Als het aan Johan Vande Lanotte ligt, mogen de banken straks de fiscale wanbetalers de duimschroeven aandraaien. Maar is de effectisering van de belastingschuld wel méér dan een handigheidje met de begroting?

Tijdens de laatste ministerraad van dit jaar, op 23 december, wil minister van Begroting Johan Vande Lanotte (SP.A) de ‘effectisering van de uitstaande belastingschuld’ op de agenda zetten. De minister wil een handvol experts uit het bankwezen en de Commissie voor Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA) benoemen in een commissie die de modaliteiten van het akkoord moet uitwerken. De aanvragen voor offertes naar de banken zijn intussen verstuurd.

Kort gezegd komt het hierop neer: de banken betalen aan de Schatkist een smak geld in ruil voor de schuldvorderingen van Vadertje Staat, en als tegenprestatie vangen ze een commissie. Misschien brengen ze de uitstaande schuld als een soort obligaties met staatswaarborg op de markt of ze geven een voorschot op de te innen bedragen, en hun winst is alles wat de belastingontvangers bovenop de verkoopprijs binnenhalen. Vande Lanotte – en ook een beetje Steve Stevaert (SP.A) – halen de mosterd voor het idee in Portugal, maar ook in Italië en de Verenigde Staten. Drie landen die met wisselend succes de inning van hun fiscale schuld hebben uitbesteed. Volgens Vande Lanotte wordt heel België er beter van: de belastingontvangers zullen de steun van de bankwereld en al zijn knowhow in hun rug weten, de Schatkist zal de centen wat vlotter zien binnenrollen en de Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën zal een deel van de opbrengst recupereren om de informatisering van zijn diensten te versnellen.

De interesse van de banken is groot, liet Vande Lanotte al weten. Op het eerste gezicht, want volgens het recentste jaarverslag van de FOD Financiën hebben de verzamelde ontvangers voor bijna 23 miljard euro inbare rekeningen openstaan: 11,2 miljard aan directe belastingen, 8 miljard bij de Bijzondere Belastinginspectie, bijna 3 miljard bij de btw en een half miljard bij de ondernemingen. De kans is groot dat de overheid, mét of zónder hulp van de banken, het leeuwendeel van dat geld nooit meer ziet.

Bijna 11 miljard euro belastingschuld staat op naam van intussen failliete bedrijven. Behoudens mirakels valt dat geld nooit meer te recupereren. Minstens 2 miljard euro staat op de kerf van onvermogend verklaarde Belgen. Wat overblijft, is een portefeuille van een miljard of 8 waar juridische geschillen over worden uitgevochten, of waar er afbetalingsplannen over bestaan. Zelfs de banken kunnen niet garanderen dat ze die geschillen sneller dan de overheid zullen kunnen beslechten.

Toch tonen de banken veel belangstelling, verzekert Johan Vande Lanotte. De begrotingsminister heeft, vooruitkijkend op het succes van de operatie, nu al 300 miljoen euro ingeschreven in zijn begroting voor 2005. Wellicht voortbordurend op het succes van de fiscale amnestie, die de begroting ook al 850 miljoen opleverde voor er één euro was terugbetaald. Misschien doet de maatregel de belastingschuld wel sneller smelten. Maar als hij dat niet doet, is het wellicht handig meegenomen dat hij alvast eventuele gaten in de huidige begroting dichtrijdt.

Frank Demets

De maatregel werd – vooruitkijkend op het succes – alvast ingeschreven in de begroting 2005.