Kitten weggeven op Facebook? De Vlaamse overheid houdt u in de gaten

© Belga
Kamiel Vermeylen

Heeft uw kat een nestje gekregen en kunt u niet voor alle beestjes zorgen? Als u ervoor kiest een bericht te plaatsen op sociale media, zou de Vlaamse overheid wel eens kunnen meelezen.

U hebt het vast al wel eens zien passeren. Op Facebook plaatst een bevriend persoon of er iemand geïnteresseerd is om een pasgeboren kitten over te nemen. Het is best mogelijk dat de Vlaamse overheid een oogje in het zeil houdt.

Sinds 2014 is het namelijk verboden om kittens te koop of gratis aan te bieden op sociale media. Voordat ze worden weggegeven of verhandeld, moeten kittens namelijk geïdentificeerd, geregistreerd én gesteriliseerd of gecastreerd worden. In het kader van ‘het kattenplan’ screent de Dienst Dierenwelzijn van het departement Omgeving daarom op sociale media of mensen deze regels daadwerkelijk respecteren. Gebeurt dat niet, dan mag de persoon in kwestie een waarschuwingsbrief in de bus verwachten.

De controles op sociale media hebben vaak het omgekeerde effect.

Nathalie Swiatalski, voorzitter van vzw Zwerfkat in Nood en Villa Vagebond

In 2016 stuurde de dienst Dierenwelzijn 466 waarschuwingsbrieven uit naar personen die op sociale media een ‘advertentie’ hadden geplaatst. Hen werd in de brief aangemaand om de ‘advertentie’ onmiddellijk te verwijderen.

Bewijs van de dierenarts

Dit jaar heeft de Vlaamse Overheid de regels nog aangescherpt. Sinds maart moeten mensen die een waarschuwingsbrief hebben gekregen, verplicht langs de dierenarts voor een bewijs van registratie, identificatie en sterilisatie of castratie. Als er dan geen reactie is, volgt een proces-verbaal (pv) en eventueel een administratieve geldboete van minstens 416 euro.

‘Sinds de opvolging zijn er in 2018 al 15 pv’s van waarschuwing opgemaakt, maar werden er nog geen effectieve boetes uitgeschreven’, zegt Brigitte Borgmans, woordvoerder van het Departement Omgeving. ‘De meldingen lopen vaak binnen via particulieren, dierenasielen of vrijwillige zwerfkattenprojecten. We gaan zelf niet actief op zoek naar particulieren die via sociale media honden of katten aanbieden. Dierenwelzijn onderzoekt enkel klachten die een screenshot van de advertentie bevatten en adresgegevens. Er zijn dus ook meldingen of klachten waar we geen gevolg aan kunnen geven’, vervolgt Bormans.

Privacyvragen?

Matthias Dobbelaere-Welvaert, managing partner bij De Juristen, stelt vragen bij de privacy-implicaties van deze manier van werken. Hij vindt dat de Vlaamse Overheid weliswaar binnen haar bevoegdheden optreedt. Maar diegene die melding maakt of een klacht neerlegt bij de dienst Dierenwelzijn kan zich in sommige gevallen in een grijze zone begeven.

We willen de recidivisten en malafide broodfokhandelaars treffen die zich op sociale media als particulier voordoen.

Jeroen Tibout, woordvoerder minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA)

‘Wanneer iemand een printscreen neemt van een privé-status (een status die niet openbaar is gedeeld, maar enkel zichtbaar is voor contacten op sociale media, nvdr.) verwerkt die persoonsgegevens zonder toestemming of – wat mij betreft – juridische grondslag. In sommige gevallen is het gewettigd om dat te doen, wanneer de overtreding van zwaar belang is (oproep tot geweld of bedreigingen, bijvoorbeeld). Het occasioneel aanbieden van een kitten door een particulier lijkt me hier absoluut geen gewettigde reden. Als laatste is er natuurlijk de filosofische bedenking of een “klikmaatschappij” hetgeen is waar we graag naar evolueren’, zegt Dobbelaere-Welvaert.

Maar volgens Jeroen Tibout, woordvoerder van Minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA), is dat niet de doelgroep waarop de Vlaamse Overheid zich richt. ‘We willen de recidivisten en malafide broodfokhandelaars treffen die zich op sociale media als particulier voordoen. De kleine vogels zijn voor ons van ondergeschikt belang’, aldus Tibout.

Omgekeerd effect

Toch straalt het effect van de controles wel degelijk op particulieren af, zegt Nathalie Swiatalski, voorzitter van vzw Zwerfkat in Nood en Villa Vagebond, twee organisaties die zich bekommeren om (achtergelaten) zwerfkatten. ‘De controles op sociale media hebben vaak het omgekeerde effect, zegt Swiatalski. ‘Steriliseren en chippen kost samen al gauw meer dan 175 euro. Als iemand een roedel katjes vindt, of een kat krijgt kleintjes, dan loopt de rekening snel op. Omdat katten weggeven of verkopen op sociale media niet meer mag zonder deze kosten te dragen, merken we in de praktijk dat mensen de dieren sneller zullen dumpen. Die komen uiteindelijk via bij asielen of vrijwilligersprojecten terecht, waardoor het water ons aan de lippen staat.’

Tibout nuanceert en wijst op de verantwoordelijkheden van katteneigenaars. ‘Het houden van huisdieren gaat nu eenmaal gepaard met kosten en verantwoordelijkheden. Deze inschatting moet iedereen voor zichzelf maken, maar de eigenaars moeten wel de wet respecteren’, aldus Tibout.

Wat mag wel, wat mag niet?

Particulieren mogen geen dieren verkopen via internet of sociale media, dit is wettelijk verboden (vooral om ongecontroleerd kweken te ontmoedigen).

Dit mag je als particulier dus niet:

  • Adverteren op zoekertjessites: alleen erkende honden- en kattenkwekers mogen adverteren op zoekertjessites.
  • Honden of katten weggeven of verkopen die niet geïdentificeerd en geregistreerd zijn.
  • Katten weggeven of verkopen die niet gesteriliseerd of gecastreerd zijn.
  • Te koop of gratis aanbieden via een advertentiebord in een winkel of warenhuis.
  • Te koop of gratis aanbieden via sociale media zoals Facebook.

Heeft een particulier een huisdier waarvoor hij niet meer kan zorgen of is er toch een nestje van de eigen hond of kat, dan is er misschien een liefhebber in de kennissenkring. Indien niet, zijn er volgende mogelijkheden om een goede thuis te vinden:

  • via een erkend asiel
  • via een vzw die bemiddelt met een potentiële adoptant
  • met een advertentie in een dierenhandelszaak
  • met een advertentie in gespecialiseerde media (dat zijn websites en tijdschriften die in de eerste plaats de lezer informeren over de verzorging, de voeding en het houden van dieren).
  • via een kweker-handelaar

Vóór ze verkocht of weggegeven worden, moeten katten geïdentificeerd (met chip), geregistreerd in CatID, en gecastreerd of gesteriliseerd zijn. Honden moeten gechipt en geregistreerd zijn. Als verkoper ben je verplicht om de registratie op naam van de nieuwe verantwoordelijke in orde te brengen bij DogID.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content