Nog niet eens zo lang geleden was de klassieke Duits-Oostenrijkse klederdracht uitsluitend iets voor boerenjongens – en voor Bart De Wever – maar nu is de Tracht hipper dan ooit.
Sankt Emmeramsmühle, een restaurant met biertuin diep in het weelderige groen rond München, is zo’n plek waar men tegelijk een ezel kan horen balken en blitse sportwagens voorbij kan zien paraderen. Het spreekt voor zich dat het personeel hier de klassieke Beierse klederdracht draagt, de zogeheten Tracht. Dat betekent voor de mannen een rijkelijk versierde Lederhose, een lederen kniebroek, en voor de vrouwen een fel gekleurde Dirndl, die bestaat uit een blouse met pofmouwen, en bijpassende rok en schort. Minder voor de hand liggend is dat de stamgasten hier precies hetzelfde dragen.
En Sankt Emmeramsmühle is niet alleen. In vele andere biertuinen in de regio zie je hetzelfde beeld. Net zoals bij huwelijken, diners, concerten en galabals. Zelfs in de disco zijn de eerste tieners met Lederhosen al gespot. Dat is nieuw, en die revival is al zo’n vijf jaar aan de gang, zegt Hans Köhl van het Salzburger Haimatwerk, een Oostenrijkse organisatie die tradities ondersteunt. Zowel de Duitse jetset als Jan met de pet hebben de Tracht weer in de armen gesloten. Kenners verdiepen zich in de – naar verluidt enorme – stilistische verschillen tussen een Lederhose uit Altaussee en een uit Grundlsee, twee meren in de Oostenrijkse regio Steiermark die nog geen tien kilometer uit elkaar liggen (iets met het borduursel, blijkbaar). Maar toeristen zijn minder kieskeurig. Hele busladingen worden aan de outlets afgezet, om zich uit te dossen voor het Oktoberfest, hét Duitse bierfestival. Tracht is nog nooit zo alledaags én werelds geweest als nu, cool zelfs. Het is steeds meer het antwoord uit de Alpen aan het worden op de Amerikaanse cowboyhoed of de Chinese qipao (de elegante vrouwenjurk met hoge nek)
Lederen shorts met een voorflap en versiersels, nakomelingen van de korte broeken die ooit in heel Europa werden gedragen, zijn al in gebruik in de Alpen sinds de achttiende eeuw. Sindsdien volgen ze de slinger van de tijdgeest. In de 19e eeuw herleefden ze dankzij de romantiek, om daarna gedegradeerd te worden tot werkkleren voor de laagste klassen. In de 20e eeuw adopteerden de nazi’s de Lederhose. Na de tweede Wereldoorlog overleefde ze in conservatieve kringen, maar ze viel uit de gratie bij het brede publiek, dat massaal koos voor de jeans van de geallieerde overwinnaars.
Tijdens de jaren negentig doken de Lederhose en de Dirndl weer op, als deel van een nieuwe trend die patriottisme en modernisme combineerde. Voormalig Duits president Roman Herzog vatte dat ooit samen als ‘laptops en Lederhosen’. Volgens Köhl heeft de financieel-economische crisis de Tracht nog meer wind in de zeilen gegeven, omdat in onzekere tijden mensen teruggrijpen naar tradities. En hoewel patriottisme in Duitsland altijd een complex gegeven is, staat deze regionale trots boven elke verdenking. Zoals de Schotten met hun kilt, kunnen ook Duitsers hun Lederhose dragen en toch goede Europeanen zijn.
© The Economist
