De rulingdienst, een externe dienst van Financiën die bedrijven adviseert over de voor hen meest gunstige belastingregeling, wordt zélf niet gecontroleerd. Als wapen in de strijd tegen de fiscale fraude heeft hij zijn doel compleet gemist.

Dat bedrijven lang vóór ze hun belastingen moeten betalen, met zekerheid willen weten waar ze aan toe zijn: het is niet nieuw. Het fenomeen van de ruling, zoals dat heet, bestaat sinds jaar en dag. Grote Waalse investeerders maakten er meermaals gebruik van. En ook onze voormalige nationale luchtvaartmaatschappij, Sabena , heeft een dergelijke regeling op maat gekregen , toen ze in 1993 in de problemen zat.

Niets illegaals. Maar toch, om orde op zaken te stellen kregen rulings sinds 2002 een wettelijke basis en vooral een afzonderlijke dienst. De Dienst Voorafgaande Beslissingen, zoals de rulingdienst officieel heet, is een externe dienst die bestaat naast de centrale belastingdiensten. Volgens sommigen is het een soort van ‘nieuwe administratie’, of dan toch het enige onderdeel van de FOD Financiën met een rechtstreekse lijn met het kabinet.

Hoe dan ook, hij bestaat uit een college van vier ambtenaren, met elk een politieke kleur: de voorzitter Luc Batselier, een voormalige kabinets-medewerker van Johan Vande Lanotte (SP.A), en drie andere collegeleden onder meer van PS- en MR-signatuur. Ze beslissen gezamenlijk over elk dossier. Hun beslissingen, die voorbereid worden door een veertigtal ambtenaren, zijn afdwingbaar bij een latere controle door de belastingdienst.

Ondanks de tevredenheid van heel wat klanten, Bel20-bedrijven, buitenlandse bedrijven die in België willen investeren, en eens een zeldzame kmo, krijgt de rulingdienst veel kritiek. Om te beginnen zijn de thema’s zeer divers, en veel omvattender dan in andere landen. Er zijn slechts weinig aspecten van de fiscus die er níét aan bod komen. Zo zijn bijna alle dossiers met betrekking tot de notionele-interestaftrek via de rulingdienst gepasseerd. Ook Fortis probeerde er in allerijl nog de meest gunstige regeling voor zijn opsplitsing in een Belgische en een Nederlandse poot in de wacht te slepen, maar wegens de korte termijn lukte dat niet. En tal van andere bedrijven die in België willen investeren, testen via de rulingdienst in welk land ze de gunstigste fiscale regeling kunnen afdwingen.

Een positieve zaak, als dat banen oplevert, en op een transparante manier verloopt. Maar dat is het nu net. Het is vooral de mistige sfeer waarin de rulingdienst opereert, die bij veel waarnemers de wenkbrauwen doet fronsen. Ondanks de wettelijke verplichting om elk jaar een rapport af te leveren, lapte de rulingdienst dat al meermaals aan zijn laars. Pas na ettelijke interpellaties van parlementsleden, werden de rapporten van 2007, 2006 en 2005 in juli 2008 aan het parlement overgelegd. ‘De rulingdienst is de enige dienst in België die niet wordt gecontroleerd’, aldus verschillende parlementsleden.

Bovendien laten de rapporten ook inhoudelijk heel wat te wensen over. Ze gaan uitvoerig in op bepaalde soms voor de hand liggende punten van een beslissing, en over andere die om uitleg schreeuwen wordt er niet gerept. En dus rijst de vraag naar de objectiviteit van het rapport, alsook naar de neutraliteit en zelfs de wettelijkheid van sommige beslissingen. Dat is zeker zo voor de beslissingen die helemaal niet in de rapporten zijn opgenomen, weet een goed ingelichte bron. Het is trouwens bekend dat een telefoontje van een of andere politicus die bijvoorbeeld een roadshow opvoert in het buitenland, de procedures kan versnellen en soms ook leidt tot een voordelige beslissing.

Dan hebben we het nog niet over de vele rulings die opgezet worden, zonder dat ze echt nodig zijn. Sommige dossiers kunnen evengoed de gewone weg binnen Financiën volgen. Maar grote auditbureaus die geregeld aan tafel zitten met topambtenaren van Financiën, sturen klanten naar verluidt welbewust naar de rulingdienst, of dat nodig is of niet. Het levert hen een aardige som geld op. En bakken kritiek bij verschillende fiscale advocaten, die vinden dat de auditbureaus op die manier de ruling ondergraven.

In elk geval is het een feit dat er voor sommige items die geregeld worden door de rulingdienst, meer ambtenaren zijn om een regeling te treffen, dan er zijn om de toepassing van de wetgeving daaromtrent te controleren. Dat is het geval voor beslissingen over verrekenprijzen (prijzen die tussen bedrijven die in verschillende landen actief zijn verrekend worden). Het is de wereld op zijn kop.

De rulingdienst die bedoeld was om een kader te creëren in de strijd tegen de fiscale fraude, heeft zijn doel gemist. Hij creëert alleen een fiscaliteit met twee snelheden.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content