‘Hilde Crevits gedraagt zich als een omgekeerde Robin Hood’

In een interview met De Zondag spreekt Caroline Gennez (SP.A) haar steun uit voor John Crombez, maar is ze ook scherp voor de Vlaamse Regering. Daarnaast vindt ze dat haar partij opnieuw moet durven uitpakken met radicale ideeën, zoals een basisinkomen voor iedereen.

Oude veren afwerpen en weer radicaal durven zijn, dat is de richting die SP.A volgens Caroline Gennez moet inslaan. Opvallend: de voormalige voorzitster steekt niet onder stoelen of banken dat ze hoopt dat John Crombez de vernieuwde partij zal leiden. Gennez is ook hard voor Onderwijsminister Hilde Crevits (CD&V). ‘Zij verschuift middelen vanarme scholen naar rijke scholen.’

Caroline Gennez is ervaringsdeskundige als het gaat om een partij leiden in woelige tijden. De 39-jarige Mechelse stond van 2007 tot 2011 aan het hoofd van sp.a, maar slaagde er niet in de neerwaartse spiraal te keren. Haar opvolger was Bruno Tobback. Die gunde Gennez in 2011geen federale ministerpost wat de relatie tussen de twee stevig vertroebelde. De laatste jaren werkt zij wat meer vanuit de luwte, maar daarom niet minder hard. Gennez zetelt in het Vlaams parlement, en meer specifiek de commissie Onderwijs, de Mechelse gemeenteraad én is ook voorzitter van de Universitaire Associatie Brussel, het overkoepelend orgaan van de Vrije Universiteit en Erasmushogeschool.

In uw partij woedt een hevige strijd om het voorzitterschap tussen John Crombez en Bruno Tobback. Wie draagt uw voorkeur weg?

‘Onze afdeling in Mechelen draagt John voor. En ik zal ook voor hem stemmen, ja. John heeft alle kwaliteiten om de partij te leiden: authenticiteit, gedrevenheid, teamspirit. Hij is ook iemand die in de eerste plaats zijn idealen nastreeft, dat heeft hij de voorbije jaren als staatssecretaris bewezen. Zo iemand hebben we nu nodig aan het hoofd van de partij: een ideaalpoliticus, en geen machtspoliticus. Iemand die ook nieuwe talenten een plek kan geven. John kan dat.’

Staat de huidige voorzitter voormachtspolitiek?

‘Bruno is mijn opvolger. Ik ga nu geen kwaad woord zeggen over hem. Ik wil naar de toekomst kijken. Als wij als partij weer willen groeien, dan moeten we dat eensgezind doen. De leden weten wat ze aan Bruno hebben. Als hij zich effectief kandidaat kan stellen, dan kunnen zij hem op zijn merites als voorzitter beoordelen (Tobback heeft nog niet voldoende voordrachten van afdelingen om kandidaat-voorzitter te zijn, red.).’

Waarom moet die procedure voor de voorzittersverkiezingen zo lang duren? Pas in juni zal de nieuwe voorzitter bekend zijn. Dat zorgt toch voor tweespalt binnen de partij?

‘Ik vertel geen geheim dat dat vroeger had gemogen, idealiter zelfs meteen na de verkiezingen vorig jaar. Nu duurt het gewoon te lang. De statuten die de procedure bepalen, mogen van mij gerust vereenvoudigd worden. Ik vind dat iedereen die lid is van de partij zich kandidaat mag stellen.’

Hoe moet de nieuwe voorzitter departij uit het slop halen?

‘We moeten oude veren afwerpen en weer radicaal durven zijn. Mensen doen dromen, soms zelfs door hen utopieën voor te stellen. Nu we in de oppositie zitten, is het momentum daar om uit te pakken met nieuwe, radicale ideeën. Een basisinkomen voor iedereen bijvoorbeeld. Ik geloof daar sterk in. Of het overstijgen van de tweedeling vrij en gemeenschapsonderwijs. De sociaaldemocratie van de toekomst moet daarmee durven experimenteren.’

Er is een tijd geweest dat ‘radicaal’ een vies woord was voor SP.A. Is dat voorbij?

‘Dat vind ik wel. We stoten momenteel op de limieten van een systeem, denk aan de mondiale financiële crisis. Dat systeem moet radicaal omgegooid worden. Dat betekent niet dat we geen beleidspartij moeten blijven. Ik pleit ook voor brede samenwerking op het progressieve front. Niet alleen met Groen, maar ook met progressieven van CD&V en Open VLD.’

SP.A heeft het niet gemakkelijk omstevig uit de verf te komen als oppo-sitiepartij. Hoe verklaart u dat?

‘Als je twintig jaar bestuurd hebt, word je door de publieke opinie geassocieerd met het compromis. Dat is normaal. Dat we een turbulente periode doormaken door de lang aanslepende voorzittersverkiezingen, maakt het niet makkelijker. Ik heb anderzijds wel het gevoel dat we aan het vervellen zijn in een rasechte oppositiepartij. Al mag dat ook zo moeilijk niet zijn met die rechtse regeringen.’

Ga uw gang. Hoe evalueert u heteerste half jaar van de Vlaamse regering?

‘Die heeft één doel voor ogen: een begroting in evenwicht. En zelfs dat lijkt niet te lukken. De gezinnen krijgen alle facturen voorgeschoteld. Dat is gewoon niet rechtvaardig. Alle economen zijn het er over eens dat je in tijden van crisis moet investeren. Dat is ook onze stelling.’

Hoe kan je investeren als je geen geld hebt? Door nog diepere putten na te laten aan de volgende generaties?

‘Vlaanderen moet structureel een begroting in evenwicht hebben, maar dat kan best enkele jaren uitgesteld worden. De economie heeft vandaag nood aan zuurstof. Je kan ook op een andere manier besparen. Uplace bijvoorbeeld vraagt een publieke investering van 480 miljoen euro. Doe dat niet. Je moet ook kijken naar nieuwe inkomsten, bijvoorbeeld uit vermogen en fraudebestrijding. Dat is inderdaad federale materie, maar ik zie de Belgische begroting als één geheel. Dat doet ook Europa als ze vraagt om de begrotingsdoelstellingen te halen. Maar je mag nooit besparenop de toekomst, zoals deze regering doet op Onderwijs. Het is historisch zelfs ongezien dat een Vlaamse regering het onderwijsbudget verlaagt.’

U weet toch nog dat sp.a erbij zat in de vorige Vlaamse regering toen Uplace goedgekeurd werd?

‘Ik vertel geen geheim als ik zeg dat wij nooit voorstander waren van Uplace. Mochten wij onderhandeld hebben over een nieuwe Vlaamse regering, dan zou er nooit sprake geweest zijn van Uplace of van Oosterweel zonder overkapping.’

Onderwijs is uw stokpaardje. De prioriteiten van minister Hilde Crevits (CD&V) liggen in de lijn van wat u zelf onderhandeld hebt voor de vorige Vlaamse regering: de hervorming van het secundair onderwijs, de versterking van het leerkrachtenberoep. Dat moet u positief stemmen?

‘Er staan goede aanzetten in de beleidsnota, dat klopt. Ik hoop alleen dat de hervorming van het secundair onderwijs dwingend wordt, maar dat lijkt de regering niet van plan. Daarnaast zie ik ook veel hiaten. Het gelijkekansenbeleid bijvoorbeeld: deze regering laat de focus op gelijke kansen in het onderwijs helemaal los. Dat is spijtig. Ik geef een voorbeeld. Tot nu toe kregen scholen met veel kinderen uit kansarme of allochtone milieus extra financiële stimulansen. Om elk kind mee te krijgen. Die zogenaamde’gekleurde’ middelen worden nu afgeschaft. Of beter gezegd: anders georiënteerd binnen hetzelfde budget. Ze worden niet meer gerelateerd aan sociaaleconomische status.Wat zal onvermijdelijk het gevolg zijn? Dat die middelen verschuiven van arme scholen naar rijke scholen. Men laat een hele groep kinderen in de steek.’

Klinkt dat niet wat ongeloofwaardig? Waarom zou een Hilde Crevits niet streven naar gelijke kansen?

‘CD&V heeft maar een beperkte impact op het regeerakkoord. Ik kon mij ook niet inbeelden dat Crevits een omgekeerde Robin Hood zou spelen: geld afsnoepen van de armen om te geven aan de rijken. Maar het is een eeuwenoude eis van N-VA om elk kind, ongeacht de achtergrond, even veel te geven. Crevits zal dat moeten slikken hebben. De gelijke kansen worden ook bedreigd door de verhoging van de maximumfactuur in het basisonderwijs en het inschrijvingsgeld in het hoger onderwijs. Je ontneemt zo kansen van mensen die het al moeilijk hebben.’

Is het niet billijk de maximumfactuur met 10 euro op te trekken tot 80 euro per jaar? Het leven wordt duurder, de kosten voor de scholen stijgen ook.

‘Dat is een foute redenering. Deze regering definieert alles wat maatschappelijkewaarde heeft, zoals onderwijs, maar ook kinderopvang, in termen van kostprijs. Dat is natuurlijk haar ideologie, maar ik vind dat fout. Ik vind dat bepaalde gemeenschapsvoorzieningen niet marktconform hoeven te zijn. In een beschaafd land moet iedereen kunnen genieten van betaalbaar en kwaliteitsvol onderwijs, opvang en gezondheidszorg.’

Wat zou het voor u betekenen als Bruno Tobback voorzitter blijft?

‘Dan ga ik verder hard werken in het Vlaams parlement (lacht).’

(De Zondag/Paul Cobbaert)