België is het eerste land in Europa dat zijn officieel publicatieblad heeft afgeschaft en vervangen door een internetsite. Sinds 31 december 2002 worden van het Belgisch Staatsblad/Moniteur Belge nog maar drie exemplaren gedrukt: één voor het archief van het Staatsblad zelf, één voor het wettelijk depot in de Koninklijke Bibliotheek en één voor Justitie. Wie wetten, decreten, ordonnanties en verordeningen, vacatures en benoemingen van de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten wil consulteren, is voortaan aangewezen op www.staatsblad.be.
Het Belgisch Staatsblad ging on line omdat ‘het grote publiek er geen belangstelling voor heeft (…) de overheidsdiensten het merendeel van de 10.000 abonnementen voor hun rekening nemen (en) de burgers de voorkeur geven aan surfen om een wettekst te vinden. Met 12.000 à 13.000 raadplegingen per dag wordt het succes van de on line-versie steeds groter.’ Aldus Just News, het huisblad van de Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie, waaronder ook het Staatsblad ressorteert.
Bij de afschaffing van de papieren versie werd al opgemerkt dat de regering zo voor velen de toegang tot essentiële informatie beperkt, bemoeilijkt of zelfs onmogelijk maakt. Alsof ze een aantal van haar beslissingen liever niet aan de grote klok hangt en de communicatie daarover feitelijk censureert. Want wie geen computer heeft maar wel het Staatsblad wil raadplegen, moet naar de gemeentelijke of stedelijke bibliotheek trekken, daar een computer vinden en die nog kunnen/mogen gebruiken ook. Wie wel een computer bezit, moet liefst een krachtig toestel, een snelle telefoonverbinding en een goede printer ter beschikking hebben om de gezochte informatie af te drukken voor verder gebruik.
Precies om deze en andere redenen trekt de vzw Groupe d’Etude et de Réforme de la Fonction Administrative (GERFA), als erkende overheidsbond, nu naar het Arbitragehof. GERFA meent dat de regering grondwettelijke rechten van de Belgen zoals de onderlinge gelijkheid (artikel 10) en het inzagerecht (artikel 32) schendt door de toegang tot het Belgisch Staatsblad/Moniteur Belge te beperken. GERFA voert bovendien aan dat de federale regering de prerogatieven van de gewesten en de gemeenschappen schaadt, gezien ook hun decreten, ordonnanties en verordeningen via het Belgisch Staatsblad/Moniteur Belge bekendgemaakt worden.
En om te illustreren hoe zo’n ‘lichtvaardige beslissing de rechtsstaat verzwakt’, wordt er nog op gewezen dat al wie het Staatsbladon line in PDF leest Acrobatreader nodig heeft en dat de staat daarvoor een licentie betaalt aan de private vennootschap ADOBE. ‘Zo wordt de consultatie van de Moniteur geprivatiseerd en afhankelijk gemaakt van een licentiehouder.’
Paars-groen beperkt dus niet alleen de openbaarheid van bestuur, ze geeft ze nog uit handen ook. Zogezegd om – och arme – 2,5 miljoen euro te besparen en een stukje overheid integraal te informatiseren.
Frank De Moor
