Politiek, zo zegt Elio Di Rupo in dit blad, is geen vorm van topsport, en politiek is ook geen wetenschap. La politique, c’est un art. Hard werken alleen helpt een politicus niet vooruit, suggereert de eerste minister, je moet het in je vingers hebben.

Politiek als kunst: voor wie een zespartijencoalitie leidt, is dat wellicht het laten harmoniëren van al die verschillende geluiden uit het eigen orkest. Helaas voor de premier waren er de voorbije dagen vooral dissonanten te horen. Vooral de Vlaamse liberalen leken met veel getoeter en geblaas een genuanceerde discussie over de nieuwe bankenwet te willen overstemmen.

Bij het opstellen daarvan was minister van Financiën Koen Geens (CD&V) blijkbaar vergeten dat het gebruik van de woorden ‘spaarboekje’ en ‘belasting’ in één zin niet kan voor Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten. De liberale partijtop is in een steeds nijdiger strijd verwikkeld met de N-VA – getuige de recente transfer van jonge liberale politici Annick De Ridder en Lorin Parys naar die partij. Goed gecoacht legden beiden hun overlopen uit als het gevolg van de hand- en spandiensten van de Open VLD aan de ‘belastingregering-Di Rupo’. Extra pijnlijk voor Rutten is dat ze de neo-N-VA’ers zelf van munitie had voorzien door persoonlijk kritiek te leveren op bepaalde ‘pestbelastingen’ – het woord is haar vondst – van Di Rupo I.

Zaterdagochtend werd het Rutten blijkbaar te veel. Om zes over negen precies haalde ze op Twitter een deel van het plan van Koen Geens onderuit. Nu zijn er wel meer politici die hun oorlogje via tweets uitvechten, maar deze demarche is een politieke primeur. Een belangrijk element uit een cruciaal wetsvoorstel van de minister van Financiën wordt door een partijvoorzitter van de meerderheid afgeserveerd in minder dan 140 lettertekens. Meer moet dat niet meer zijn. Tweets hebben het kleine voordeel van de beknoptheid en het grote nadeel van het gebrek aan nuance. Via Twitter kan een politicus snel een korte maar vaak ook brutale boodschap brengen. Bovendien liet Rutten niet alleen uitschijnen dat haar partij de kant van ‘de spaarder’ koos, ze suggereerde ook dat de rest van Di Rupo I diezelfde spaarder laffelijk had aangevallen. Dat blijft namelijk hangen bij het publiek: dat Di Rupo I (alweer) ‘aan het spaargeld van de mensen wil zitten’. Dat is zeker met deze maatregel niet eens zo: Geens wilde de vrijstelling van roerende voorheffing die voor spaarboekjes geldt uitbreiden tot obligaties en ander waardepapier. Geens voorzag dus niet in minder maar in meer fiscale vrijstelling.

Maar eens Gwendolyn Rutten zich op Twitter had laten gaan, kon ze niet meer terug. In uptempo bleef ze de daaropvolgende dagen tweets rondsturen naar iedereen die kritiek had of vragen stelde bij het strakke liberale standpunt. De subtiliteit van haar boodschappen was omgekeerd evenredig aan de hoge frequentie waarmee ze ingetikt en rondgestuurd werden. Bijvoorbeeld: ‘Wij vinden dat de fiscus van uw spaargeld moet blijven. Simpel.’

Inderdaad: simpel. Simpelweg vergeten mee te delen dat de maatregel van Koen Geens tot gevolg heeft dat, tegen de huidige lage rentestand, mensen met een 100.000 euro op hun spaarboek ocharme 250 euro belasting zullen hoeven te betalen. Simpelweg ermee dreigen dat het voorstel-Geens tot ‘een vermogenskadaster’ zal leiden – alsof het de intieme ambitie zou zijn van een gewezen zakenadvocaat als Geens om in alle stilte een vermogensbelasting mogelijk te maken. Even simpel werd, tweet na tweet, de fiscus opnieuw voorgesteld als de onredelijke vijand van elke eerbare burger. Met klare communicatie had dit al lang niet meer te maken. Met honorabele politiek evenmin.

De voorzitster van de Open VLD moet toch nog eens Pluche ter hand nemen, een boekje van haar politieke mentor, Karel De Gucht, waarin die ooit de maat nam van ‘de populist’. Een populist, betoogde De Gucht, stelt zich aan het hoofd van de gewone mensen, tegen ‘de politiek’ en de elite in, en verdoezelt met simplismen een complexe realiteit, waarbij een zondebok vaak helpt. Gwendolyn Rutten mag zich voor één keer aangesproken voelen.

Omdat het volgende week woensdag Kerstmis is, zal Knack uitzonderlijk al op dinsdag 24 december in de winkel liggen.

De voorzitster van de Open VLD moet toch nog eens Pluche ter hand nemen, een boekje van haar politieke mentor, Karel De Gucht.