‘Hoe Vlaanderen kan helpen de wortels van de terreur uit te trekken’

‘Elkaars verschillen respecteren en aanvaarden, vergt een inspanning’, reageren SP.A’ers Yasmine Kherbache en Hans Bonte op de terreur vorige week in Parijs. ‘Een inspanning die zelfs het grootste leger ter wereld niet voor ons kan doen, hoe graag sommigen dat ook willen.’

Eén week na de gruwel in Parijs is iedereen Charlie (of Ahmed). De nieuwe editie van het nummer – gedrukt op maar liefst 5 miljoen exemplaren – vloog in een mum van tijd de deur uit. De terreur herinnert er ons opnieuw aan dat de manier waarop we samenleven niet vanzelfsprekend is. Elkaars verschillen respecteren en aanvaarden, vergt een inspanning. Van u, van ons en van iedereen die ons omringt. Een andere weg is er niet om een veilige toekomst voor onze kinderen te garanderen. Zelfs het grootste leger ter wereld kan die inspanning niet voor ons doen, hoe graag sommigen dat willen.

Na de afschuw het engagement

Maar u, wij en iedereen die ons omringt, wie zijn dat dan eigenlijk? Dat is de straat waar we in opgroeien, het dorp waarin we onze jeugd doorbrengen, de school waar we naartoe gaan, de stad waarin we studeren of werken; dat is de trein, de metro of de bus die we elke dag nemen, de sportclub van ons hart of onze favoriete concertzaal. Als de massale maar stille betogingen van de afgelopen dagen iets hebben duidelijk gemaakt is het dat wel: het begint vlak naast ons.

Als meer dan een miljoen mensen in Parijs elkaar de hand reiken, moeten wij dat ook kunnen. We hebben gezien hoe jong en oud samen opstapten; hoe allochtonen, autochtonen, joden, christenen en moslims arm in arm verschillen overbrugden om samen verantwoordelijkheid op te nemen. Daarom hopen we oprecht dat wij als beleidsmakers – vertegenwoordigers van al die mensen die ook in ons land op straat kwamen – dat momentum vastgrijpen en dat gevoel doortrekken in tastbare acties. Nu meer dan ooit weigeren we te verzanden in over en weer wijzen, in een politiek spel tussen meerderheid tegen oppositie of een vruchteloze discussie tussen verschillende beleidsniveaus. Daarvoor is de toestand te ernstig.

Think global, act local

De voorbije maanden trokken heel wat burgemeesters en lokale mandatarissen in Vlaanderen aan de alarmbel. Dat is niet verwonderlijk: zij zijn immers de eerste voelsprieten voor elk antiradicaliseringsbeleid. Zij zijn het die van dichtbij zien hoe sommige van hun jongeren op een bepaald moment ontsporen. Hoe dat komt, is een vraag waar die ‘burgervaders- of moeders’ mee worstelen, een vraag die een antwoord verdient, een vraag die oplossingen en actie van ons – politici in het Vlaamse of federale parlement – vereist.

Samenleven betekent verscheidenheid doen werken, maar dat vraagt structuren die ondersteunen. Dat betekent dat je middelen en mensen moet krijgen om ontsporing te voorkomen en tot een zeldzame uitzondering te maken. Radicalisme – of het nu in Vilvoorde of Antwerpen is – groeit op een bed van frustraties. Als jongeren elke dag weer het gevoel krijgen dat ze er niet bij horen of dat ze geen eerlijke kans krijgen, voeden we de bodem voor ideeën die haaks staan op vreedzaam samenleven.

Uiteraard is dat geen excuus voor terreur. Daar bestaat geen enkel excuus voor. Maar wat we kunnen doen om de voedingsbodem uit te drogen, moéten we effectief ook doen. Op Vlaams niveau zien we alvast drie hefbomen in een poging om de wortels van terreur uit te trekken.

Zo moeten we in ons onderwijs voluit inzetten op de Centra voor Leerlingenbegeleiding. CLB’s hebben immers de expertise om scholen die met radicaliserende jongeren te maken hebben, te ondersteunen. De GOK-ondersteuning (die de Gelijke Onderwijskansen van elke leerling bevordert) of time-outprojecten (die spijbelende of moeilijke leerlingen tijdelijk uit het secundair onderwijs halen om hun re-integratie mogelijk te maken) zijn twee andere belangrijke onderwijstools in de strijd tegen radicalisering.

Buiten het onderwijs zorgen jeugd- en straathoekwerk in verschillende steden voor een degelijk vangnet voor jongeren die op zoek zijn naar zichzelf, en in verkeerd vaarwater dreigen te raken.

Onze steden moeten we samen met de VDAB beter wapenen om de torenhoge jongerenwerkloosheid aan te pakken. Onze steden hebben meer nood aan een paar regimenten jobs voor jongeren in plaats van gewapende soldaten. Jongeren die werken, hebben geen tijd om te radicaliseren.

Ook wij hebben begrip voor de moeilijke budgettaire situatie waarin Vlaanderen en lokale besturen zich op dit moment bevinden. Maar dat maakt de uitdagingen niet minder belangrijk om de nodige middelen te voorzien voor preventie. Er is geen tijd te verliezen. Daarom reiken we de meerderheid de hand om uit de loopgraven te komen. Laten we niet langer talmen en kijken wat we samen kunnen doen tegen radicalisering. In naam van de veiligheid van al onze kinderen.

Hans Bonte, federaal volksvertegenwoordiger voor SP.A

Yasmine Kherbache, Vlaams volksvertegenwoordiger voor SP.A