Een viersterrendiner van het Huelgas Ensemble, afgerond met een vijfsterrendessert.
Verre van ons om te beweren dat Paul Van Nevel en het Huelgas Ensemble zich herhalen, maar de muziek van de Portugese hofcomponist João Lourenço Rebelo (1610-1661) hadden we van hen eerder gehoord. Het ensemble nam de Vesperpsalmen en Lamentaties van Rebelo op in 1993 en gaf ze, door de typische Huelgas-combinatie van technische perfectie en expressiviteit, toen de erkenning waar ze recht op hadden.
Twee jaar geleden kwam de verzamelbox A Secret Labyrinth uit, een heruitgave van vijftien Sony-cd’s tot 1999, en deze zat er ook bij. Het festival Laus Polyphoniae koos dit jaar Portugal als thema, en daar mocht Van Nevel niet ontbreken, als was het maar door zijn passionele belangstelling voor de fado én zijn kennis van de Portugese renaissancemuziek. Herneming of niet, met Rebelo koos hij voor het concert van maandag in de Antwerpse Sint-Pauluskerk een topper uit. De muziek is rijk, afwisselend, gedurfd, technisch bijzonder hoogstaand.
Als beschermeling van koning João IV kreeg Rebelo de kans om kennis te maken met de meest eigentijdse (Venetiaanse) compositietechnieken. Maar hij kon zich bijvoorbeeld ook de luxe permitteren om voor twee koren componeren. Van Nevel heeft geen twee koren ter beschikking, maar hij loste dat maandag deels op door zijn muzikanten en zangers te verspreiden over het porta al en het oksaal – toch vooral een gimmick, maar de samenzang leed er in elk geval niet onder en het oog mag ook wat hebben.
In feite was de enige psalm die het gezelschap samen in een kring zong (Laetatus sum) ook die met (enkele) hoorbare foutjes qua aanzet en toonhoogte. Ook de stelselmatige afwisseling van wel en niet begeleide psalmen is zo’n manier om de aandacht vast te houden, en we zouden niet weten waarom dat fout zou zijn. Een uiterst rijke polyfonie, een complexe ritmiek en de haarfijne precisie maken van deze vespers veeleisende muziek die als ze perfect wordt uitgevoerd de aandacht permanent vasthoudt. Dat gevoel deelden we kennelijk met de bomvolle kerk. Van Nevel durft in zijn interpretatie verder te gaan dan technische perfectie, en durft flink wat reliëf in de muziek te brengen door met crescendo’s en decrescendo’s te werken.
Tegen de pauze was zo’n driekwart van het programma afgewerkt: alleen de lamentaties stonden nog op het programma, een kwartiertje muziek zonder begeleiding. Het bleek van de meest verfijnde polyfone muziek die we ooit live hoorden, vol onverwachte wendingen, subtiele harmonische verschuivingen en een expressiviteit die het moest hebben van de kleine maar o zo efficiënte nuances. Het concert krijgt van ons de kwotering ‘vaut le détour’, maar voor die lamentaties alleen gold: ‘vaut le voyage’. Met desnoods nog twee kilometer stappen tegen marstempo erbij.
Peter Vandeweerdt
Gehoord op maandag 22/8 in de Sint-Pauluskerk Antwerpen: vesperpsalmen en lamentaties van João Lourenço Rebelo. Zie ook www.amuz.be.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier