MA 23 01
Dat van die stookolielening is opgelost. Communicatiefoutje. Freya had het niet duidelijk genoeg uitgelegd. Dat wil eigenlijk zeggen: ze had onze domheid onderschat. Het was Ivan De Vadder die haar als eerste voor het Journaal op de rooster legde. Ivan, op wiens trouwfeest vorige maand Freya te gast was. Freya, op wier bal vorige maand Ivan een gevierde bezoeker was.
Schakelen we dus over naar TerZake, waar de eigenlijke auteur van de begroting het nu eens wél duidelijk zal uitleggen.
Phara: ‘Mijnheer Vande Lanotte, een minister, zelfs vicepremier, die zich tweemaal in korte tijd moet excuseren, is dat toeval of is dat onkunde?’
Nonkel Baard: ‘Ik denk dat dat een stuk pech is, en ik zou ook willen relativeren. Er is dit weekend, verleden weekend liever, is er rond die prefinanciering in de communicatie iets niet helemaal juists gebeurd. Het was de bedoeling die de dag erop recht te zetten, maar dan heeft Freya een auto-ongeval gehad en is het niet gebeurd en dat is ook alles.’
Phara: ‘Maar dan had u dat kunnen doen, dan had u dat kunnen rechtzetten.’
Nonkel Baard: ‘Zo erg was het ook niet. In één krant is er één fout bericht gestaan. Punt. En men heeft het…’
Phara: ‘Zo erg was het niet? Op de website van De Standaard loopt een peiling: is Freya Van den Bossche nog geloofwaardig? Bijna 92 procent zegt neen. Zo erg was het niet?’
Nonkel Baard: ‘Neen, het was niet zo erg. Nee, maar ik wil naar de grond van de zaak gaan. Effectief, er is een verwarring geweest rond de financiering-prefinanciering. Er is een prefinanciering, die moet terugbetaald worden, maar de sector moet nog betalen. En blijkbaar zijn die twee… het feit dat er een prefinanciering is en dat toch de sector moet een deel betalen, hebben we niet goed kunnen uitleggen. Is dit nu een staatszaak, dat je op dat moment, dat dat niet goed uitgelegd wordt? Nee, ik denk dat niet. De essentie is, en men probeert die discussie opzij te schuiven…’
Phara: ‘Nee, daar wil ik straks nog op, maar dat bijna 92 procent van de mensen uw vicepremier in de regering niet geloofwaardig vindt, dat is wel een staatszaak.’
Nonkel Baard: ‘Ja, dat betekent dat er weer moet gewerkt worden om dat te herstellen. Als u na eender welk incident dat vraagt, als u na het Dutroux-incident dat vroeg de dag erna, had u dat ook. Toen zijn ook peilingen geweest waar niemand nog heel de regering eigenlijk geloofwaardig vond. Dan moet je gewoon aan de geloofwaardigheid werken. Maar op basis van een peiling zeggen: hier is een probleem met die minister, dat vind ik wel heel erg ver gaand in ons democratisch bestel hè, dat gaan we in elk geval niet doen. Nog eens: ik zou graag hebben dat men echt eens kijkt: waarover is het incident? Heeft men een verkeerd contract gemaakt? Neen. Heeft men een verkeerde inschatting gemaakt? Nee.’
Phara: ‘In dat contract, laten we daar inderdaad eens op ingaan. Honderd miljoen euro. De sector leent honderd miljoen euro aan de overheid. Om te zorgen dat die begroting sluitend is, in evenwicht is. De sector, wanneer krijgt ze die honderd miljoen euro terug?’
Nonkel Baard: ‘Ten eerste: de sector heeft dat niet geleend, een aantal bedrijven…’
Phara: ‘Zestien maatschappijen.’
Nonkel Baard: ‘Ik ga ieder detail nu proberen juist weer te geven…’
Phara: ‘Zestien maatschappijen.’
Nonkel Baard: ‘Een aantal maatschappijen, voor die maatschappijen is dat een volledige prefinanciering, want zij betalen voor de gehele groep. Er zijn twee manieren om het geld terug te krijgen. De eerste, normale manier, is dat er voor 31 maart een regeling is hoe dat terugbetaald wordt, en in die terugbetaling, heeft de regering altijd gezegd, zullen de globale sector van de petroleum een deel mee betalen. Wanneer…’
Phara: ‘Ja maar eerst: die honderd miljoen euro, wordt die terugbetaald, al of niet? En is dat honderd miljoen euro, of is dat met intrest dat die terugbetaald…’
Nonkel Baard: ‘De honderd miljoen euro worden terugbetaald als ze gebruikt worden, want op dit moment zal de maatregel waarschijnlijk maar zestig kosten, dus die veertig gaan sowieso niet gebruikt worden, het gaat waarschijnlijk maar over zestig moeten gaan. Die honderd die die zestien bedrijven gegeven hebben, die wordt terugbetaald, dat is nogal evident, want het is zij die dat voorgefinancierd hebben. Die honderd wordt teruggegeven, als honderd, niks meer, wanneer…’
Phara: ‘Zonder intrest.’
Nonkel Baard: ‘Wanneer… geen intrest, wanneer voor de 31e maart er geen regeling is, én wanneer de bedrijven de 31e maart zouden zeggen: geef ons ons geld terug, dan moet dat gebeuren. Wanneer er de 31e maart een regeling is, en die regeling houdt in een regeling hoe dat nu zal betaald worden, naar ons oordeel met een stuk van de sector die bijbetaalt, dan kunnen ze die honderd miljoen niet opeisen, dan duurt het twaalf maand om dat terug te krijgen, via die regeling. Wat krijgen ze dan terug? Honderd plus drie. Hoe komt men aan die drie? De intrest. De intrest is vier procent, daarvoor hebben ze geleend, ze betalen vier procent, en de regering heeft gezegd: we betalen die vier procent niet volledig mee, we betalen drie procent.’
Phara: ‘Ja, ik probeer het nog even te vertalen: als ze voor eind maart dus die honderd miljoen euro niet terug hebben, dan begint er een regeling te lopen, waarbij ook in dat contract staat dat ze dan 0,65 eurocent kunnen heffen op elke liter benzine, diesel, en stookolie.’
Nonkel Baard: ‘Dat is een van de mogelijkheden. Als er geen… ’t Is omgekeerd. U zegt: als ze niet betaald zijn, dan komt dat. Nee, het is als geen zo’n regeling is, dan kunnen ze het opeisen. En die opei… die regeling is dus 0,75 cent, maar u weet dat daar het risico is dat een deel op de consument zou worden geplaatst…’
Phara: ‘Inderdaad.’
Nonkel Baard: ‘En dat is ook de reden waarom onder andere Freya Van den Bossche gezegd heeft dat deze regeling niet kan doorgevoerd worden, als niet zeker is dat de consument niet betaalt. En daar moet met de sector over gediscussieerd, dat is de grond van de zaak.’
Phara: ‘Maar de minister van Consumentenzaken heeft haar handtekening gezet onder déze regeling die een mogelijkheid is. Van alles wat u zegt dat de sector mee gaat betalen, heb ik nog niets zwart op wit op papier gezien.’
Nonkel Baard: ‘Maar niets op papier staat dat de consument betaalt ook niet.’
Phara: ‘Die regeling die in werking kan treden, dat kan op de consument verhaald worden.’
Nonkel Baard: ‘U zegt: kán. Het veronderstelt een beslissing van de regering. En dus er is daar niets op papier die zegt dat de consument betaalt. Niets staat daar in. Toon mij ergens een automatisme waar we niet meer uit kunnen, waar de consument betaalt. Neen.’
Phara: ‘Inderdaad, die niet, maar ik zie hier ook geen…’
Nonkel Baard: ‘De heffing, ook de heffing is niet noodzakelijk de consument die dat betaalt. De heffing heeft betrekking op drie onderdelen. Heeft op de voorraad betrekking, heeft op raffinage en transport, en heeft op de consument. Nergens anders staat dat dat op die consument moet komen…’
Phara: ‘Mijnheer Vande Lanotte, het kán nog altijd de consument zijn…’
Nonkel Baard: ‘Als de regering dat beslist.’
Phara: ‘Uw voorganger, Caroline Gennez, toen zij nog voorzitter was, die zei hier in september al: de sector zal betalen.’
Nonkel Baard: ‘Juist.’
Phara: ‘Ik heb nog niets op papier gezien, zwart op wit, ondertekend met handtekening van ministers, dat de sector zal betalen.’
Nonkel Baard: ‘Maar die 0,65 is automatisch een stuk in de sector. Het spijt mij, u gelooft dat blijkbaar niet. U zegt: men heeft ondertekend dat de consument betaalt. Dat is niet juist. Dat staat er niet in, want de regering moet daarover beslissen. Ten tweede: er staat die 0,65, sowieso als die 0,65 ooit komt, is een deel van de sector. Is een deel van de sector, want er zijn drie onderdelen, de consument is maar een onderdeel. En ten derde: er is altijd politiek afgesproken, ik was er in september ook bij als dat gezegd is, en we hebben in het verleden dat nog gedaan, dat de sector een deel gaat betalen. Als het niet via de 0,65, is er nog andere mogelijkheden…’
Phara: ‘Waarom kon in dat contract, of waarom kon uw minister van Consumentenzaken dan er niet voor zorgen dat heel duidelijk in dat contract stond dat dat niet op de consument zou verhaald worden? Waarom kon dat niet?’
Nonkel Baard: ‘Omdat deze overeenkomst, rond die marge, nog een aantal mogelijkheden moest laten. Er staat daar ook niet in dat de producent niet betaalt, wat men nu nochtans zegt. Als men zo een overeenkomst maakt, dit is een overeenkomst waar men zegt: kijk, het gaat over dit bedrag, dit zijn de betalingsmodaliteiten, en we gaan nu over die marge gaan discussiëren. Als men zo een overeenkomst maakt, weet je dat het een moeilijke discussie is. Als de ene wilt vooraf zeggen: en ik niet…’
Phara: ‘Ja.’
Nonkel Baard: ‘… En de andere zegt: ik niet. Dan ga je niet discussiëren. Dat is kwestie van discussie die je voert. En de regering heeft maandag, verleden maandag, en heeft verleden donderdag gezegd: kijk, dit is de overeenkomst, en daarover gaan we nu met de sector gaan praten vóór de begrotingscontrole. Dat heeft de regering eenduidig gezegd. En men moet daar nu ook aan werken. En dit is volledig in overeenstemming met wat gezegd is.’
Phara: ‘Ja. Toch nog een vraag hierover. De overheid heeft een half miljard euro extra inkomsten door de dure olie. Waar is dat geld naartoe?’
Nonkel Baard: ‘Dat geloof ik niet. Ik ga dat…’
Phara: ‘Oké, doe dan de helft.’
Nonkel Baard: ‘Nee, het is gewoon niet juist.’
Phara: ‘Doe dan de helft: tweehonderdvijftig miljoen euro extra.’
Nonkel Baard: ‘Ten eerste: zelfs dat is te veel. Zelfs dat is te veel. Eerst en vooral, dat is te veel. Dat wordt gemakkelijk gezegd, dat is te veel, ik herhaal dat.’
Phara: ‘Oké, maar wat er dan is, waar is dat naartoe?’
Nonkel Baard: ‘Ten tweede: wij geven terug vierhonderd miljoen in de professionele diesel, over is honderd miljoen. Ik zeg u dat wij meer teruggegeven hebben dan dat we extra binnen gekregen hebben. Ik laat nog één zaak buiten beschouwing: dat de overheid als consument ook beduidend meer heeft betaald. Degenen die zeggen dat door de olieprijs die gestegen is, de overheid geld extra binnen gekomen heeft, dat is gewoon niet juist.’
Phara: ‘Ja. Nog een slotvraag. U bent nu drie maanden voorzitter. De partij had zware klappen gekregen na het vertrek van Stevaert. Hebt u het gevoel dat u dat verlies aan het goedmaken bent?’
Nonkel Baard: ‘U moet andere kranten lezen dan ik. In de opiniepeilingen zijn we op een gelijk niveau gebleven nadat Stevaert vertrokken is. Ik denk dat dit nu een heel moeilijk moment is, vandaag, maar in de peilingen die we gehad hebben, hebben wij vrij goed standgehouden. We hebben op een bepaald moment met het Generatiepact wat verloren, wat niet…’
Phara: ‘En dat is goed genoeg voor u?’
Nonkel Baard: ‘Ja, want ik had verwacht dat we met het Generatiepact veel meer gingen verliezen. En iedereen had dat verwacht. Iedereen had verwacht dat wij drie vier procent gingen zakken door het Generatiepact. We zijn in september in de peilingen niet echt gezakt, we zijn gelijk gebleven. Maar op dit, op het moment van het Generatiepact, dat zien we in alle peilingen, dat we daar een klap krijgen van anderhalf à twee procent, en ik had in september gezegd: wij moeten dit doen, het is absoluut noodzakelijk, en we gaan er in het begin heel zwaar onder lijden. Ik heb het hier ook op teevee gezegd…’
Phara: ‘En nu een petroleumklap.’
Nonkel Baard: ‘Oké, maar als je voorzitter wilt zijn van een partij die alleen maar wint en het jolige leven moet verkondigen, dan moet je dat niet doen. Als je voorzitter bent heb je soms perioden dat het goed gaat, je hebt periodes dat het niet goed gaat, het gaat nu niet echt goed, en als je dat niet wilt dan moet je geen voorzitter worden. Maar ik ben al een tijdje in de politiek. Ik heb de affaire-Dutroux meegemaakt, we hebben daar jaren aan een stuk geleefd met regeringen die twintig procent vertrouwen kregen. We hebben een peiling meegemaakt, en een verkiezing meegemaakt, van vijftien procent. Als je in de politiek bent moet je de slechte tijden erbij nemen.’
Phara: ‘Mijnheer Vande Lanotte, dank u wel. Nu een reportage over paaldansen.’
Koen Meulenaere
