JA

Opgetekend door Lieve Reynebeau

William Schonewille

‘Op Europees niveau is men bezig met het harmoniseren van gedragsregels waaraan banken en effecteninstellingen zich moeten houden. Dat betekent dat de belegger meer bescherming gaat krijgen.

Voor Nederland zal niet zoveel veranderen, hier bestaat de zogeheten zorgplicht, die ook al in de regelgeving is ingeschreven. De bank moet onder meer een profiel van de klant opstellen, zodat ze precies weet wat de klant wil met zijn geld, of de klant verliezen aankan, waar het geld voor moet dienen op lange termijn… Alleen als de bank goed weet wie de klant is, kan ze hem degelijk adviseren. Een ander onderdeel van de zorgplicht is dat de bank de klant in sommige omstandigheden tegen zichzelf in bescherming moet nemen, en dat het belang van de klant primeert op dat van de bank. Aandelen verkopen met als hoofddoel provisie te genereren voor de bank is uiteraard verboden.

Beleggers kunnen via een rechtbank proberen gelijk te halen. Nu is er bijvoorbeeld een rechtszaak over een bank die haar klant adviseerde alleen maar in de internetsector te kopen. Bij beleggen is het echter van levensbelang je portefeuille te spreiden, zowel op fonds- als op sectorniveau. Bovendien had de bank geen profiel van de klant opgemaakt…

Bij klachten roepen ook de Nederlandse banken de handtekening van de klant in, maar als je kunt aantonen dat de bank niet als een redelijk en bekwaam adviseur heeft gehandeld, gaat het voor de bank alsnog verkeerd. Ze proberen het altijd, want de verantwoordelijkheid ligt in beginsel bij de klant, maar die moet wel op basis van goede informatie tot de juiste besluiten kunnen komen! Het komt erop aan de informatie-uitwisseling vast te leggen, op papier, maar ook op band bijvoorbeeld. In Nederland worden bijna standaardbandopnames gemaakt als je met een effectenafdeling belt.

Het lijkt alsof er een explosie van klachten is. Maar beleggen is een volkssport geworden, het krijgt veel aandacht in de pers en daarbij komt nog dat de gemiddelde inwoner mondiger wordt. We merken in Nederland dat de klachten verschuiven van technische zaken naar klachten over advies en begeleiding van beleggers. Dat toont eigenlijk gewoon aan wat er misgaat in de relatie tussen bank en klant, en beide partijen moeten daaruit leren.’

NEE

Stem zelf in de rubriek Pro & Contra op www.knack.beElectorale e-mail en sms verbieden? Ja: 73,91% Nee: 26,09%

‘We moeten het aantal klachten van gedupeerde beleggers relativeren. Het zijn er nog maar een tiental dit jaar, in 2001 kreeg de ombudsman er 54. De klachten moeten in de tijdsgeest worden geplaatst. Ik verwijs in de eerste plaats naar het beursklimaat, niemand klaagde toen het nog goed ging met de beurs! Beleggers klagen soms over transacties van jaren geleden, waar ze plots niet meer tevreden over zijn.

Daarnaast zijn beursproducten nu voor veel meer mensen toegankelijk en daardoor zijn er automatisch meer ontevreden klanten. Beleggers moeten beseffen dat er verschillen zijn in risico bij beleggingsproducten en dat het belangrijk is een portefeuille evenwichtig samen te stellen. Evenwichtige portefeuilles noteren vandaag dan ook veel beperktere verliezen.

Sommige beleggers klagen over slechte begeleiding of verkeerd advies van de banken, maar met uitzondering van enkele aandelen die onhoudbare koersen hadden bereikt, waren alle economische indicatoren overtuigend. Niemand kon voorzien hoe de beurs zou evolueren. Daarom is het moeilijk om te zeggen dat die beursadviezen fout waren. Er was toen een algemeen klimaat, en iedereen nam dat positieve advies, misschien blindelings, over. Maar de koper was daarin niet minder of meer in de fout dan de verkoper. Iedereen geloofde erin.

De bankier heeft de verplichting om een klant te informeren over elk beleggingsproduct. De opvolging van de klant hangt ook af van de categorie van dienstverlening. Bij het vermogensbeheer bestaat een contract met richtlijnen waaraan de beheerder zich moet houden. Een klant heeft verhaal bij een bank als hij kan bewijzen dat de beheerder niet volgens het contract heeft gehandeld. Maar de handtekening van de koper op het aankoopdocument is het enige wat blijft voortbestaan. De koper draagt daarom als enige verantwoordelijkheid.

Het is een feit dat een bank een vergoeding krijgt per verkocht product, maar stellen dat banken hun klanten aanzetten tot kopen om commissies op te strijken, is heel moeilijk te bewijzen. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat zoiets af en toe wel kan gebeuren, maar die praktijk is zeker niet algemeen. Een bankier heeft immers liefst tevreden klanten, want alleen dán komen ze terug, en dat is pas goed voor de zaken.’ Ilse Van Rompaey

‘Het belang

‘De koper draagt als enige verant-woordelijkheid.’