‘Maar mevrouw,’ klinkt het beleefd maar verongelijkt, ‘hoezó, de voorstelling heeft u niet kunnen overtuigen?’

Dan volgen de argumenten. Het ging om een zelfgeschreven repertoirestuk volgens de regels van de kunst. Alle acteurs namen dictielessen, spraken algemeen Nederlands en speelden met ontegensprekelijk enthousiasme. De regisseur – hijzelf – was hoegenaamd niet aan zijn proefstuk toe en had ook het decor (waarin zelfs filmfragmenten werden gebruikt) eigenhandig ontworpen. En, het doorslaggevende argument, de plaatselijke feestzaal zat elke avond afgeladen vol met tevreden toeschouwers. En toch kon de voorstelling me niet overtuigen? Onbegrijpelijk vindt hij dat.

Ziehier de veelbesproken kloof tussen amateurtheater en professioneel theater. Terwijl amateurs het beste van zichzelf geven, worden ze vaak miskend en met enige minachtig bekeken door hun professionele collega’s. Toch doen zij niet veel anders dan de professionele makers: toneel maken uit pure goesting. Waar ligt het verschil? Wat zorgt ervoor dat een met liefde en enthousiasme gemaakte amateurvoorstelling vaak op een njet van de meer geoefende theatertoeschouwer en professionele makers stuit?

Het verschil heet ‘goede bedoelingen’. Amateurtheatervoorstellingen worden veel meer dan de professionele creaties geboren uit en gestut door goede bedoelingen. Het creatieproces is niet alleen een artistiek groeiproces maar ook (vooral) een fijne sociale gebeurtenis. Amateurgezelschappen zijn ook (vooral) samengetroepte vrienden die een liefde voor toneel delen. Ze geven samen het beste van zichzelf. Artistieke criteria delven het onderspit tegenover sociale criteria: wie wil er eens een tekst schrijven? Wie kan kostuums naaien? Wie kan goed timmeren? Wie zou graag eens op de planken staan? Wie wil eens regisseren?

Sommige amateurvoorstellingen barsten van de goede bedoelingen – en daardoor ook van de clichés. Het zijn in de eerste plaats fijne, lokale gebeurtenissen waar artistieke criteria volstrekt ontoereikend en zelfs ongepast zijn.

Er zijn echter steeds meer amateurgezelschappen en amateurvoorstellingen die niet alleen bol staan van de goede bedoelingen maar die ook een haarscherp evenwicht vinden tussen die goeiigheid enerzijds en artistieke integriteit, originaliteit en kwaliteit van de voorstellingen anderzijds. Elk nieuw seizoen is een nieuwe kans om de kloof tussen amateurtheater en professioneel theater te dichten. Met wederzijds respect. Dit seizoen biedt een meer uitgelezen kans dan de vorige.

Niet alleen omdat Het Theaterfestival – de aftrap van het nieuwe theaterseizoen – uitpakt met het beste van het afgelopen seizoen uit het professio-nele en het amateurtheater. Er is ook de nieuwe minister van Cultuur, Joke Schauvliege (CD&V). Zij verkondigde zonder blikken of blozen dat ze onlangs nog een theatervoorstelling bijwoonde. Het bleek een amateurvoorstelling. Die ‘bekentenis’ werd op gehoon onthaald. Dat Schauvliege de kloof tussen amateur- en professioneel theater ontkende! Dat enige culturele schizofrenie haar ontbrak! Hopelijk maakt de minister van haar ‘amateurisme’ een deugd en legt ze de eerste steen van de brug tussen amateur- en professioneel theater.

Geniet van het ‘amateuristische’ seizoen!

door Els Van Steenberghe

Elk nieuw seizoen is een nieuwe kans om de kloof tussen amateurtheater en professioneel theater te dichten.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content