Hier staan we, we kunnen niet anders…

Tijdens de komende onderhandelingen vormen N-VA en CD&V een feitelijk kartel.

Hun optreden tijdens de traditionele 11 juliviering in het Brusselse stadhuis was bijzonder gereserveerd, al had de houding van PS-voorzitter Elio Di Rupo en N-VA-aanvoerder Bart De Wever ook iets van: ‘Hier staan we, we kunnen niet anders.’

De kiezer heeft de twee partijen, PS en N-VA, tot elkaar veroordeeld om het faillerende koninkrijk te gaan beheren. Geen van beide lijkt daar echt op gebrand, maar een andere keuze is er niet – tenzij de financiële en institutionele chaos.

Na de afgelopen informatieronde van Bart De Wever blijven de Vlaamsnationalisten en de Franstalige socialisten naar elkaar luisteren, met stijgend begrip – zo wordt beweerd – voor elkaars standpunten en taboes. Tijdens discrete onderhandelingen te lande, in afgelegen hoeves, werden tal van convergentiepunten gevonden. Weliswaar te weinig om er nu al een regering op te bouwen, maar te veel om de onderhandelingen af te breken.

Bart De Wever zit, nu zijn informatieopdracht is afgelopen, iets comfortabeler. De Vlaamse eisen zijn bekend en worden, op Groen! na, door alle Vlaamse partijen voluit onderschreven. In de zaterdageditie van de krant De Tijd noemde historicus Bruno De Wever – broer ván, maar geen N-VA-sympathisant – de goedkeuring in maart 1999 van de vijf resoluties van het Vlaams Parlement de laatste van de tien grote mijlpalen in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. Tot niet zo lang geleden werd besmuikt gelachen met die vijf resoluties, vandaag niet meer.

‘Het proces van de natievorming is een dynamiek op zichzelf geworden die niet meer te stoppen valt’, zegt Bruno De Wever. Wat ooit bijzonder radicaal was, is vandaag volkomen normaal voor een meerderheid van de Vlamingen. Eenzelfde proces is ook elders in Europa aan de gang. Vorige zaterdag gingen in Barcelona één miljoen Catalanen de straat op om hun onafhankelijkheid op te eisen.

Tijdens zijn 11 julitoespraken heeft Vlaams minister-president Kris Peeters de lat, voor wat hij een zakelijke staatshervorming noemde, behoorlijk hoog gelegd: de deelstaten moeten voortaan de dienst uitmaken. Zijn eigen partij, CD&V, kan zonder bijkomende electorale schade niet onder deze lat door. Zodoende vormen N-VA en CD&V tijdens de komende regeringsonderhandelingen een feitelijk kartel. Wat voor N-VA tijdens de komende onderhandelingen onvoldoende is, zal dat ook voor CD&V zijn – en omgekeerd. Met als onmiddellijk gevolg dat voor de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde alleen nog een compromis mogelijk is binnen de grenzen van de zes faciliteitengemeenten, zonder aan de Vlaamse voogdij te raken.

De voorbije dagen liet Kris Peeters ook verstaan dat de federale regering zelf moet opdraaien voor de 22 miljard euro die, op last van Europa, tegen 2015 moeten worden weggesaneerd. De Vlaamse regering is zelfs niet van plan om overschotten aan te leggen om de federale tabellen op te fleuren.

De begrotingspecialisten van de PS mogen dan meesters zijn in het vinden van geld onder alle federale tegels, toch kunnen ook zij niet voorbij de vaststelling die professor Theo Peeters verderop in dit blad maakt: de federale overheid stevent af op een faillissement. ‘De federale vijver staat droog’, zegt Peeters.

De Naamse professor Robert Deschamps en Eric Kirsch, begrotingsspecialist van CD&V en kabinetschef van demissionair premier Yves Leterme, die zich samen met Peeters over de financiële fundamenten van de federale constructie hebben gebogen, komen tot een gelijklopende vaststelling.

Met de verschillende modellen die Peeters, Kirsch en Deschamps aanreiken, lijkt een akkoord over de hervorming van de wet die de financiering van gewesten en gemeenschappen regelt haalbaar. Daarbij kunnen solidariteitsmechanismen worden ingebouwd naar het voorbeeld van het Duitse systeem Finanzausgleich, dat met succes het financiële evenwicht tussen de Länder in stand houdt.
Onderhandelingen hierover vergen een grote omslag bij de Franstalige partijen, met de PS voorop. Het zou een grove misrekening zijn van preformateur Elio Di Rupo te denken dat er, indien deze onderhandeling mislukt en N-VA opstapt, nog altijd ‘raisonnabele’ Vlaamse partijen zijn om mee te praten. Die kans werd in de zomer van 2007 verkeken.

Rik Van Cauwelaert

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content