“The Day of Heaven and Hell”: Wim Vandekeybus zoekt naar de sporen van Pier Paolo Pasolini.

Het uitgangspunt was veelbelovend: Wim Vandekeybus en Franz Marijnen zouden samen een productie rond de Italiaanse duivelskunstenaar Pier Paolo Pasolini maken. De artistieke wisselwerking tussen de KVS-directeur – beslagen in het werk van Pasolini en ooit nog begonnen met uiterst fysiek theaterwerk, verwant aan dat van Vandekeybus nu – en zijn huischoreograaf zou ongetwijfeld spannend worden. Maar toen kwam er een kink in de kabel. De erven van Pasolini weigerden de KVS de rechten voor het gebruik van de niet-dramatische teksten van de auteur (romans, poëzie en essays) op de bühne.

De oplossing leek een reeks associaties met de figuur van Pasolini, waarbij de tekst ondergeschikt was, maar die werkwijze werd op de duur veeleer een kolfje naar de hand van Vandekeybus, en Marijnen liet het roer uiteindelijk over aan zijn jongere collega.

Dat betekent niet dat “The Day of Heaven and Hell” een dansproductie wordt, onderstreept Wim Vandekeybus twee weken voor de première. “De internationale cast bestaat uit zestien acteurs die in Rome en Brussel gerekruteerd werden en die, op één na, geen danservaring hebben. Eigenlijk is het evenmin een echte theaterproductie, want behalve tekst zijn er ook veel beelden en situaties. Die zijn ontstaan uit improvisaties over bepaalde thema’s, die van ons (Vandekeybus en Marijnen, nvdr) of van de acteurs kwamen maar die allemaal om het werk en leven van Pasolini draaien.”

Toch is het helemaal niet de bedoeling om met “The Day of Heaven and Hell” een biografisch portret van Pasolini te schetsen. Vandekeybus: “De productie is opgebouwd rond de ‘doden’ van Pasolini: de dood van zijn broer, van zijn vader, zijn eerste proces, zijn eigen dood. Ook het feit dat we geen teksten van hem mochten gebruiken, is in zekere zin een nieuwe dood voor Pasolini geweest. In een interview heeft hij ooit gezegd dat seks, politiek en dood zijn voornaamste thema’s waren. Zijn homoseksualiteit zit overal in zijn werk, evenals het geweld. De Amerikaanse biograaf Barth David Schwartz, die aan ‘The Day of Heaven and Hell’ meewerkte, denkt dat Pasolini ten slotte alle hoop verloren heeft omdat hij een heel ongelukkige kijk had op de wereld. Waarom? Omwille van de CIA, de lui die het bij de tv voor het zeggen hadden, en de Italiaanse politiek. Een figuur als Silvio Berlusconi heeft hij bijna voorspeld.”

SPOREN ZOEKEN EN ACHTERLATEN

“Tegelijk trachten we in ‘The Day of Heaven and Hell’ de sporen te traceren die de man heeft nagelaten en pogen we op onze beurt sporen achter te laten”, vervolgt Wim Vandekeybus. “Toch is het niet onze bedoeling om een realistisch portret van Pasolini te maken – dat zou hem evenmin interesseren. Over de Christusfiguur in zijn film “Il vangelo secondo Matteo” zei hij bijvoorbeeld dat hij niet geïnteresseerd was in een realistisch beeld van Christus, maar wel in de verhalen over de Man die bijna tweeduizend jaar christendom opgeleverd hebben. Zo zijn wij op zoek naar de verhalen over Pasolini, twintig jaar na zijn dood.”

Voor het vertellen van die verhalen werd een passende ruimte gezocht en die vonden Vandekeybus en Marijnen in een leegstaande fabrieks- en opslagruimte aan de Waverse Steenweg in het Brusselse Oudergem, vlakbij de VUB. De postindustriële loods is misschien wel de geknipte locatie voor een productie over de schoonheid van het brute, zoals Vandekeybus het omschrijft. Een esthetische kwaliteit die hij zowel in het werk van Pasolini als in dat van zichzelf herkent: “The Day of Heaven and Hell” is geen perfect gesneden boterham. De smaak van het beleg ertussen is misschien onbepaald, maar het zal wel prikken.”

Van 16 tot 31 oktober in de Koninklijke Jacht, Waversesteenweg 1140, Oudergem. Plaatsbespreking bij de KVS: tel. (02) 217.69.37.

PAUL VERDUYCKT