Loonakkoord: werkgevers en regering tevreden, vakbonden en oppositie teleurgesteld

Bedrijven die mooie resultaten hebben behaald tijdens de coronacrisis kunnen hun personeel dit jaar een uitzonderlijke premie van maximaal 500 euro netto geven in de vorm van een consumptiecheque. Dat is de federale regering woensdagnacht overeengekomen.

Het akkoord komt er na het mislukte loonoverleg tussen de sociale partners. De loonnorm blijft behouden op 0,4 procent bovenop de index, zoals de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven had aangegeven. De uitzonderlijke maatregelen die er tijdens de crisis kwamen, zoals telewerk, vaccinatieverlof, de premie in de zorgsector, worden niet van die marge afgetrokken.

De coronapremie van 500 euro, die er volgens het kabinet van minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) komt in de vorm van een consumptiecheque, kan bovenop de norm van 0,4 procent komen. Hij kan per onderneming worden toegekend en dus niet per sector, indien die onderneming goede resultaten heeft behaald tijdens het coronajaar. De premie moet voor het einde van het jaar worden gevraagd, zo werd in regeringskringen vernomen. Er geldt een verminderde werkgeversbijdrage van 16,5 procent.

De regering heeft ook het advies van de sociale partners over de besteding van de welvaartsenveloppe bevestigd. De regering vraagt vakbonden en werkgevers op verschillende dossiers aan de slag te gaan. Het gaat in de eerste plaats om het minimumloon, ‘waarvan de evolutie die van de andere lonen niet heeft gevolgd, en dat via verschillende interprofessionele akkoorden na de crisis.’

De regering kan die maatregel steunen met fiscale en parafiscale maatregelen. Andere dossiers zijn de eindeloopbanen en de overuren, zodat dit en volgend jaar een hoger aantal uren mogelijk zou zijn. ‘De regering wil met de sociale partners een actieve dialoog voeren over die thema’s. Ze is bereid de nodige maatregelen te nemen om die akkoorden uit te voeren’, luidt het in regeringskringen.

Premier Alexander De Croo vindt dat het kernkabinet afgelopen nacht ‘een redelijk, evenwichtig en goed akkoord” heeft bereikt. “Het is een bemiddelingsvoorstel dat de koopkracht verzekert en versterkt. Maar op een manier dat het ook draagbaar is voor bedrijven die op dit moeilijk economisch moment’, aldus de eerste minister.

Vicepremier Vincent Van Peteghem (CD&V) noemt het loonakkoord een ‘heel evenwichtig voorstel’. ‘Wat voor de ene te veel is, is voor de andere te weinig, en omgekeerd. Er ligt iets moois op tafel dat zeker te verdedigen valt’, klinkt het. Indien de sociale partners het onderling niet eens raken, dan keert het terug naar de regering en dan zal die uitvoeren wat ze heeft afgesproken, stelde de minister van Financiën donderdag. Dat er nu een premie komt ‘is een belangrijk signaal dat we goed hebben geluisterd naar wat leeft.’

‘Opluchting’

‘Opgelucht dat het er is.’ Zo reageert Unizo-topman Danny Van Assche op het akkoord dat de Vivaldi-regering woensdagnacht heeft bereikt over de coronapremie.

De zelfstandigenorganisatie is in de eerste plaats tevreden dat de loonnorm van 0,4 procent, die door de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven was vastgelegd, behouden blijft. Als de norm daar niet boven stijgt, gaat de concurrentiekracht niet achteruit ten opzichte van de buurlanden, legde Van Assche donderdag uit in De Ochtend op Radio 1.

De coronapremie van maximaal 500 euro ‘is op zich een fors bedrag’, maar de Unizo-topman vindt het belangrijk dat het niet de volle 500 euro hoeft te zijn en dat die op bedrijfsniveau wordt onderhandeld. ‘Negentig procent van de bedrijven heeft het slecht gedaan, het is belangrijk dat zij niet worden gedwongen iets te doen wat niet kan’, aldus Van Assche, die het woord ‘billijk’ in de mond neemt. Hij maakt zich wel zorgen over de minimumlonen. Volgens Van Assche liggen die in ons land best hoog in vergelijking met de rest van Europa en gelden die net in de sectoren die zwaar getroffen zijn.

‘Teleurgesteld’

Algemeen secretaris Miranda Ulens van het ABVV reageert teleurgesteld. ‘Het feit dat de regering de loononderhandelingen naar zich toetrok, gaf de kans het verschil te maken. Uit de eerste informatie waarover ik beschik, blijkt eigenlijk dat die kans is gemist’, verklaarde Ulens.

‘De opgeluchte en hoera-reacties vanuit rechtse hoek’ zijn voor de topvrouw van de socialistische vakbond al een teken aan de wand. Ze blijft zich verzetten tegen de loonnormwet op basis waarvan de maximale stijging van 0,4 procent is vastgelegd. ‘Die blijft er voor zorgen dat de welvaart die gecreëerd is, niet op dezelfde manier kan worden verdeeld.’ De coronapremie van maximaal 500 euro moet op het niveau van de bedrijven worden bepaald. Voor het ABVV moet dat op sectoraal niveau kunnen, om op die manier ‘diegenen die hun stem niet kunnen laten horen of niet over de nodige krachtsverhoudingen beschikken’ mee te laten genieten van die premie.

Ulens maakt zich zorgen over de vraag van de regering om het met de andere sociale partners over de minimumlonen te hebben. ‘Ik heb Unizo al horen zeggen dat het niet kan. Dat wordt sowieso al een probleem’, luidt het. Ze herinnert eraan dat er twee jaar geleden maar ‘kruimels op tafel lagen. De vraag is wat de werkgevers nu bereid zijn’, aldus Ulens.

Oppositie

Oppositiepartijen N-VA en PVDA schieten het loonakkoord af dat de regering woensdagnacht heeft bereikt. Voor N-VA-Kamerlid Bjorn Anseeuw legt het voorstel dat de regering aan de sociale partners doet de verdeeldheid binnen de Vivaldi-ploeg bloot en kan het duizenden jobs kosten. PVDA-voorzitter Peter Mertens heeft het over ‘kruimels’.

Het akkoord gaat onder meer over de premie van 500 euro netto die bedrijven die goed geboerd hebben, aan hun personeel kunnen geven. Anseeuw merkt op dat de regering geen criterium heeft vastgelegd waarmee kan worden bepaald welke bedrijven het nu goed hebben gedaan. ‘Zo schuift men de hete aardappel natuurlijk door naar de verschillende sectoren waar de druk nu erg hoog zal zijn om iedereen zo’n premie uit te betalen, ook al was het voorbije coronajaar voor heel wat bedrijven een rampjaar.’

Volgens Anseeuw geeft de regering met het akkoord toe aan de druk van de PS en maakt ze het mogelijk dat de loonkost in ons land opnieuw sterker zal stijgen dan in onze buurlanden, ‘wat ons duizenden jobs zal kosten. Voor een regering die zogezegd een werkzaamheidsgraad van 80 procent zegt na te streven kan dat tellen’, vindt het Kamerlid. ‘Het had de regering pas echt gesierd als ze zelf solidair zou zijn met werkgevers en werknemers en de 3,2 procent opslag netto zou geven.’

Ter linkerzijde wordt ook afwijzend gereageerd op het akkoord. ‘0,4 procent en een eenmalige premie van 500 euro. Dat is het plafond dat de federale regering oplegt aan de onderhandelingen. Zelfs daar waar de dividenden door het dak gaan, is het verboden om meer te vragen voor de komende 2 jaar. Dus: kruimels voor de werkende klasse’, schrijft PVDA-voorzitter Mertens op twitter.