Vrije Tribune

‘Het persoonlijke is opnieuw politiek’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

8 maart, Internationale Vrouwendag, worden vrouwen én mannen opgeroepen het werk neer te leggen. De initiatiefnemers in België laten van zich horen: ‘Het persoonlijke is opnieuw politiek, een halve eeuw na de tweede feministische golf die die slogan in het vaandel droeg.’

Strijdlust wordt aangewakkerd wanneer de noodzaak roept. Urgentie en verontwaardiging zijn steeds de ronkende motoren voor elke vorm van activisme. Misschien moeten we de kersverse president van de Verenigde Staten dankbaar zijn. Nooit eerder kwamen wereldwijd en simultaan zoveel vrouwen op straat.

De verkiezing van een man die minderheden schoffeert en openlijk pocht met de aanranding van vrouwen is zo misschien wel een geschenk. Hij belichaamt een hardnekkig en uitsluitend patriarchaat en toont aan dat sexisme, racisme, homohaat en islamofobie verschillende facetten zijn van één en dezelfde overtuiging, namelijk de overtuiging dat niet alle mensen gelijk zijn en dat niet alle mensen geboren worden met een aantal onvervreemdbare rechten. Een overtuiging die mensen tegen elkaar opzet en het mogelijk maakt dat ze in een krap keurslijf worden geregen, dat ze worden onderdrukt, uitgebuit, misbruikt.

Het persoonlijke is opnieuw politiek.

De strijdlust uit Washington inspireerde tot ver over de oceaan en zaaide evenveel animo als kritiek. Animo omdat er breed en constructief protest tot leven kwam. Kritiek omdat de vrouwenbeweging zich niet altijd en overal inclusief en solidair had getoond.

Het feminisme en de vrouwenstrijd doorstond de afgelopen eeuw grote onweders en kleine orkanen. De beweging toonde zich soms strijdbaar, wanneer de inzet tastbaar en binnen handbereik leek, zoals het vrouwenstemrecht. Dan weer leek ze in te dommelen, vermoeid na de oogst van een aantal urgente strijdpunten. Vandaag lijkt ze levender dan ooit.

Kruispuntdenken

Op Internationale Vrouwendag leggen vrouwen én mannen in meer dan veertig landen voor een dag het werk neer, fysiek of virtueel, thuis of op de werkvloer. De concrete bezorgdheden en eisen mogen dan enigszins verschillen van land tot land, de teneur is verrassend algemeen en solidair. Van het recht op een veilige abortus tot degelijke gezondheidszorg. Van veiligheid tot representatie. Van de hardnekkige loonkloof tot racisme. Het gaat over zoveel dat het volgens sommigen nergens over gaat, maar zij vergissen zich.

Als de feministische beweging een verschil wil maken voor iedereen, dan zal ze rekening moeten houden met en respect moeten opbrengen voor de verschillende visies, ervaringen en opvattingen van evenveel verschillende vrouwen.

Het is prima om te strijden tegen de obstakels die individuele vrouwen de weg versperren naar verantwoordelijke publieke posities. Maar om de levens van alle vrouwen te verbeteren is meer en beter nodig.

De onvervreemdbare rechten van mensen en dus vrouwen zijn de enige norm. Er is dus geen enig zaligmakend model voor het feminisme van vandaag. Hoe lastig en complex dat ook moge lijken: het feminisme zal pluralistisch en inclusief zijn of niet zijn.

Het persoonlijke is politiek

In tijden van polarisering kunnen we niet anders dan kleur bekennen. De tijd dat hoogopgeleide blanke vrouwen enkel hun hoofd braken over de loonkloof en het glazen plafond mag dan vers in het geheugen liggen, de samenleving en het politieke klimaat dwingen ons om verder te kijken dan eigen neus en belang. Er staat te veel op het spel.

Op 8 maart moet een luid en empathisch neen weerklinken tegen systemisch, structureel en institutioneel onrecht en geweld tegen vrouwen. Er valt wereldwijd nog veel te bevechten: van stemrecht tot het recht om te studeren. Van het recht om te scheiden tot het recht om eender welk kledingstuk te dragen. Van het recht om veilig te zijn in de publieke ruimte tot het recht om elk beroep uit te oefenen.

Al deze rechten zijn mensenrechten en behoren iedereen toe, los van gender, etniciteit, nationaliteit, geloof of levensbeschouwing, migratie- of verblijfsstatus, seksuele identiteit, taal, burgerlijke staat, economische status, leeftijd of fysieke beperking.

Het is eenvoudig om te focussen op gruwel en bruut geweld ver weg van hier om de eigen blinde vlekken niet te hoeven zien: onze ontstellende verkrachtingsscijfers; de hardnekkige loonkloof; de onevenwichtige verdeling van zorgtaken; straatseksisme en seksisme in de hoogste regionen van de macht; het objectiveren van het vrouwenlichaam in reclame en media; het weren van vrouwen uit het openbare leven omwille van een zichtbaar religieus kenteken.

Op zich is het simpel: elk onrecht tegen vrouwen komt voort uit dezelfde dwaling dat vrouwen minderwaardig zijn. Dit onrecht treft niet één enkele vrouw, maar treft ons allemaal. Het persoonlijke is opnieuw politiek, een halve eeuw na de tweede feministische golf die die slogan in het vaandel droeg.

Wat we willen

Ook hier zijn vrouwen slachtoffers van seksueel geweld en intimidatie. Wij willen veilig zijn op straat. De openbare ruimte is geen plek waar wij op bezoek mogen komen, maar behoort ook ons toe.

Vrouwen, met name alleenstaande moeders en vrouwen uit etnischculturele minderheden, lopen een verhoogd risico op armoede. We willen dat er werk wordt gemaakt van hun precaire situatie.

Trump toont aan dat sexisme, racisme, homohaat en islamofobie verschillende facetten zijn van één en dezelfde overtuiging, namelijk de overtuiging dat niet alle mensen gelijk zijn.

De diverse samenleving is een realiteit waar we wijs en constructief mee moeten omgaan. We vragen ernstige en effectieve maatregelen en oplossingen om racisme, discriminatie en islamofobie tegen te gaan.

Wij willen dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen eindelijk gedicht wordt. We vragen een faire verdeling van mannen en vrouwen in raden van bestuur en in de politiek. Een meer ichtige verdeling tussen mannen en vrouwen van huishoudelijk werk en zorg voor kinderen en ouderen is anno 2017 ook niet te veel gevraagd. Werkbaar, leefbaar en dus minder werk zijn noodzakelijk om vrouwen en mannen in staat te stellen hun zorgtaken naar behoren op te nemen.

We willen een realistische en diverse beeldvorming van vrouwen in de media. Wij willen vrouwen zien van alle leeftijden, kleuren en maten, in evenveel verschillende rollen als mannen. De waarde van een vrouw mag niet bepaald worden door de hoeveelheid stof die ze wel of niet draagt. De vrouw, en de vrouw alleen, mag beslissen over haar uiterlijk en welke kledij ze draagt. Haar lichaam is geen zaak van haar man, haar baas, politieke of religieuze leiders en ook niet van Hollywood of de reclamesector.

Josefien Daelemans, Saïda Isbai, Burcu Korkmazer, Rachida Lamrabet, Bieke Purnelle, Sarah Scheepers, Sigrid Vertommen, Sarah Wagemans.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content