Willem Staes

‘Kernwapens zijn geen dragers van stabiliteit, maar illegale en grensoverschrijdende wapens van terreur’

Willem Staes Expert Midden-Oosten bij 11.11.11 en auteur van 'Niemandsland. Een reis dwars door de Syriëregio" (Ertsberg)

‘Kernwapens zijn geen dragers van stabiliteit, maar illegale en grensoverschrijdende wapens van terreur. Het nieuwe VN-verbodsverdrag is de logische weg vooruit’, schrijven Willem Staes en Annemarie Gielen van Pax Christi Vlaanderen.

Kernwapens zijn verschrikkelijke en onethische wapens maar ze zijn nu eenmaal noodzakelijk voor onze veiligheid. Dat is de kern van heel wat pleidooien voor het behoud van kernwapens. Recent sprak ook professor Internationale Politiek Jonathan Holslag zich in die richting uit.

In een opiniestuk voor De Morgen verwijst naar vergaderingen die hij bewoonde die hem een “verschrikkelijk onbehagen” opleverden over de staat van kernwapens anno 2017. Hij stelt dat de wereldvrede misschien wel gebaat is bij het behoud van kernwapens. Wij vragen ons af of hij hierbij niet nogal vlot voorbij gaat aan de empirische bewijslast die toont dat er de afgelopen 50 jaar tientallen net-niet nucleaire incidenten zijn geweest. Valse alarmen, ongelukken met nucleaire transporten en raketsilo’s, foutieve inschattingen, … Gedeclassificeerde documenten lezen als een ware thriller.

‘Kernwapens zijn geen dragers van stabiliteit, maar illegale en grensoverschrijdende wapens van terreur’

Het mag dus een klein mirakel heten dat de wereld ontsnapte aan een catastrofale nucleaire ramp. Kan Holslag garanderen dat we de komende 50 jaar evenveel geluk zullen hebben? Dat is de vraag die ons, samen met 122 VN-lidstaten en internationale experts, in de eerste plaats een ‘verschrikkelijk onbehagen’ oplevert.

Deeltjesversneller kernwapenvrije wereld

Holslag mag dan wel aanwezig zijn geweest op sommige vergaderingen over nucleaire bewapening, hij miste alleszins de belangrijkste internationale vergadering over nucleaire ontwapening van de afgelopen decennia.

Pax Christi was wel aanwezig op die vergadering. 122 landen namen begin juli 2017 een VN-verdrag aan dat onder meer de ontwikkeling, het gebruik, het bezit en de stationering van kernwapens verbiedt. Ze werden hierin gesteund door 3.462 wetenschappers uit 84 landen, inclusief 29 Nobelprijswinnaars en voormalig Amerikaans defensieminister William Perry.

Dit historische verbodsverdrag wordt op 20 september opengesteld voor ondertekening, maar geboycot door België. Het verdrag staat niét gelijk aan onmiddellijke of volledig eenzijdige ontwapening, maar is een deeltjesversneller richting kernwapenvrije wereld. Het verhoogt de druk op de kernwapenstaten om verdere betekenisvolle stappen richting kernwapenvrije wereld te zetten en heeft een onmiddellijke en concrete impact op de financiering van de kernwapenindustrie.

Heeft zo’n verbodsverdrag wel enige concrete impact zonder de kernwapenstaten? Feit is dat zowel Amerikaanse als Franse diplomaten de afgelopen maanden hemel en aarde bewogen om het nieuwe verdrag te saboteren. Als het verbodsverdrag geen enkele impact zou hebben, waarom investeerden de VS en Frankrijk dan zoveel diplomatieke energie in het voorkomen ervan?

België kernwapenvrij

In deze discussie wordt vaak verwezen naar Russische en Chinese tactische kernwapens, die bedoeld zijn om effectief ingezet te worden op het slagveld. Daarentegen wordt door diegenen die voor het behoud wan kernwapens zijn met geen woord over de 10 tot 20 tactische kernwapens in Kleine Brogel. Die kernwapens zijn nochtans een “anachronisme” (N-VA, 2010) en hebben zelfs volgens NAVO-topdiplomaten en militairen geen enkel militair nut. Hun stationering in België is nu ook illegaal onder internationaal recht, terwijl hun verwijdering een belangrijke impuls zou kunnen geven aan bredere Amerikaans-Russische ontwapeningsgesprekken.

Waarom wordt hierover in alle talen gezwegen, al wordt gesteld dat “we” onze kernwapens niet kunnen opgeven?

De verwijdering van kernwapens uit Kleine Brogel en/of ondertekening van het VN-verbodsverdrag betekent overigens niet dat België geen loyale NAVO-bondgenoot kan zijn: verschillende NAVO-landen staan nu al geen kernwapens toe op hun grondgebied. De NAVO heeft ook geen kernwapens nodig om een overweldigende conventionele afschrikkingscapaciteit te bezitten.

Ontwapening vs herbewapening

Een kernwapenvrije wereld zal nooit realiteit worden als iedereen het hoofd in het zand blijft steken. Iemand moet de eerste stap durven zetten om een algemene ontwapeningsdynamiek in gang te zetten.

Het alternatief van voorstanders als Holslag en buitenlandminister Didier Reynders is om voort aan te modderen met nucleaire ontwapening, op een moment dat alle kernwapenstaten grootschalige moderniseringen plannen en het Non-proliferatieverdrag steeds meer onder druk staat. Als we dat doen, kunnen we er gif op innemen dat er de komende jaren nog nieuwe Noord-Korea’s zullen opduiken.

Voor 122 landen, 29 Nobelprijswinnaars en meer dan 3000 wetenschappers is het alleszins duidelijk. Volledige nucleaire ontwapening, niet nucleaire herbewapening, dient de internationale veiligheid. Kernwapens zijn geen dragers van stabiliteit, maar illegale en grensoverschrijdende wapens van terreur. Het nieuwe VN-verbodsverdrag is de logische weg vooruit.

Willem Staes en Annemarie Gielen werken voor Pax Christi Vlaanderen, een lid van de International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content