AAN: Teun Koekeloer, standbeeld op de Eiermarkt AFZENDER: Stijn Tormans BETREFT: De verkiezingen in Antwerpen
Ik geef het met schroom en schaamte toe: ik heb u leren kennen door het Vlaams Belang. Vorige week zat er een stripverhaal in mijn bus: ‘De belevenissen van Pieter Paul Rubens en Teun Koekeloer.’ Uw standbeeld en dat van de oude meester kwamen in de strip weer tot leven. Ze waren aanhangers van het extreemrechtse gedachtegoed geworden en citeerden zowaar Jeroen Bosch en Wannes Van de Velde.
Ik was niet verbaasd, mijnheer Koekeloer. Het VB heeft nooit veel vriendjes gehad in de artistieke kringen. Nu ze ook daarbuiten amper nog fans hebben, pikken ze dan maar een paar dode artiestenlijken. Ze zijn overigens niet de eersten die onze oude meesters proberen in te lijven: zowel de Vlaamse Beweging als de Belgische patriotten beweerden in de negentiende eeuw al dat Rubens tot hun team hoorde. Zonder veel protest, trouwens. Ook nu was Vlaanderen, anders zo kwistig in het spuien van opinies, opvallend niet verontwaardigd.
U kende ik dus niet, mijnheer Koekeloer. Jaren ben ik voorbij uw standbeeldje op de Eiermarkt gelopen, zonder u een blik waardig te gunnen. Pas zondag hield ik er voor het eerst halt. Vooral het bijschrift op uw sokkel intrigeerde me: ‘Ik ben Teun de Eierboer, ook genaamd Teun Koekeloer. Alle grieven van het volk kozen mij als goede tolk. Anno 1667.’
In vooroorlogse geschriften las ik dat u destijds blufte dat u de oudste en meest wijze inwoner van de stad was. De Eiermarkt was uw vossenhol: het was in uw tijd een van de meest majestueuze pleinen van de stad. Een soort Forum Romanum, waar alle vooraanstaande lieden van de stad samenkwamen.
Mensen schreven u brieven en politieke pamfletten, waarop u steeds antwoordde. U was de Koning van de Eiermarkt, de tolk van het Sinjorenhart. U durfde het bewind op de Grote Markt en elders tegen te spreken. Zelfs toen u allang versteend was, bleven mensen pamfletten bij uw standbeeld leggen. Vooral voor en na verkiezingen was het een drukte van jewelste. De Eiermarkt was de televisiestudio van de negentiende eeuw, een Speakers’ Corner à l’anversoise.
Zondag was het evenwel stil aan uw standbeeld. De Eiermarkt is allang geen mooi plein meer. Net zoals de walhalla’s van de democratie elders liggen.
Het zal u wellicht niet ontgaan zijn dat er de laatste jaren in uw stad een grote burgerbeweging opgestaan is, die haar peilen richt op het befaamde BAM-tracé. Een beweging die duizenden mensen kan mobiliseren en straks de Ring wil overkappen. Zondag zorgde ze voor een wave in de resultaten in Antwerpen-stad: grote winst voor hen die het burgerprotest steunden, verlies voor de BAM-tracépartijen. Zelfs de grote triomfator N-VA verloor in de stad vijf procent van haar aanhang tegenover twee jaar geleden.
Ik moest denken aan een citaat van een van de voormannen van de burgerbeweging, Manu Claeys. ‘Het zijn de burgers die de samenleving veranderen, de politiek bepaalt alleen het tempo waarin dat gebeurt.’ Een Vlaamse CD&V/N-VA-regering zal de zaken straks niet versnellen, voegde hij daar zondag aan toe. Maar niet alles wat straks in het regeerakkoord staat, wordt ook uitgevoerd. De komende vijf jaar zal er ook nog een maatschappelijk debat zijn, dat veel kan veranderen. Het wordt, om in uw sector te blijven, eieren of jung.
Claeys weet zeker dat het BAM-tracé er nooit komt, om wel een miljoen redenen. De belangrijkste is: steeds meer burgers beseffen dat het niet deugt. Ze zullen pamfletten blijven maken. Zoals ze die, lang geleden, ook bij uw standbeeld neerlegden.
Mijnheer Koekeloer, ik ben benieuwd wie over driehonderd jaar uw collega zal zijn, versteend op de nieuwe Eiermarkten van de democratie. Zo’n standbeeld waar iedereen voorbijloopt, dat niemand nog kent en dus zonder protest gerecupereerd kan worden. Maar wel een dat de geschiedenis ontegensprekelijk de goede kant heeft opgestuurd.
Met beleefde groet,
Stijn Tormans
Waar is de tijd dat we met potlood en papier stemden en zondagavond alle uitslagen hadden? Leve de vooruitgang! Bert Kruismans, stand-upcomedian.
