“Duikvlucht” van Marcia Muller: een vrouwelijke private eye.

“Het prettige is dat je in een misdaadroman mensen kunt afmaken met wie je niet al te blij bent. Een vroegere echtgenoot van mij is in diverse boeken in kleine stukjes uitgestrooid. Meestal herkennen mensen zichzelf niet als ze op een negatieve manier geportretteerd worden. Niemand wil toegeven dat hij de klootzak is op pagina 38.” De Amerikaanse auteur Marcia Muller mag zichzelf de founding mother van de moderne vrouwelijke hardboiled privé-detective noemen. Maar dat zou ze nooit doen. Haar collega Sue Grafton heeft het ooit eens gezegd en het stond jarenlang op de covers van Mullers boeken. Ze raakte er op den duur wat verlegen mee. “Dan ben ik inmiddels zeker de grootmoeder.” Toch baande ze in 1977 met haar eerste boek over private eye Sharon McCone het pad voor een nieuwe generatie vrouwelijke misdaadauteurs, met vrouwelijke protagonisten. Inmiddels is er een stortvloed van schrijfsters die zich met hart en ziel het terrein van de misdaad eigen hebben gemaakt. Niet zelden zijn de boeken vaardig geschreven en spreken de eigentijdse hoofdrolspeelsters het publiek meer aan dan de mannelijke loners die jarenlang de toon bepaalden in het genre.

De Maand van het Spannende Boek (28 mei t/m 30 juni) heeft dit jaar als thema Meesterspeurders. Met als motto: Van Marlowe tot Maigret. Twee speurders die hun sporen hebben verdiend, maar die inmiddels wel gedateerd zijn. Dat kan (nog) niet gezegd worden van Sharon McCone. In het zojuist verschenen “Duikvlucht” ( “Till the Butchers cut him down”) ontrafelt ze op haar karakteristieke manier een ingewikkelde misdaad. Onafhankelijk, slim, geestig, moedig, maar niet zonder angst, en zeker niet zonder gevoel. Een personage dat in de loop der jaren met de lezer is meegegroeid en zich bij ieder nieuw boek in de serie aandient als een oude bekende.

DE DONKERE KANT

Marcia Muller: “Een van de kenmerken van de huidige misdaadfictie is dat de personages zich ontwikkelen. Geen statische karakters die dezelfde leeftijd blijven houden, of die innerlijk hetzelfde blijven. Ze groeien en veranderen. Schrijvers kunnen daardoor fascinerende thema’s verkennen, wat voorheen niet mogelijk was. Protagonisten worden geconfronteerd met hun eigen gebreken. Ze hebben problemen en geven dat ook toe. Zo krijg je interessante boeken die niet alleen gaan over de puzzel, het zoeken naar aanwijzingen, uitvinden wie het gedaan heeft, maar over het waarom. Het is moeilijk om, in de wereld waarin we leven, niet toe te geven dat je een donkere kant hebt. Mogelijk ook omdat de donkere kant van de meeste mensen niet eens zo akelig is, vergeleken met de echt slechte dingen die er gebeuren.

Misdaad vind je overal, in kranten, in films en op de televisie. Zelfs in de zogenaamde gewone literatuur tref je steeds meer misdaadelementen aan. De verschillende soorten misdaad zijn ook interessant. Er is die fascinatie voor seriemoordenaars en psychopaten. Dat interesseert mij niet zo, evenmin als georganiseerde misdaad. Ik heb mijn misdaad graag wat meer persoonlijk. De gemiddelde mens die de grens overschrijdt en een misdaad pleegt. Dat boeit mij. Wat bewoog hem of haar? Als je ooit de drang tot moorden hebt gevoeld, en dat heb ik, al was het niet vaak, is het heel beangstigend je te realiseren waartoe je in staat bent. Dat leidt tot de vraag: wat weerhoudt ons ervan? Waarom doen sommigen van ons het wel en anderen niet? Als je die dunne lijn eenmaal overschreden hebt, is er geen weg terug.

In mijn boeken wil ik de effecten van geweld laten zien, de gevolgen die het heeft voor de slachtoffers, de vrienden en de familie. Misdaadromans schrijven, is voor mij een middel om mijn eigen angsten in bedwang te houden. Het is een kleine wereld, waarin ik geweld en chaos kan creëren, maar ik kan het ook beheersen, de afloop bepalen.”

Sharon McCone is Mullers alter ego, maar wel “groter, dunner en dapperder”. Ze werd geïntroduceerd als dertigjarige en is nu begin veertig. Een interessantere leeftijd, vindt Muller. “We laten een heleboel bagage vallen die we hadden toen we jong waren. De meesten van ons zijn ook heel zelfbewust geworden. That’s what life does to you.

Je moet de misdaadroman niet gebruiken voor je politieke agenda. De lezer kan wel een beetje aan het denken gezet worden over bepaalde zaken, maar dat moet je op een onderhoudende manier doen. De belangrijkste opgave van een misdaadauteur is toch een verhaal te vertellen. Ik beschouw mezelf in de eerste plaats als entertainer. Als ik de lezer geen goed verhaal geef, doe ik mijn werk niet zoals het hoort.”

Marcia Muller, “Duikvlucht”, Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 319 blz., 800 fr.

Ineke van den Bergen

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content