Paul Buysse, die als zakenman een rijke Chinese ervaring opbouwde, heeft het moeilijk met de kritiek op de Chinese instap in Eandis. State Grid Corporation afwijzen als partner terwijl de deal al op papier staat? Een slecht idee, vindt hij.
De deal met State Grid Corporation leek zo goed als rond. Het Chinese overheidsbedrijf, de grootste stroomproducent en -leverancier ter wereld, wil 830 miljoen euro op tafel leggen voor een participatie van 14 procent in Eandis, de distributeur van gas- en elektriciteit die in handen is van 230 Vlaamse gemeenten. 160 gemeenteraden hebben het akkoord al goedgekeurd. Toch is het niet zeker of op de algemene aandeelhoudersvergadering van maandag 3 oktober de nodige 75 procent van de burgemeesters vóór zal stemmen. De voorbije weken is immers een krachtige tegencampagne begonnen. Stemmen gingen op om de vitale dienstverlening van Eandis lokaal te verankeren. Vlaams energieminister Bart Tommelein (Open VLD) steunde zelfs een voorstel om de noodzakelijke kapitaalsverhoging via een burgerlening te verzekeren.
Paul Buysse (71) kan meespreken over zakendoen met Chinese partners. Als voorzitter van de raad van bestuur van Bekaert begeleidde hij van 1990 tot 2014 de expansie van de staaldraadproducent in de Volksrepubliek. Ook als captain of industry in het Verenigd Koninkrijk verzamelde hij airmiles op de trajecten naar Shanghai en Peking. Hij kijkt huiverig naar de ontwikkelingen in het Eandis-dossier.
Minister Tommelein pleit voor een verankeringsbeleid. Mag dat dan niet?
PAUL BUYSSE:Ik kan begrijpen dat er inhoudelijke of principiële bezwaren zijn, maar waarom worden die nu pas opgeworpen? Dat krijg je aan Chinese partners niet uitgelegd. Voor hen is dit geen hit-and-runoperatie: ze hebben zich meticuleus voorbereid. Het vraagt ook veel tijd om een vertrouwensrelatie met hen op te bouwen. Zodra die er is, weet ik uit mijn Bekaert-ervaring, tonen ze zich loyaal. Ook in het Eandis-dossier was er blijkbaar een vertrouwensrelatie gesmeed. Er dan nog de stekker uittrekken, zou ongehoord zijn. De Chinese onderhandelaars zouden zwaar gezichtsverlies lijden. Dat nu ook een minister de deal publiekelijk afvalt, maakt het nog pijnlijker. Deze manier van onderhandelen kan niet door de beugel.
De sceptici klagen dat de procedure niet transparant was en ze daarom niet eerder konden reageren. Dat vind ik weinig geloofwaardig. Bovendien hebben de Chinezen geen boodschap aan wat de Vlaamse gemeenten al dan niet wisten: zij hebben hun deel van het huiswerk gemaakt. Bart Tommelein moet goed beseffen hoeveel gewicht ze in China aan een ministertitel hechten. Wat logisch is: hun Politbureau, het hoogste Chinese beslissingsorgaan, telt er maar een stuk of twintig, en dat voor een bevolking van 1,4 miljard. Als een minister zijn kar keert, komt dat slecht over.
Zou een afwijzing van State Grid gevolgen hebben voor Vlaamse investeerders in China?
BUYSSE: Dat denk ik niet. Een bedrijf als Bekaert is al meer dan twintig jaar actief in China. Ze hebben er fabrieken en zelfs een technologiecentrum. Dat is een solide relatie, die immuun is voor een dossier als Eandis. Maar ik vrees wel dat Chinese investeerders twee keer zullen nadenken voor ze nog eens in Vlaanderen aankloppen met hun plannen. China heeft een performante ambassade in Brussel. Die zit boven op deze deal: als hij mislukt, zal dat de ronde doen.
Wantrouwt Vlaanderen de Chinezen te veel?
BUYSSE: Ik vind van wel. China is een gigant met 1,4 miljard inwoners die zwemt in het kapitaal. Daarmee voert hij sinds enkele jaren een economisch expansiebeleid met buitenlandse overnames en participaties. Blijven we aan de zijlijn staan, of springen we mee in de dans? Ik pleit voor de tweede optie. Chinezen zijn geen imperialisten maar handelaren. Je kunt er mits de nodige diplomatie prima zaken mee doen en daar zelf beter van worden. Maar in Vlaanderen hebben we moeite om China te aanvaarden als een technologische grootmacht die meer en meer in de rest van de wereld investeert – we zien het land nog altijd als een ontwikkelingsland waar we joint ventures kunnen opzetten. Die visie zie je bijvoorbeeld terug bij Jonathan Holslag, die geen positief woord over de economische politiek van China uit zijn pen krijgt.
Knack presenteert: het Grote China-debat Zijn de Chinese investeringen in België een bedreiging of een redding? Over die vraag debatteert Knack op donderdagavond 29/09 in deSingel in Antwerpen. Met professor internationale betrekkingen Jonathan Holslag (VUB), sinoloog Bart Dessein (UGent) en Piet Buyse, Eandis-voorzitter en burgemeester van Dendermonde. Meer informatie: www.knack.be.
Erik Raspoet
‘We hebben moeite om China te aanvaarden als een technologische grootmacht.’
