Het onderwijs protesteert. En dat wil wat zeggen in een sector die een op de twintig actieve Belgen tewerkstelt.
Minister Marleen Vanderpoorten (VLD) besteedt zo’n kleine vijftig miljard aan schoolgebouwen, nieuwe projecten, pedagogisch comfort en de CAO. Maar als haar budget nog even hoog was als voor de besparingen van de jaren tachtig, zou ze nu zes keer meer geld ter beschikking hebben. Dan zouden we misschien echt kosteloos basisonderwijs hebben. En meer dan één computer per tien leerlingen. ICT is toch de toekomst?
Dan zou de minister het lerarenberoep echt aantrekkelijk kunnen maken. Ze noemde dat zelf een prioriteit in de CAO-besprekingen. Die zijn afgesprongen en de leraren komen eind van de maand op straat. Drie procent loonsverhoging, kleinere klassen: we kennen de eisen. En de grimmige sfeer waarin het vakbondsfront die lanceert. Opvallend daarbij is dat ‘de Guimardstraat’ zich voorzichtig in het debat heeft gemengd. Met een kleine berekening: het katholieke net krijgt dit jaar 135 miljoen minder, gewoon door een andere berekening.
Al even opvallend is dat de oppositie zich zo stilhoudt: CVP’er Luc Martens wist vroeger al te melden dat elke Vlaamse leraar 13.333 frank per maand extra kon krijgen als de twee miljard van het Sint-Elooisakkoord niet naar het Waalse onderwijs was gegaan. Zijn collega Eric Van Rompuy (CVP) berekende hardop dat 2500 frank minder belastingen per man onzin is: die veertig miljard zouden beter naar onderwijs gaan. Niets meer van gehoord de laatste tijd.
En verder zullen ze staan te kijken: human resource management door de directies. Evaluaties, functiebeschrijvingen, beroepsprocedures en zelfs bekwaamheidsbewijzen voor islamleraren: de hele rimram is gepland, maar of de overbelaste directies daar tijd en zin in hebben? En wat er mee moet gebeuren, weet blijkbaar niemand. Want het klinkt mooi dat we functiedifferentiatie, mobiliteit en flexibiliteit zullen krijgen, maar wat dat wil zeggen, is echt niet duidelijk.
Vereenvoudiging van de regelgeving, nam de minister zich voor. Praktisch: minder formulieren in minder veelvoud in te vullen. Vanaf september 2001. Goed zo. Alleen ware het wenselijk dat de Guimardstraat eens duidelijk stelde dat haar begeleiders niets mogen opleggen. Dan was de halve papierwinkel van de baan.
Het actieplan voor de herwaardering van technisch en beroepsonderwijs komt er ook aan en ziet er op papier goed uit.
KENNEN EN KUNNEN
Kwaliteit dan. Studies allerhande, representatieve steekproeven. Nu al veroordeeld door onderwijsexperts als te star, te centraal geregeld, niet bruikbaar. Maar: we zullen zien.
De eindtermen (wat een jongere moet kennen en kunnen) zitten muurvast. Voor de laatste vier jaar van het secundair onderwijs moeten die nog worden goedgekeurd. Herrie alom, want de minister wil meteen ook de basiscompetenties bepalen. Voor ouderen onder ons: vroeger heette dat gewoon een schoolprogramma. Kan niet, zeggen de koepels, dat is zaak van de inrichtende machten. Kan niet, zeggen onderwijsexperts, te star, te centraal, niet flexibel genoeg.
En dan het non-discriminatiepact. U weet wel: zeven jaar geleden afgesloten en afgeschoten door iedereen wegens totaal onbruikbaar. Nu is er een wetenschappelijke studie die hetzelfde zegt. De minister wil daar – terecht – iets aan doen omdat ook migrantenkinderen recht hebben op vrije keuze. Maar de oplossing lijkt neer te komen op twee simpele dingen: maximum vijftig procent migranten per school en niemand mag worden geweigerd.
De zoveelste aanval op het schoolpact? Het lijkt erop, zeker als VLD-voorzitter Karel De Gucht blijft zeggen dat er ‘nog veel gespaard kan worden’ als de netten gaan samenwerken.
Voor het hoger onderwijs is het helemaal lachen geblazen. Niet alleen staat de Vlaamse Hogescholenraad op scherp omdat ze daar helemaal failliet aan het gaan zijn, bovendien wordt België in de tweede helft van dit jaar voorzitter van de Europese Unie en dus wordt Marleen Vanderpoorten voorzitter van de Europese Raad voor Onderwijsministers. Belangrijk is natuurlijk de erkenning van diploma’s binnen de EU, maar het thema wordt participatie en sociale cohesie. Of: mensenrechten, kinderrechten, opvoeding tot burgerschap en bescherming van de onderwijsrechten van minderheden. Dat laatste doen we alleszins: we betalen de Franstalige scholen in de Rand die van de weeromstuit niet eens een inspecteur binnenlaten. Maar dat is federale materie, en zoals iedereen weet, is de communautaire vrede afgekondigd.
M.V.
