Als de helft van de Limburgers wil dat het klooster in Opgrimbie verdwijnt, is dat slecht nieuws voor het Hof.

Over één zaak waren voor- en tegenstanders het eens: de Raad van State nam zijn tijd voor het omstreden klooster op het koninklijk domein van Opgrimbie. Vorige zomer uitte de auditeur zijn twijfels over de geldigheid van de bouwvergunning. Sindsdien bleef het maanden stil. Velen begonnen te geloven (of te hopen) dat een uitspraak pas na de verkiezingen (13 juni) zou volgen. Nu is het arrest er toch.

De twee inwoners van Maasmechelen kregen in hun geding tegen het Vlaamse Gewest gelijk. Voor de bouwvergunning was destijds een verkeerde procedure gevolgd. Het bisdom Hasselt, dat als bouwheer optreedt, kreeg de vergunning namelijk niet van de gemeente, maar van het Vlaams Gewest. Dat kan alleen als de bouwheer een publiekrechtelijk rechtspersoon is. Dat is de vzw Bisdom Hasselt niet, oordeelt de Raad van State.

De vrijzinnige Armand Vermeulen zette in december 1994 zijn handtekening onder de vergunning voor het klooster. De intussen gepensioneerde topambtenaar van liberale signatuur werd politiek ingedekt door Theo Kelchtermans (CVP), op dat ogenblik minister van Ruimtelijke Ordening. De druk van het koninklijk hof was groot. Het was immers de wil van de in 1993 overleden vorst Boudewijn om een deel van zijn koninklijk domein aan een mediterende orde te schenken, waarvan ook de dochter van de jong gestorven minister van Onderwijs Daniël Coens (CVP) lid is.

De schenking stond op zich niet ter discussie, maar tegen de bouw van een klooster rees er onmiddellijk verzet. Klagers trokken een eerste keer naar de Raad van State. Maar die schorste niet. Het klooster verrees op het koninklijk domein, vergund en wel. Na de uitspraak van vorige week staan de gebouwen er ineens zonder vergunning.

In Maasmechelen wordt politiek gebakkeleid over de rol van de gemeente in het dossier. Het merkwaardige is dat het bisdom de vergunning namelijk wél aanvroeg bij de gemeente. Maar omdat een klooster niet echt hoort bij de uitrusting van een koninklijk privé-domein, mocht er tegenkanting worden verwacht van de Vlaamse administratie Ruimtelijke Ordening in Limburg. Wellicht om die tegenkanting te ontlopen, belandde het dossier bij topambtenaar Vermeulen. Die deed wat zijn minister hem vroeg – Kelchtermans zelf kreeg zijn beladen opdracht op de thee bij koningin Fabiola.

Het lag voor de hand dat tegen de vergunning zou worden geprocedeerd en dat veel heisa rond Opgrimbie ook het koninklijk blazoen kon besmeuren. Maar pogingen om het Hof tot andere gedachten te brengen, haalden niets uit. In het natuurgebied begon een kaalslag. Drie hectare bomen gingen voor de bijl. In plaats van enkele hutjes voor mediterende kloosterlingen, verrees er een immens gebouw. Zo had ook Kelchtermans het zich niet voorgesteld.

VOOR DE OPVOLGER VAN STEVAERT

Wat er nu moet gebeuren, is onduidelijk. Opgrimbie is namelijk een apart dossier. Het gaat om een wilsbeschikking van koning Boudewijn en de aanvrager reed dus niet voor zichzelf. Het bisdom handelde in opdracht van de orde en van Fabiola. Het deed niets verkeerd en kan schade claimen. De constructie voor zestien kloosterlingen kost afgerond 150 miljoen frank.

De administratie Ruimtelijke Ordening zou na de uitspraak van de Raad van State moeten optreden. Maar het was diezelfde administratie die de vergunning afleverde en dus in de fout ging. Het bisdom kan de procedure opnieuw opstarten bij de gemeente. Maar het beschikt niet over een milieueffectenrapport (Mer) voor het rooien van drie hectare bos. Mocht de vergunning worden geweigerd, dan kan de aanvrager in beroep gaan, eerst bij de bestendige deputatie, desnoods bij de minister. Een andere mogelijkheid is een wijziging van het gewestplan. Enkele jaren geleden was dat wellicht zonder veel commotie gelukt. Nu ligt dat moeilijker.

Over de vraag of op het koninklijk domein een klooster mag worden gebouwd, sprak de Raad van State zich niet uit. Dat biedt perspectieven voor de aanvrager, maar ook voor de tegenstanders. De kans bestaat dat er een jarenlange procedureslag volgt. Of het Hof daarmee opgezet is, is de vraag. Volgens een enquête in Het Belang van Limburg wil de helft van de Limburgers het klooster weg.

De komende weken zullen er wellicht nog informele contacten zijn tussen de politiek en het Hof. Maar minister van Ruimtelijke Ordening Steve Stevaert (SP) zal deze legislatuur geen bulldozers naar zijn provincie moeten sturen. Hij kan het dossier aan zijn opvolger overlaten. Dat dachten zijn voorgangers Theo Kelchtermans en Eddy Baldewijns (SP) ook.

P.R.