Jan Verheyen: ‘De N-VA is een bedreiging voor het regime’

Jan Verheyen © Saskia Vanderstichelen

‘In dit land worden kunstenaars zo gepamperd dat ze zich tegen het regime aanschurken. De N-VA bedreigt die status-quo’, aldus regisseur Jan Verheyen over de vete tussen de cultuurwereld en de N-VA.

Regisseur Jan Verheyen heeft een nieuwe film uit, Het vonnis. Knack sprak met hem over de problemen bij justitie, de onmacht van de politiek, het Vlaamse cultuurbeleid en zijn eigen Vlaams-nationalisme. ‘De N-VA is een bedreiging voor het status-quo waarin de kunstwereld zich goed kan vinden.’

De cultuurwereld ligt op ramkoers met de N-VA, de grootste partij van Vlaanderen. Hoe kijkt u daarnaar?

Verheyen: Wij leven in een heel merkwaardig land. In andere landen zijn kunstenaars per definitie critici van het regime. In dit land worden ze zo gepamperd dat ze zich ertegen aanschurken. Het is net zoals in de middeleeuwen, toen de vorsten kunstenaars betaalden voor fijne muurschilderingen of voor amusement tijdens het diner. Kunstenaars zijn soms echte narren, en onze huidige generatie is daar geen uitzondering op. Wellicht doen ze dat onder het motto: better the devil you know than the devil you don’t know. De N-VA is een bedreiging voor het regime, ergo de N-VA is een bedreiging voor het status-quo waarin de kunstwereld zich goed kan vinden. Ik sta soms met verbazing naar dat conformisme te kijken.

De N-VA wil de waarde van cultuur afmeten aan het succes op de markt. Veel kunstenaars voelen zich bedreigd.

Verheyen: Ik vind dat er voor die visie wel iets te zeggen valt. Kunst laat zich niet definiëren, maar er moet wel een ondergrens zijn die bepaalt wanneer kunst gewoon een hobby wordt. Als je kunst beoefent voor jezelf en wat vrienden, moet je je toch afvragen of die hobby betaald moet worden door de gemeenschap. Die grens, de succesnorm dus, varieert natuurlijk. Als ik met Los, een film over de multiculturele maatschappij, 100.000 bezoekers haal, is dat een ongelooflijk succes. Had ik met Dossier K, het vervolg op De zaak-Alzheimer, maar 100.000 bezoekers gehaald, dan was dat een waanzinnige teleurstelling geweest (Dossier K lokte 415.000 bezoekers, nvdr.).

Kunstenaars moeten zich soms vragen durven te stellen. Als een bakker een brood bakt dat niemand lust, zal zijn bakkerij niet lang openblijven. Ook al roept hij luid dat hij zijn tijd ver vooruit is en dat de mensen over tien jaar zijn brood wel zullen lusten. I don’t think so. Ik denk dat zijn brood niet te vreten is.

U krijgt vaak de kritiek dat u alleen aan de commercie denkt. Acteur en PVDA’er Dirk Tuypens formuleert het zo: ‘Jan Verheyen illustreert perfect het dedain van de culturele omnivoor voor wie populariteit wijst op grote kwaliteit.’

Verheyen: Ik maak films om ze te laten zien aan mensen. Desnoods ga ik daarvoor in Nonkel Mop zitten. Ik blijf mij aan die mentaliteit ergeren. Waar volk naar komt kijken, is verdacht en corrupt. Waar niemand naar komt kijken, is kunst en zijn tijd ver vooruit. (windt zich op) Baarlijke onzin! Als er niemand naar een film komt kijken, is dat meestal heel terecht. (PC)

Het volledige interview met Jan Verheyen leest u deze week in Knack.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content