Elke Decruynaere (Groen)

‘Is het niet ironisch dat we net tweeverdieners met de vinger wijzen omdat hun kleuter niet zindelijk is?’

Elke Decruynaere (Groen) Schepen van Onderwijs in Gent

‘Van jonge ouders verwachten we dat ze zo lang en zo veel mogelijk werken, maar we wijzen ze met de vinger omdat ze thuis niet alles bolgewerkt krijgen’, schrijft Gents schepen van onderwijs Elke Decruyenaere (Groen).

Met stijgende verbazing bekeek ik de reportage van Pano. Als mama van twee kleuters en Schepen van Onderwijs en Opvoeding is de kleuterklas me nochtans niet vreemd. In plaats van ouders, crèche of de school met de vinger te wijzen over potjestraining voeren we beter het debat over de wijze waarop we ons kleuteronderwijs organiseren. Dit is een pleidooi voor kleinere kleuterklassen, kwaliteitsvolle voor- en naschoolse opvang, een zachte overgang van kinderopvang naar onderwijs en meer waardering voor het beroep.

‘Is het niet ironisch dat we net tweeverdieners met de vinger wijzen omdat hun kleuter niet zindelijk is?’

Sta mij toe te starten met een lofzang op de kleuteronderwijzers. Wat zij presteren is ongezien. Met een oneindig enthousiasme, veerkracht en creativiteit verwelkomen zij elke dag van het schooljaar onze kleine ukjes in steeds groter wordende getale. Ze zetten hen op weg voor de rest van hun schoolloopbaan. Kleuters leren er zich spelenderwijs beter uitdrukken, ontwikkelen er hun ruimtelijk inzicht, motorische vaardigheden, ontdekken er de wereld buiten hun vertrouwde omgeving, leren er omgaan met verschil en zo veel meer.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Mijn waardering voor hun begeleiders stijgt met elk schoolbezoek dat ik als schepen in Gent afleg. De omstandigheden waarin ze werken zijn almaar minder evident. 1 op 2 leerlingen in steden als Antwerpen en Gent heeft nood aan extra ondersteuning.

Dit stuk wordt geen klaagzang. We moeten ons bewust zijn van onze situatie. Op internationale congressen gooit Vlaanderen hoge ogen met gratis onderwijs vanaf de leeftijd van 2,5 jaar. In veel landen is dit 5 of 6 jaar en zijn ouders voordien op zichzelf of op (gebrekkige) kinderopvang aangewezen. Het recht op gratis (kleuter)onderwijs is een verworvenheid die we moeten koesteren en waar we best trots op mogen zijn.

Bepalende eerste levensjaren

Zeker als je weet hoe bepalend de eerste levensjaren zijn. Nooit vergeet ik de hersenscans waarmee Prof. Peter Adriaenssens dit op lezingen over kinderarmoede illustreert. Hoewel gelijk geboren, ontwikkelen de hersenen van baby’s die minder geprikkeld worden trager met gevolgen voor het hele leven. Het goede nieuws is dat jonge hersenen dit ook nog zeer snel kunnen inhalen. Een degelijke crèche, peutertuin en kleuterklas voor àlle kinderen zorgen zo voor gelijke onderwijskansen.

Wist je dat een kind dat opgroeit in een kansarme omgeving aan de leeftijd van 3 jaar 300 woorden kent en zijn leeftijdsgenootje met meer geluk 1200? Te veel kinderen starten vandaag hun schoolcarrière met een grote achterstand. Sterker nog, uit de cijfers blijkt dat het net de kinderen zijn die thuis minder kansen krijgen, die ook minder frequent naar de kleuterschool gaan.

Vandaar het grote belang dat tegenwoordig door alle politieke partijen gehecht wordt aan kleuterparticipatie. Het verhaal van de ongekwalificeerde uitstroom begint voor veel kinderen inderdaad al in de kleuterklas. Hopelijk raakt de Vlaamse Regering bij de aanpak van die vaststelling verder dan de wel zeer bedenkelijke maatregel van het schrappen van kinderbijslag.

De realiteit achter de cijfers

Laten we eens kijken naar wat achter de cijfers zit, naar de realiteit van de kleuterklassen. De reportage van Pano gaf alvast een ontluisterend beeld. Kleuterjuffen die hun handen vol hebben met pampers en natte broeken. Onderzoekers die observeerden in Brusselse kleuterscholen kwamen nog tot andere bevindingen. Met sommige kinderen is er een heel schooljaar lang nauwelijks interactie. Door de wijze waarop het kleuteronderwijs klassiek georganiseerd wordt, missen we grote kansen tot gelijke kansen.

Even verwonderd als internationale bezoekers zijn over het gratis onderwijs aan de leeftijd van 2,5 zijn ze bij het zien van de grote klassen in Vlaamse scholen. Het is toch niet te snappen dat Kind & Gezin voor peuters tot 30 maand een norm van 1 begeleider op 9 voorziet, maar eens op school dat overboord gegooid wordt?

Klassen waar een juf er met dertig instappertjes alleen voor staat, zijn niet oké. Heel eerlijk? Ik zou er mijn 2,5-jarige niet met veel plezier naar toe sturen. Wat verwachten wij inderdaad van die leerkrachten? Potjestraining, aandacht voor anderstalige kinderen, aan de slag gaan met signalen van kinderarmoede, investeren in ouderbetrokkenheid en de kinderen die voorop lopen blijvend uitdagen en laten schitteren?

Is het niet ironisch ook dat we enerzijds tweeverdieners met de vingers wijzen omdat ze er geen “erezaak” van maken te wachten tot hun kleuter zindelijk is alvorens deze naar school te sturen en anderzijds ouders daartoe dwingen in het kader van een activeringsbeleid? Van jonge ouders, opa’s en oma’s verwachten we dat ze zo veel, lang en flexibel mogelijk werken. Tegelijk wijzen we dezelfde ouders met de vinger als ze het niet meer gebolwerkt krijgen. En intussen worden verlofsystemen afgebouwd, is de kinderopvang minder flexibel en steeds voorwaardelijker geworden.

Waar willen we naartoe?

Stap 1: kleuters in de financiering van scholen meetellen als volwaardige leerlingen. De tijd waarin het de norm was dat zij niet voltijds naar school gingen ligt ver achter ons, waarop wacht de financiering?

2: De overgang van de kinderopvang naar de school is te bruusk. Tijd voor Ministers Crevits en Vandeurzen om hierover eens van gedachten te wisselen.

3: Nu ze toch samenzitten kan misschien ook de buitenschoolse opvang op de (budgettaire)agenda. Collega Muyters, bevoegd voor Werk, lapt hen immers een grote loer met de afschaffing van het PWA-systeem, laat het ons dit moment gebruiken om het te hebben over een kwaliteitsvol alternatief.

4: Leren van positieve praktijken die tonen dat het anders kan. Waarom de leeftijden niet mixen? De oudsten leren zo voor de jongsten zorgen en zij leren op hun beurt uit de interactie met de oudere kleuters. Waarom inderdaad niet meer zorg op school?

5: Neem ouders serieus in plaats van hen spreekwoordelijk de natte pamper in het gezicht te gooien. Niemand stuurt graag zijn ukje zo naar school. Ze zijn de eerste opvoeders en zullen luid applaudisseren voor maatregelen die de kinderopvang en het kleuteronderwijs sterker maken. Het zal hun vertrouwen en ook de kleuterparticipatie alleen maar ten goede komen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content