Premier Ehud Olmert van Israël staat onder druk om op te stappen. Hoe moet het dan verder metde vredesgesprekken?

Minder dan een maand nadat Israël zijn zestigste verjaardag heeft gevierd, staat de regering in Jeruzalem op springen. Er loopt al langer een onderzoek naar premier Ehud Olmert, die op onrechtmatige wijze geld zou hebben gekregen voor de financiering van verkiezingscampagnes. Vorige week bekende een Amerikaanse zakenman dat hij Olmert in de loop van de jaren vele tienduizenden dollars schonk, voor zijn campagnes maar ook in de vorm van persoonlijke leningen.

Het land reageerde geschokt. Het is dit jaar ook al het derde of het vierde financiële schandaal waarbij politici betrokken zijn. Labourleider en minister van Defensie Ehud Barak vroeg dat Olmert opstapt en dat zijn partij, Kadima, orde op zaken stelt. Minister van Buitenlandse Zaken Tzipi Livni, een partijgenote van Olmert, eist een interne stemming over de aanstelling van een nieuwe leider. Als het tot zo’n stemming komt, is de kans groot dat ze zelf eerste minister wordt.

De populaire Livni is de grote hoop van Kadima om een afstraffing bij de volgende parlementsverkiezingen te voorkomen. De premier en zijn minister van Buitenlandse Zaken zijn ook niet echt grote vrienden: Livni probeerde Olmert vorig jaar al te wippen, naar aanleiding van een kritisch rapport over de oorlog in Libanon in 2006. Een woordvoerder van Labour zei dat zijn partij Kadima nog twee maanden de tijd geeft om een oplossing te vinden. De twee regeringspartijen zijn voorzichtig: ze verwachten allebei weinig heil van verkiezingen. In de peilingen ligt het rechtse Likoed van Benjamin Netanyahu op kop.

Ehud Olmert zelf herhaalt dat hij opstapt als hij formeel in beschuldiging wordt gesteld, en zover is het nog niet. Het is wellicht geen toeval dat uitgerekend nu bekend werd dat Israël via Turkije met Syrië praat. Egypte bemiddelt tussen Israël en Hamas over een staakt-het-vuren in de Gazastrook. Hezbollah van zijn kant gaf de resten vrij van twee Israëlische soldaten die in Libanon om het leven kwamen.

Komt er zo beweging in dossiers die al lang op slot zitten? De signalen daarover zijn niet echt eenduidig. Want tegelijk keurde de Israëlische regering een plan goed voor de bouw van honderden nieuwe woningen in bezet gebied. Dat is tegen alle afspraken die daarover werden gemaakt. Israël is er ook niet uit wat het met Syrië wil. Een akkoord met Damascus veronderstelt dat de Golanhoogte wordt ontruimd, en daarover is in het land lang geen eensgezindheid.

De gesprekken met de Palestijnse president Mahmoud Abbas over de vorming van een Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza gaan wel verder. Maar de kans is klein dat ze nog dit jaar tot een doorbraak leiden, wat de Amerikaanse president George W. Bush zo graag wil. Zowel Olmert als Abbas staat te zwak om elk van zijn kant de compromissen te sluiten die daarvoor nodig zijn.

Toch is de vraag wat er met die gesprekken gebeurt als Olmert van het toneel verdwijnt. Van Tzipi Livni wordt een hardere koers verwacht. Met Bibi Netanyahu kunnen alle gesprekken opnieuw in de koelkast. En dat is nu net het probleem. Met de corrupte Ehud Olmert verdwijnt dan wellicht de laatste kans op een oplossing met twee staten die naast elkaar bestaan. Israël zelf moet dan nog maar afwachten wat de tijd brengt.

door Hubert van Humbeeck

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content