We weten dat het spijbelprobleem slechts een goede oplossing kan krijgen als de oorzaken van het spijbelen zelf worden opgespoord en geremedieerd. Dat zegt Marleen Vanderpoorten (VLD), Vlaams minister van Onderwijs en Vorming. Ze wil voortaan tien spijbeldagen tolereren.

JA

Marleen Vanderpoorten

“Door de invoering van de nieuwe maatregel krijgen de scholen zelf de essentiële taak en verantwoordelijkheid om de problematiek van de afwezigheden daadwerkelijk aan te pakken. Dit laat meteen ook een direct ingrijpen toe, gericht op het detecteren van de oorzaken zodat een passende remediëring en begeleiding van de betreffende leerlingen kan uitgewerkt worden.

De nieuwe regeling leidt tot een meer efficiënte aanpak, in tegenstelling tot de vroegere tijdrovende administratieve controle. De opvolging van uitschrijving in de eerste school en inschrijving in een nieuwe school moet nu efficiënter werken. En daardoor wordt spijbelen ook voorkomen.

Het hele plan steunt op de conclusies van een driejarig experiment dat vanuit het departement Onderwijs werd gecoördineerd in samenwerking met 96 scholen en hun begeleidende PMS-centra (de toekomstige Centra voor Leerlingenbegeleiding).

Repressief optreden maakt nu plaats voor preventie. Aan de hand van een open communicatie met de leerling zal het mogelijk worden de achterliggende redenen van de afwezigheden in kaart te brengen om zo tot een intensieve en doelgerichte leerlingbegeleiding te komen. Deze verhoogde betrokkenheid van de leerling zelf zal ongetwijfeld een positieve bijdrage leveren in de zoektocht naar de oplossing van ‘het spijbelprobleem’.

Via dit nieuwe systeem komt de zorg om de leerling voorop te staan. Het ‘kind wordt centraal’ vervangt het vroeger louter repressieve karakter van de leerplichtcontrole.

De al dan niet gerechtvaardigde ziekenbriefjes en andere afwezigheidsattesten leverden helemaal geen sluitende garantie. De voorgestelde inspanningsverplichting die nu aan de scholen – in samenwerking met de begeleidende PMS-centra – wordt opgelegd, moet tot een positieve kentering van het probleem kunnen leiden.

Het toezicht op deze inspanningsverplichting zal nog vastgelegd dienen te worden. De nieuwe vooropgestelde maatregelen zullen dan ook permanent geëvalueerd worden. Die evaluatie zal tot eventuele bijsturingen leiden.”

NEE

Marlies Jongsma

Minder administratieve rompslomp in de scholen is goed, zegt Marlies Jongsma, coördinator van KOOGO (Koepel van Ouderverenigingen van het officieel gesubsidieerd onderwijs). Maar er blijven veel vragen over het toelaten van spijbeldagen. Vooral dan over de toepassing ervan.

“De rondzendbrief in verband met de leerplicht heeft heel wat gevoelens losgemaakt. Scholen zijn verlost van de administratieve rompslomp om iedere ongewettigde afwezigheid toch maar meteen te regulariseren. Ik kan me ook voorstellen dat er een oef-gevoel opkwam bij de leerkrachten die het bericht via de media te horen of te zien kregen.

Jammer is dat zo’n belangrijke beslissing via de media en tijdens de vakantie naar buiten komt. De rondzendbrief is een hele boterham en nuanceert de zaken danig. Het ligt niet zo simpel als in de media werd voorgesteld.

Kunnen alle scholen meteen vanaf 1 september de filosofie achter de idee – een betere preventie van spijbelgedrag – al verwerkt hebben? Bijvoorbeeld in het schoolreglement?

Zijn de directeurs en directrices allen voorbereid op deze nieuwe visie op ongewettigde afwezigheden zodat de onderliggende, ongetwijfeld goede en lovenswaardige bedoeling van deze ministeriële circulaire niet verloren gaat?

Ook scholieren luisteren naar de radio, kijken tv en lezen de krant. Wat houden ze aan de berichtgeving over? Hoogstwaarschijnlijk dat ze ongestoord baaldagen kunnen opnemen en dat de ouders er niet eens iets van hoeven te weten te komen. Trouwens, van die ouders wordt niet veel actieve inbreng verwacht.

Tot tien halve lesdagen hebben spijbelende scholieren dus eigenlijk niets te vrezen. Dan moet er een open communicatie mogelijk zijn met de spijbelaar.

Dat klinkt mooi. Maar wie zal er de tijd voor kunnen uittrekken? Wie is voor zo’n open communicatie voldoende gevormd? Een jongere die op het matje geroepen wordt, klapt vlug dicht.

Bij de eerste registratie van een afwezigheid zou de school contact moeten zoeken met de betrokken leerling of ouders. Spijbelen wordt pas als problematisch aanzien na tien halve lesdagen afwezigheid en dan moet het PMS-Centrum worden ingeschakeld. Maar die PMS-centra zitten momenteel met een hele herstructurering tot Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB).

Hoe luidt het spreekwoord alweer? ‘Haast en spoed is zelden goed.’ Ik vrees dat het ook van toepassing is op het vlug door de strot duwen van deze rondzendbrief.”

Opgetekend door Misjoe Verleyen