische postzegels, toch bestaat daar een actieve vereniging rond, met meer dan twintig enthousiaste leden. ‘Natuurlijk verzamelen onze leden niet alleen olympische zegels, bij de meesten is het een soort deelverzameling binnen hun hobby: het verzamelen van zegels over een bepaalde sport’, zegt Roland Sautois, voorzitter van de Belgian Olympic Philately Club. ‘Ikzelf ben bijvoorbeeld actief in de roeiwereld, maar ik ben ook geboeid door filatelie. Dus heb ik de twee hobby’s verenigd: ik zoek alle roeizegels die er ter wereld verschenen zijn. Dat is de truc om filatelie betaalbaar en interessant te houden. Specialiseer je in een bepaald thema, dan kun je met een vrij grote mate van succes vinden wat je zoekt en dan hoeft deze hobby helemaal niet duur te zijn.’
Ook het verwerven van de hele Belgische olympische verzameling is niet buitensporig duur. Het oudste exemplaar, uitgebracht ter gelegenheid van de Spelen van 1920 in Antwerpen, kunt u voor ongeveer 2,5 euro op de kop tikken. ‘Er zijn dan ook verscheidene leden van onze club die alle Belgische olympische zegels bezitten. Ze zijn niet zo heel zeldzaam, waardoor de prijzen meevallen’, zegt Sautois. ‘Tenzij je echt op zoek gaat naar de speciale gevallen. Die oudste zegel van 1920 werd een jaar later overdrukt met een nieuwe prijs. Daar bestaan zeldzame exemplaren van met een op z’n kop staande misdruk, en daar betaal je al gauw 1250 euro voor. Maar dat is bij mijn weten wel de duurste olympische zegel die er in ons land bestaat.’
BELGISCHE TOPSTUKKEN
Tijdens de Olympische Spelen vindt zoals steeds ook Olympex plaats, een internationale tentoonstelling van sportfilatelie, met natuurlijk speciale aandacht voor de Spelen. De Chinese posterijen bieden in Peking een imposante exhibitieruimte aan. De Belgian Olympic Philately Club stuurt zes verzamelingen. Olympex blijkt voor een sportfilatelist ongeveer wat de Spelen zelf zijn voor een atleet. Sautois: ‘Binnen het genre is dat steevast een indrukwekkende tentoonstelling. Je ziet er een verzameling postzegels die je anders nooit binnen één ruimte kunt vinden. Geen enkele filatelist kan álle olympische zegels opvolgen die wereldwijd verschijnen, zie je? Op Olympex zie je die superverzameling wél voor een keer in zijn geheel.’ Een deel van de Belgische inzending wordt later geschonken aan het sportmuseum in Hofstade.
Nee, dan vormen de Belgische olympische zegels een makkelijker te beheren deelgebied. Er werd trouwens lang niet voor alle olympiades een zegel uitgebracht, al bestaat de laatste jaren wel de tendens om elke editie van de Olympische Spelen met een set te vieren. ‘Tegenwoordig publiceert De Post sowieso meer zegels dan vroeger. Maar wat destijds de motivatie was om voor bepaalde Spelen wel een zegel uit te geven en voor andere niet, dat blijft onduidelijk. Wellicht was het gewoon willekeur’, vermoedt Sautois.
Misschien wel de fraaiste Belgische olympische zegels zijn van de hand van Pol Mara. De bekende Vlaamse schilder ontwierp voor de Spelen van Los Angeles, Albertville en Barcelona een serie pakkende sportportretten. Het is slechts één voorbeeld van een geslaagde kruisbestuiving tussen kunst en filatelie. ‘Een andere naam om te onthouden is die van Oscar Bonnevalle, een Gentse kunstenaar die over de hele wereld honderden postzegels heeft geïllustreerd’, aldus Sautois. ‘Onder filatelisten is dat een erg populaire internationale topper.’ Bonnevalle tekende onder meer voor de olympische zegels van Mexico, München, Montreal, Moskou en Lake Placid.
Op de illustraties zult u zien dat op sommige zegels twee getallen vermeld staan: een echte postwaarde, en een toeslag waarvan de opbrengst meestal naar een of ander goed doel ging. Die koppeling tussen liefdadigheid en filatelie komt bij olympische zegels vaak voor. Zelfs de allereerste olympische postzegel bevat de vermelding ‘voor de verminkten’; een deel van de winst ging naar een steunfonds voor invaliden uit de Eerste Wereldoorlog. De zegel van 1963, ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van de wielrijdersbond, sponsorde dan weer de deelname van België aan de Olympische Spelen zelf. Het goud dat Patrick Sercu (1 kilometer tijdrijden) en Gaston Roelants (3000 meter steeple) in Tokio behaalden, en het brons van Walter Godefroot in de olympische wegrit, werden mee gefinancierd door de Belgische posterijen.
GRATIS ZEGEL
Over naar de actualiteit van de dag. Op 14 juli werden de nieuwe olympische postzegels in omloop gebracht – u vindt een exemplaar bij deze Knack. Tennis, (estafette-)lopen en BMX zijn deze keer de uitverkoren sporten. Roland Sautois vindt de lichting van dit jaar geslaagd: ‘Dit is mooi, ja. De Post heeft weer goed werk geleverd. Nu doet België het over het algemeen esthetisch gezien redelijk. Er zijn landen die steevast mooiere zegels uitbrengen, Frankrijk bijvoorbeeld, maar zeker ook landen die lang niet het Belgische niveau halen, zoals Nederland. Al is dat natuurlijk een kwestie van smaak.’
DOOR JEF VAN BAELEN
