De lege kijkdoos

Peter Casteels

Kunnen tv-series ons iets bijleren over politiek? Een Fransman vindt van wel.

Als Dominique Moïsi in de buurt is, is het altijd uitkijken voor clichés. De Franse sterpoliticoloog schreef enkele jaren geleden een gelauwerd boek waarin hij de hele wereldpolitiek duidde aan de hand van drie emoties: in Aziatische landen heerst hoop, Arabieren voelen zich vernederd, en in het Westen regeert de angst. Met dezelfde grove borstelstreken waarmee een kleuter een wereldkaart inkleurt, leerde hij zijn lezers in Geopolitiek van emoties waarom sommige culturen eerder met elkaar in botsing komen dan andere.

De laatste tijd heeft de Fransman zich op tv-series toegelegd. Niet ter ontspanning, zoals gewone stervelingen, maar om er in alle ernst geopolitieke analyses uit te distilleren. Moïsi sloot zichzelf, vertelde hij onlangs in De Groene Amsterdammer, op in zijn buitenhuis in Normandië om de ene Amerikaanse blockbusterserie na de andere te bekijken. Het is een plezier om mezelf de precisie voor te stellen waarmee hij zijn fauteuil voor de televisie plaatst en een blocnote met vulpen klaarlegt, in afwachting van de inzichten die hem ongetwijfeld zullen toewaaien. Tussendoor maakt hij af en toe een wandelingetje om zijn kijkvoer te verteren.

Moïsi komt tot curieuze beschouwingen. Wat was bijvoorbeeld het verschil tussen de vorige Amerikaanse president en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu? Bibi zat nog maar aan het derde seizoen van Homeland: het kon niet anders of hij was geobsedeerd door Iran. Barack Obama had onderwijl seizoen drie van House of Cards al gezien, en begreep dat Rusland een belangrijkere bedreiging vormde. Op Parijse recepties kun je jezelf daarmee ongetwijfeld interessant maken.

Verder zijn ’s mans conclusies voorspelbaarder. Downton Abbey?Die serie leert ons dat veel mensen op zoek zijn naar discipline en tucht in deze onzekere tijden. Game of Thrones? De gewelddaden daarin hebben de IS geïnspireerd. Maar het is, uiteraard, vooral House of Cards dat Moïsi’s aandacht trekt. Het cynische beeld dat het populaire Kevin Spacey-vehikel van de politiek schetst, kan zogezegd alleen maar boekdelen spreken over de wereld waarin de kijkers van die serie leven.

Dominique Moïsi is niet de eerste die in een tv-serie het brandpunt van het maatschappelijke debat ontwaart. Dat die series de ‘romans van deze tijd’ zijn, was al een afgezaagde riedel. Moïsi’s bespiegelingen dienen die modieuze wijsheid onbedoeld de doodsteek toe. Veel meer dan entertainment en suspense hebben series niet te bieden. Mocht er al een gedachte over politiek in zitten, dan hadden we die ook wel zélf kunnen verzinnen. In tegenstelling, misschien, tot Dominique Moïsi.

Door PETER CASTEELS

Het probleem van Israël? Terwijl Netanyahu naar ‘Homeland’ keek, keek Obama naar ‘House of Cards’.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content