Prominente landgenoten geven hun advies aan de toekomstige koning
Monseigneur Philippe, Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen: ik ben een republikein. Ik neem aan dat u de standpunten van mijn partij kent. De functie van staatshoofd zou open moeten staan voor iedereen die zich geroepen voelt om zich daarvoor kandidaat te stellen.
Het blijft mij nog altijd een raadsel dat progressieve politici, die de waarden van de Franse Revolutie prediken, amper kritiek hebben op het feit dat het hoogste ambt in dit land alleen u toekomt. U wordt koning, niet omdat het volk dat zo beslist heeft of omdat u slaagde voor selectieproeven, maar omdat u lid bent van de familie van Saksen-Coburg en u de eerste in rang bent, volgens de logica van een feodaal systeem.
Uw toekomstige opdracht weegt zwaar op u. Zo maak ik op uit uw onwennige houding. ‘Prins Hark’ noemen onze noorderburen u. Niet beleefd, maar uw lichaamstaal en pose verraden dat u lijdt onder de druk van deze verplichting.
Eenieder weet dat uw plichtsbesef groot is. Laat dit nu net zowel uw sterkste als uw zwakste punt zijn. In dat opzicht lijkt u meer op uw oom en mentor Boudewijn dan op uw vader. Uw plichtsbesef en uw koppigheid hebben u in het verleden al in de problemen gebracht. U bent door de premier fors terechtgewezen toen u stelde dat de mensen en partijen die tegen België zijn met u te maken zullen krijgen. ‘Prins Flater’, menen onze noorderburen. Ik houd niet van zulke verwijten, ieder heeft zijn eigen stijl.
‘Als Filip ooit de troon bestijgt, kan er weleens een nieuw tijdperk-Boudewijn aanbreken’, voorspelde koningskenner Jan Van den Berghe in 2004. Als het van ons afhangt, komt het nooit zover. In Vlaanderen leeft er een brede consensus onder de bevolking dat de koning geen politieke macht meer mag hebben. Zeker tijdens en na de onderhandelingen van 2010, waarbij uw vader zich inschakelde als politiek verlengstuk van de PS. Op die manier werkte hij actief mee om de N-VA uit de regeringsonderhandelingen te krijgen. Sindsdien heeft Vlaanderen geen zin in un roi politique.
De tijd is rijp om deze Vlaamse consensus om te zetten in politieke feiten. In de louter protocollaire rol die we voor u nog weggelegd zien, zult u geen beslissingen hoeven te nemen over de regeringsonderhandelingen. Met de verkiezingen van 2014 in het vooruitzicht kan dat u veel kopzorgen besparen. En het feit dat u – in onze ogen – ook geen wetten zou hoeven te ondertekenen, lost alvast een mogelijk gewetensbezwaar op, zoals uw oom Boudewijn overkwam na de parlementaire goedkeuring van de abortuswet.
Binnenkort zullen bepaalde mensen u overladen met complimenten. In feite proberen ze u af te schermen van de buitenwereld en van wat werkelijk leeft in dit land. Ongetwijfeld zal uw entourage u voor ogen houden dat België één en ondeelbaar is. ‘L’union fait la force.’ Voormalige en huidige Kamervoorzitters zullen passeren om dit te benadrukken. Ministers in functie en ministers van staat zullen op de koffie komen en u adviseren de ‘separatistische tendensen’ in dit land te negeren. Sommigen zullen u misschien opstoken om met Kerstmis een donderspeech te geven. Omfloerst of niet.
Trap daar niet in. U zult aan het hoofd staan van een staat waarin twee naties naast elkaar leven: Vlaanderen en Franstalig België. Elk met hun eigen politieke partijen, media, taal, muziek, cultuur, zelfs met hun eigen humor. Ga er niet van uit dat u hierin enige verandering kunt brengen. Want ook u hebt uw keuze al gemaakt, Philippe.
Volgende week legt u de eed af in de ‘Verenigde Kamers’. In tegenstelling tot wat uw vader en oom overkwam, zal ik niet ‘Leve de republiek!’ scanderen. Als democraat in hart en nieren blijft het voor mij wel een pijnlijke gebeurtenis. Het is eigen aan het parlement om te debatteren met collega’s waar men ideologisch soms mijlenver van verwijderd staat. Maar we hebben toch allemaal één ding gemeen: we zijn verkozen als vertegenwoordigers van het volk. Zo werkt dat in een democratie.
Tot slot. Sinds enkele maanden ben ik burgemeester van de gezellige Brabantse gemeente Lubbeek. U bent welkom, maar verwacht geen grote festiviteiten of pracht en praal. Maar een gesprek over het anachronisme van een monarchie in de 21e eeuw, dat zou boeiend kunnen zijn.
Ik groet u met bijzondere achting,
Theo Francken Kamerlid N-VA
