Kris Peeters: ‘Nood aan sluitende afspraken om loonkosthandicap tegen 2018 helemaal weg te werken’

‘Het concurrentiepact is een stap in de richting naar lagere loonkosten. Maar ik ben de eerste om toe te geven dat de overheid zelf nog een gazellesprong moet maken. We moeten sluitende afspraken maken om de loonkostenhandicap tegen 2018 helemaal weg te werken.’ Dat zegt Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) in zijn speech op de prijsuitreiking van de Trends Gazellen 2014. Lees zijn integrale speech hier.

Gazellen, dat zijn bedrijven met visie, met een plan. Het zijn bedrijven die weten wat de Amerikaanse politicus en wetenschapperBenjamin Franklin al wist: dat ‘zonder continue groei en vooruitgang, woorden als verbetering, realisatie en succes geen betekenis hebben‘.

Gazellen zijn daarom cruciaal voor onze economie en onze welvaart. Want ook al is maar één op dertig bedrijven een gazelle, ze zijn wel goed voor meer dan één op drie nieuwe jobs.

De Vlaamse regering is zich hier ten zeerste van bewust. Sinds 2010 hebben wij een specifiek Gazellebeleid ontwikkeld dat gericht is op dit soort bedrijven én op bedrijven die het potentieel hebben om een gazelle te worden. Zo werden tussen 2010 en 2013 al 170 ondernemers begeleid bij de ontwikkeling en uitvoering van hun groeistrategie. En met succes. Zo zorgde één proefproject dat er 203 nieuwe jobs werden gecreëerd in 15 bedrijven. In een ander project voor ‘high potential starters’ steeg bij de begeleide bedrijven de omzet gemiddeld met 54% en de tewerkstelling met 67%.

Dit toont aan dat er nog groeimarge is voor snelgroeiende bedrijven. Maar er zijn ook beperkingen. Niet elk bedrijf kan een gazelle worden. Bedrijven moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen. Dat blijkt ook uit een studie die de Antwerp Management School en UHasselt in opdracht van het Agentschap Ondernemen hebben gemaakt.

Hun conclusie is dat er drie cruciale voorwaarden zijn die een direct effect hebben op de mogelijke groei van een bedrijf.

Ten eerste moet het bedrijf duidelijke keuzes durven maken. ‘Middle of the road’ is geen optie. Om te kunnen groeien moet een bedrijf differentiëren, mikken op lage kosten of zich op een specifieke niche richten.

Ten tweede moet de bedrijfsleider beslagen zijn in zijn sector. Hij moet de sector door en door kennen, en de juiste competenties hebben om in die sector een markt te veroveren.

De derde voorwaarde lijkt eenvoudig, maar is het niet. Dat is immers de motivatie van de bedrijfsleider. Durven groeien, dat is de sleutel. Een bedrijf kan maar groeien als de CEO een duidelijke visie heeft, uitdagende groeidoelstellingen uittekent én zelf de competenties heeft om dat waar te maken.

Met het gazellebeleid mikken wij precies op die voorwaarden. In de loop van vorig jaar zijn we met het gazellebeleid een versnelling hoger geschakeld. Via de KMO-portefeuille – waar dit jaar een recordbedrag van 40 miljoen euro naar gaat – financieren we dit beleid.

Intussen hebben we al heel wat infosessies georganiseerd waar in totaal bijna 2.250 mensen aan deelnamen.

Ondernemingen kunnen sinds januari van dit jaar ook gebruik maken van het specifiek begeleidingsaanbod van de Gazellesprong. 50 KMO’s zijn in dat kader al gedetecteerd. 36 onder hen worden nu al gematched aan een adviseur. En 6 hebben zelfs al een subsidie-aanvraag kunnen indienen.

Daarnaast heeft de Vlaamse regering beslist om 10 miljoen euro uit te trekken voor aanwervingspremies. 500 KMO’s zullen daarmee ondersteund worden om een export- of groeimanager aan te werven en zo op een professionele manier de sprong te maken.

Tot slot hebben we deze legislatuur de mezzanine-financiering van PMV geoptimaliseerd ter ondersteuning van de groei van KMO’s. De groeimezzanine wordt toegekend onder de vorm van een achtergestelde lening, met een maximum looptijd van 10 jaar.

Dankzij de verstrekking van zo’n groeimezzanine komen nieuwe middelen in de onderneming terecht, die een hefboom vormen voor het aantrekken van bijkomende schuldfinanciering of aandelenkapitaal.

PMV breidde het toepassingsgebied van dit instrument uit tot familiale overdrachten van ondernemingen, de cofinanciering van overnames door het bestaand of nieuw management, en – onder specifieke voorwaarden – de herfinanciering van bepaalde bestaande schulden.

Deze uitbreiding heeft ervoor gezorgd dat in de afgelopen legislatuur meer dan 50 miljoen euro aan grote achtergestelde leningen werden verstrekt aan groeiende Vlaamse bedrijven.

De Vlaamse regering focust dus op het ondersteunen van gazellen en het stimuleren van bedrijven om de gazellesprong te maken. Tegelijk werken we aan het breder plaatje. We werken aan een omgeving en een omkadering die groei mogelijk maakt. Door ruimte te geven voor die groei én door ze ook zelf te voeden.

De terechte roep om ruimte om te ondernemen, vertaalt zich dan vooral in de noodzaak aan lagere loonkosten. Met het concurrentiepact hebben we al een stap in de goede richting gezet, maar ik ben de eerste om toe te geven dat de overheid zelf op dat vlak nog een gazellesprong moet maken. Voor mij is het dan ook duidelijk dat we sluitende afspraken moeten maken om de loonkostenhandicap tegen 2018 helemaal weg te werken.

Maar een verlaging van de kosten is maar de helft van het verhaal. Wie competitief wil zijn in de wereld van vandaag, moet zich ook kwalitatief kunnen onderscheiden én hij moet continu op zoek naar nieuwe markten. Niet voor niets zijn gazellen internationaal actiever dan andere bedrijven.

Gazellen zijn dus mee verantwoordelijk voor het feit dat onze export records blijft breken. Zo ontving ik vandaag nog nieuwe exportcijfers die aangeven dat de Vlaamse export in de eerste 11 maanden van 2013, opliep tot 271,5 miljard euro. Dat is 1,44% meer dan in dezelfde periode vorig jaar.

Maar wie dieper graaft, die ziet dat achter die ruwe cijfers een enorme evolutie schuilgaat. Die ziet dat de groeipolen alweer aan het verschuiven zijn. Terwijl de export naar bijvoorbeeld China, India en Rusland stagneert of zelfs daalt, zien we immers een indrukwekkende stijging van 17% naar zowel Afrika als het Midden-Oosten.

Die steeds verder lopende internationalisering van onze economie toont echter ook aan dat de concurrentie alleen maar groter wordt. Bijna elk land ter wereld is vandaag een potentiële economische concurrent. Want die landen produceren vandaag net dezelfde massaproducten die wij in de afgelopen decennia maakten. En daarvoor betalen ze lonen waar wij met geen enkel concurrentiepact aan kunnen tippen, en houden ze zich vaak aan milieunormen die niet de onze zijn.

Wij moeten dus focussen op andere producten, op vernieuwende producten. Op innovatie. De Vlaamse regering investeert daarin, via het Nieuw Industrieel Beleid.

De transformatie van onze industrie naar Fabrieken van de Toekomst krijgt vorm.

En de Vlaamse regering blijft die transformatie ondersteunen. 117 miljoen euro uit het TINA fonds is al toegekend voor toekomstgerichte transformatieprojecten. Bovendien heeft de Vlaamse regering in de afgelopen jaren een stevig groeipad in O&O aangehouden. Vandaag wordt 2,4% van ons BBP aan O&O gespendeerd. Dat is een record.

Groei en vooruitgang blijven dus inderdaad de sleutels tot succes. Tot nieuwe welvaart. En daarbij blijven goede voorbeelden cruciaal. Daarom ben ik erg verheugd dat Trends vandaag opnieuw goede voorbeelden van gazellen in de spotlights zet.

Dit zijn stuk voor stuk bedrijven die de sprong naar nieuwe producten, nieuwe markten en nieuwe welvaart hebben gemaakt.

Niet blind, maar wel uitgekiend en doordacht. Doelgericht, visionair en door en door gemotiveerd. Ik kijk dan ook erg uit naar de uitslag van de Trends Gazellen 2014 en ik wens ieder van u de visie en de durf om in de voetsporen van deze bedrijven te treden.