Een wetsvoorstel dat euthanasie voor sommige terminale patiënten toestaat, wordt op 18 juli besproken in het Britse Hogerhuis. De kans dat de wet er komt, is groot.

Hulp bij zelfmoord is een criminele overtreding in Engeland en Wales. Er staat een maximale gevangenisstraf op van veertien jaar. Maar de wet loopt achter op de wensen van de kiezers. Volgens peilingen is 75 procent voorstander van ‘hulp bij doding’ voor terminale patiënten.

Voor de sociaal conservatieve Britten bestond de oplossing er lang in het euthanasiedilemma te exporteren. Tientallen terminale patiënten reisden de afgelopen jaren naar Zürich om in de Dignitas-kliniek te overlijden. In eigen land bleven parlement en rechtbank elkaar de bal toespelen. Het Openbaar Ministerie zei in 2010 dat het ‘onwaarschijnlijk’ was dat vrienden of familieleden die uit medelijden een patiënt hielpen overlijden, vervolgd zouden worden. Toch weigerde het parlement de wet aan te passen.

Een nationaal debat over euthanasie was jaren eerder al uit de startblokken geschoten. De media schrokken er niet meer voor terug de laatste, vaak hartverscheurende brieven te publiceren van hulpbehoevende echtparen die een eind aan hun leven hadden gemaakt. Terminale patiënten die in de media smeekten om hulp bij doding, werden beroemdheden. En tien miljoen Britten leefden eerder dit jaar mee met Hayley Cropper, een van de hoofdpersonen uit de soap Coronation Street. Na lange, existentiële gesprekken met echtgenoot Roy benam zij zich van het leven, liever dan geveld te worden door ongeneeslijke kanker.

Het wetsvoorstel waarover het Hogerhuis zich op 18 juli opnieuw zal buigen, staat euthanasie toe in heel beperkte omstandigheden. Hulp bij doding zal alleen mogelijk zijn bij terminale patiënten die niet gebaat zijn bij palliatieve zorg, tijdens de laatste weken van hun leven. Uitzichtloos en ondraaglijk lijden (geldig in België en Nederland) zal in het Verenigd Koninkrijk geen argument voor euthanasie zijn. Euthanasie voor kinderen blijft een taboe.

Als de nieuwe wet er komt, zal hij toepasbaar zijn op hooguit enkele honderden Britten per jaar. Maar belangrijker dan de aantallen is het principe. Tegenstanders spreken van een hellend vlak. Volgens sommigen wordt met de voorgestelde euthanasiewet een knop omgedraaid die de druk op ouderen en gehandicapten zal verhogen om zich van het leven te benemen.

Mocht de wetswijziging stranden in het parlement, dan zal het een kwestie van tijd zijn voordat een volgende terminale patiënt op de deur van het Hooggerechtshof klopt met het verzoek om euthanasie. De kans is groot dat de rechters dan anders zullen oordelen. ‘Als het parlement de wet niet wijzigt,’ liet de voorzitter van de rechtbank onlangs weten, ‘doen wij het.’ Het verbod op hulp bij zelfdoding zou niet langer te rijmen zijn met de mensenrechtenwetgeving. Overal in Europa is het tij aan het keren. En ook krijtrotsen zijn daar niet tegen opgewassen.

Lia van Bekhoven

Uitzichtloos en ondraaglijk lijden is geen argument voor euthanasie.