Ivo van Hove regisseert ‘The Human Voice’ in Londen: ‘Het is jammer dat ik visionair bleek’

Ivo van Hove bezorgt u een prachtreden voor een Londentrip: hij regisseert Ruth Wilson in The Human Voice in The Harold Pinter Theatre.

‘Ik hou van je, ik hou van je, ik hou van je, ik hou van je… Ik hou van je.’ Dat is de laatste zin van La voix humaine, de solo die Jean Cocteau in 1929 schreef over een vrouw die met een laatste telefoontje haar relatie met haar grote liefde wil redden. Op 12 februari 2009 ging in Monty Ivo van Hoves versie in première. Op het toneel stond een briljante Halina Reijn. Het stuk trok elf jaar op tournee en speelde onder meer in New York, Parijs, Sint-Petersburg, Sydney en Hongkong. Nu regisseert Van Hove de tekst met Ruth Wilson, bekend van de series The Affair, Luther en Jane Eyre.

Het was tijd voor een nieuwe versie?

Ivo Van Hove: Halina speelde de solo op 20 juni 2020 in Amsterdam. Ze keek me in de ogen en zei: ‘Ivo, dit is de laatste.’ Dit stuk voelt intussen als een evergreen: wereldwijd ontroerde het mensen. Het werd een deel van mijn leven. Toen de Britse theaterproducente Sonia Friedman me vroeg om dit stuk naar West End brengen, twijfelde ik niet.

En u dacht aan Ruth Wilson. Waarom?

Van Hove: Ik regisseerde nog maar enkele keren een monoloog, omdat er een heel nauwe band tussen de regisseur en de acteur nodig is. Die acteur moet een waaier aan emoties kunnen oproepen en beschikken over diep vakmanschap. Halina Reijn heeft dat. Ramsey Nasr en Hans Kesting hebben dat. En Ruth heeft dat. Toen ik in 2017 met haar Hedda Gabler in The National Theatre maakte, voelde dat als thuiskomen. Zij heeft een grote emotionele intelligentie. En ze is niet bang om de duistere kant van een mens op het toneel te tonen.

Hoe anders is deze versie?

Van Hove: Een stuk hernemen is als binnengaan in een huis waar je elk hoekje en plankje denkt te kennen en toch iets nieuws ontdekt. Je legt andere accenten. Ruth speelt, net als Halina, in een box achter dubbelglas. Ze crasht in totale isolatie. Iedereen weet nu hoe dat voelt. Ze spreekt via de telefoon. In 2009 maakten we dit stuk in elf dagen, ter gelegenheid van de vijfentwintigste verjaardag van Monty. Ik speelde de mannelijke stem zodat Halina haar spreektempo kon oefenen. Nu schreven we een script voor een acteur die mee repeteerde zodat Ruth dat tempo kon perfectioneren. Mijn vader was apotheker. Hij maakte nog zelf pillen en gebruikte een weegschaal met uiterst kleine gewichtjes. Ik regisseer deze solo zoals mijn vader medicijnen maakte: met milligrammetjes. In tegenstelling tot Age of Rage, dat was werken met kilo’s. (lacht)

Met metalmuziek deed Age of Rage de Amsterdamse Stadsschouwburg in juni 2021 trillen. Het moorden dat u toonde, zien we in Oekraïne.

Van Hove: Het is jammer dat ik visionair bleek. Dat stuk vertelt de geschiedenis van de Trojaanse Oorlog, waarin de Grieken Troje willen innemen en uitgroeien tot een wereldmacht. Elk personage claimt de legitimiteit om te doden. Dat is nu niet anders. Wie spreekt de waarheid? Elke partij gelooft dat wat zij doet, gerechtvaardigd is. Als kunstenaar kan ik de oorlog enkel voorstellen. Ik kan hem niet begrijpen. Ik denk steeds aan het filmpje van de Israëlische violist David Radzynski, die muziek van Brahms speelt tijdens bombardementen in zijn stad. Dáár ligt de verantwoordelijkheid van kunstenaars in oorlogstijd. Blijven spelen. Menselijkheid tonen.

Klinkt in La voix humaine ook de humane stem?

Van Hove: Ja. De vrouw wil haar grote liefde niet vernietigen, al dreigt ze er even mee. Ze voert een wanhopig gevecht tegen het onvermijdelijke, een gevecht dat we allemaal al voerden of ooit zullen voeren. Ze voert dat gevecht op de meest humane manier.