Om de twee jaar reikt uurwerkfabrikant Rolex prijzen uit aan mensen met gedurfde, wetenschap- pelijk en/of maatschappelijk relevante projecten.
Met de Rolex Awards for Enterprise ondersteunt Rolex zijn imago van volautomatische uurwerken die de brutaalste omstandigheden overleven. De aura van Rolex is groot, maar de verantwoordelijkheid niet minder. Als, bijvoorbeeld, een Submariner of Sea-Dweller, het op grote diepte begeeft, kan de duiker in kwestie fluiten naar zijn decompressietijden en desgevallend naar zijn leven. Het volstaat dus voor Rolex niet om een kroon als embleem te dragen.
Sinds 1976 (toen naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van de Rolex Oyster – het water- en stofdichte systeem bij uitstek) worden de nu tweejaarlijkse Rolex Awards for Enterprise uitgereikt. Die gaan niet uitsluitend naar spectaculaire ontdekkingsreizigers. Ook stille wetenschappers, uitvinders en behoeders van het milieu of van het cultureel erfgoed kunnen een bekroning krijgen.
In de jury zetelden dit keer: Roberta Bondar, de eerste Canadese astronaute (in 1992 aan boord van het ruimteveer Discovery), tevens een geëngageerde natuurfotografe en professor kinesiologie; Marta Estrada, oceanografe en zeebiologe, bekend om haar planktononderzoek en directeur van het Instituut voor Zeewetenschappen in Barcelona; Johan Reinhard, Amerikaans archeoloog (op grote hoogten), antropoloog en ontdekker van Juanita, een onder het ijs bewaarde Inca-mummie; Reiner Klingholz, scheikundige, moleculair bioloog, wetenschappelijk hoofdredacteur van het Duitse Geo-magazine en voorzitter van Geo’s Regenwoudproject; Emil Salim, econoom, ecoloog en voorzitter van de Indonesische Stichting voor de Biodiversiteit; en Leo Esaki, fysicus, Nobelprijswinnaar (1973) en voorzitter van de Stichting voor de Promotie van Wetenschap en Technologie in Japan. Kortom juryleden die weten waarover ze het hebben.
VEEL MEER BELGISCHE KANDIDATEN DAN VORIGE KEER
De kandidaten moeten blijk geven van een uitzonderlijke ondernemingsgeest en een origineel maar tegelijk ook haalbaar project indienen, met een voldoende relevante impact op de samenleving of de planeet. Dit keer meldden zich 2600 kandidaten uit 130 landen. Onder hen 49 Belgen van wie er vier de finale haalden; een opmerkelijke stijging. De vorige keer liepen er vanuit ons land slechts twaalf inzendingen binnen. Tijdens de voorbije 22 jaar hebben overigens slechts een paar Belgen een Rolex Award gewonnen.
Net als Jean-François Pernette ontvangen de vier andere laureaten elk 1,750 miljoen frank (50.000 dollar) en een massief gouden Rolex. Het mannenmodel vertegenwoordigt een waarde van zo’n 500.000 frank, het vrouwenmodel een kleine 400.000 frank. En verwerven uiteraard bijkomende bekendheid.
De (vijf) winnende projecten maken werk van het exploreren van de grotten voor de Chileense kust, het redden van religieus belangrijke ceremoniekleren in Bolivië, het cultiveren van de oude spoorzoekerstechnieken van de Bosjesmannen in Zuid-Afrika, het instandhouden van de zeepaardjespopulaties in de Filipijnen en het aanmaken van veilige olielampen in Sri Lanka en elders.
De (tien) bijkomende laureaten krijgen elk 350.000 frank (10.000 dollar) en een Rolex van goud en staal, ter waarde van zo’n 160.000 frank voor de mannen en 130.000 frank voor de vrouwen. Ook deze tien projecten bewijzen hoe enkelingen het lot van massa’s mensen kunnen verbeteren. Het gaat om een programma van niet-verbale communicatie voor gehandicapten op het Zuid-Afrikaanse platteland; de verbetering van de levensomstandigheden van de inwoners in Aleppo (Syrië), een van de oudste maar vervallen steden ter wereld; een procédé voor het verzamelen en recycleren van toxische afvalstoffen die vrijkomen bij het leerlooien in Tsjechië; de verdere ontwikkeling van een reuzenschouw ter bescherming van boomgaarden tegen de lentevorst in Uruguay en Argentinië; de organisatie van massamarsen om de beschermde maar verwaarloosde natuurgebieden in Rusland te vrijwaren; de opvang van broedende landschildpadden ( Geochelone sulcata) in de buurt van de Senegalese hoofdstad Dakar; het opzetten van een internationale campagne tegen de consumptie van producten van bedreigde diersoorten; het zoeken naar verschillende levensvormen in de afgelegen grotten van Zuid-Mexico; het opgraven van twee oude steden aan de Eufraat die door een Turks stuwmeer, nabij de Syrische grens, worden verzwolgen; én een wereldreis van twee jaar (54.000 kilometer) in een opblaasbare rubberboot op de binnenwateren, die schoolkinderen via Internet zullen kunnen meemaken.
De projecten voor de Rolex Awards for Enterprise-2000 moeten voor 30 april 1999 worden ingediend. Deelnemingsformulieren en bijkomende inlichtingen omtrent de thans bekroonde projecten zijn te bekomen bij het PR-Bureau Madeleine Vandersteen, tel.03/237.93.89 (Antwerpen) of 04/365.75.77 (Luik).
Frank De Moor
