De Nederlandse journalist Arnold Karskens vreest dat België actief betrokken zal raken bij de oorlog in Zuid-Afghanistan.

Leo Broers en Arno Vanden Eynde

In september vertrekken vier Belgische F-16’s en 140 manschappen in het kader van de NAVO-missie naar Zuid-Afghanistan. Dat kondigde minister van Defensie Pieter De Crem, die deze week een bezoek brengt aan de VS en er onder meer zijn collega Robert Gates zal ontmoeten, al in februari aan. Toch is daarover nog maar weinig discussie ontstaan in België. De Nederlandse journalist Arnold Karskens (53) noemt dat ronduit zorgwekkend. ‘Hierover moet nú een publiek debat op gang komen, want eenmaal je een jaar verder bent, sta je misschien met je enkels of dieper in het moeras. En kom er dan maar eens weer uit.’

Tot nu toe valt het Belgisch leger in Afghanistan niet erg op. Denkt u dat daar in september verandering in zal komen?

ARNOLD KARSKENS: De Belgische missie is tot nu toe rustig gebleven omdat het om de beveiliging van de luchthaven van de hoofdstad Kabul ging. In het zuiden van Afghanistan is de situatie helemaal anders. Daar heerst oorlog.

De F-16’s zullen instaan voor verkenning, konvooibegeleiding en luchtsteun.

KARSKENS: Dat lijkt heel clean natuurlijk, maar die bommenwerpers maken juist de meeste burgerslachtoffers. Met die vliegtuigen wordt België een schakel in de ketting van mensenrechtenschendingen. Ook voor de militairen lijkt het veiliger dan het is. Wanneer F-16’s heel laag vliegen, om foto’s te maken of om te schieten, kunnen ze zo worden neergehaald. Een van de Nederlanders die in Afghanistan om het leven kwam, was piloot.

Denkt u dat België actiever betrokken zal raken bij de oorlog?

KARSKENS: België zet een heel gevaarlijke stap. Je vertrekt met vier F-16’s. Die zullen uiteindelijk toch gebruikt worden wanneer er bommenwerpers nodig zijn. Voor je het weet maak je gewoon deel uit van die oorlog. Dat risico is groot. De NAVO smacht naar nieuwe militairen. De Nederlanders willen weg uit Afghanistan. De VS beschikken niet over oneindige budgetten en hebben troepen nodig in Irak. Dus wordt er naar Europa gekeken. De druk op de bondgenoten is groot, want het prestige van de NAVO hangt af van een goede afloop van de oorlog. Ga er maar van uit dat er nog een beroep zal worden gedaan op België, om de Nederlanders of een deel van hen te vervangen. Pas wanneer de eerste Belgische doden zullen vallen, zal het besef komen. Je moet eerst de consequenties voelen. Die zijn nu nog niet duidelijk in België.

Maar België blijft maar een korte periode van vier maanden en vraagt een duidelijke exitstrategie van de NAVO.

KARSKENS: En toch komt er een verlenging. Nederland zou ook maar twee jaar blijven. ‘Ik zweer het’, zei de minister van Defensie. Maar dan komt er een andere regering of is de situatie gewijzigd. Je gaat ook niet voor vier maanden al die spullen overvliegen. Het is een principeakkoord: eenmaal je ja gezegd hebt voor vier maanden, blijf je langer en voor je het weet zitten jullie midden in de oorlog. Het is zorgwekkend dat het zo stil blijft in België.

Vindt u dat de NAVO zich

moet terugtrekken?

KARSKENS: Ja. Je moet niet blijven denken dat je de problemen militair kunt oplossen. Je kunt met een groot leger een rebellengroep als de Taliban nooit verslaan, tenzij je ontzettend veel burgerdoden op je geweten wilt hebben. De Afghanen moeten het zélf doen, ook al zijn wij verantwoordelijk voor heel veel van die ellende. Dat zal aanvankelijk heel wat rotzooi opleveren, maar zoals het nu gaat, loopt het helemaal fout. Je komt niet tot een oplossing door een blik militairen open te trekken.

Leo Broers en Arno Vanden Eynde

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content